Αριθμός 993/2025
ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ
Α’ ΠΟΙΝΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΔΙΑΚΟΠΩΝ
Συγκροτήθηκε από τους Δικαστές: Ευγενία Μπιτσακάκη, Προεδρεύουσα Αρεοπαγίτη (ως αρχαιότερο μέλος της συνθέσεως), Μαρία Αρχοντάκη-Τραυλού-Τζανετάτου, Παναγιώτη Φιλόπουλο-Εισηγητή, Παρασκευή Γρίβα και Στυλιανό Κακαβιά, Αρεοπαγίτες.
Συνήλθε σε δημόσια συνεδρίαση στο Κατάστημά του την 1η Ιουλίου 2025, με την παρουσία του Αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου Σοφοκλή Λογοθέτη και του Γραμματέα Χαράλαμπου Αθανασίου, για να δικάσει την αίτηση του Εισαγγελέα Εφετών Λάρισας, περί αναιρέσεως της υπ’αριθμ. 315/2025 αποφάσεως του Μονομελούς Εφετείου Κακουργημάτων Λάρισας. Με κατηγορουμένη την Α. Σ. του Α., κρατούμενη στο Κατάστημα Κράτησης Γυναικών …, η οποία δεν εμφανίστηκε.
Το Μονομελές Εφετείο Κακουργημάτων Λάρισας, με την ως άνω απόφασή του διέταξε όσα λεπτομερώς αναφέρονται σ’ αυτή, και ο αναιρεσείων Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου ζητεί τώρα την αναίρεση αυτής, για τους λόγους που αναφέρονται στην με αριθμό και ημερομηνία …2025 έκθεση αναιρέσεως, η οποία συντάχθηκε ενώπιον του Γραμματέως του Εφετείου Λάρισας Χ. Κ. και καταχωρίστηκε στο οικείο πινάκιο με τον αριθμό …/2025.
Αφού άκουσε Τον Αντεισαγγελέα, που πρότεινε να γίνει δεκτή η έκθεση αναίρεσης.
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Από τη διάταξη του άρθρου 505 παρ. 1 εδ. β’ περ. β’ του νέου Κ.Π.Δ., που ισχύει από 1-7-2019, προκύπτει ότι ο Εισαγγελέας Εφετών μπορεί, μέσα στην οριζόμενη από το άρθρο 507 του ίδιου Κώδικα προθεσμία, να ζητήσει την αναίρεση των αποφάσεων του Εφετείου, του μικτού ορκωτού εφετείου και των μικτών ορκωτών δικαστηρίων, που ανήκουν στην περιφέρειά του και για τους λόγους που αναφέρονται στη διάταξη του άρθρου 510 παρ. 1 του ίδιου Κώδικα, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνεται και εκείνος της εσφαλμένης ερμηνείας και εφαρμογής ουσιαστικής ποινικής διάταξης (άρθρο 510 παρ.1 στοιχ. Ε` του Κ.Π.Δ.). Περαιτέρω, εσφαλμένη ερμηνεία και εφαρμογή ουσιαστικής ποινικής διάταξης, η οποία ιδρύει τον από το άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Ε` του Κ.Π.Δ. λόγο αναίρεσης, υπάρχει όταν το δικαστήριο της ουσίας αποδίδει στην ερμηνευόμενη ή εφαρμοζόμενη ουσιαστική ποινική διάταξη διαφορετική έννοια από εκείνη που πραγματικά έχει ή όταν τα πραγματικά περιστατικά, που δέχθηκε ότι αποδείχθηκαν, υπάγει σε διάταξη, που δεν αρμόζει στη συγκεκριμένη περίπτωση, παραβιάζοντας έτσι ευθέως το νόμο (ΑΠ 722/2024, ΑΠ 1516/2022, ΑΠ 85/2021, ΑΠ 799/2020). Στην προκειμένη περίπτωση, με την από …2025 αίτησή του, ο Εισαγγελέας Εφετών Λάρισας ζητεί την αναίρεση της υπ’ αριθμ. 315/2025 απόφασης του Μονομελούς Εφετείου Λάρισας, με την οποία το Δικαστήριο αυτό έκανε δεκτή την από …2025 αίτηση της καταδίκου Α. Σ., περί καθορισμού συνολικής ποινής της. Η αίτηση αναίρεσης έχει ασκηθεί νομότυπα και εμπρόθεσμα (άρθρα 474 παρ. 1, 504 παρ. 1, 505 παρ. 1 στοιχ. β’, 507 ΚΠΔ), εντός της προθεσμίας των είκοσι ημερών από την καταχώριση καθαρογραμμένης της απόφασης στο τηρούμενο στη γραμματεία του Δικαστηρίου ειδικό βιβλίο, που έλαβε χώρα στις …2025. Επομένως, είναι παραδεκτή και πρέπει να εξεταστεί περαιτέρω, ως προς τη βασιμότητα του προβαλλόμενου με αυτήν λόγου αναίρεσης, χωρίς την παρουσία της ως άνω καταδίκου, η οποία, αν και κλητεύθηκε νομότυπα και εμπρόθεσμα, σύμφωνα με το από …2025 αποδεικτικό επίδοσης του γραμματέα του Σωφρονιστικού Καταστήματος Γυναικών …, δεν εμφανίσθηκε κατά την αναφερόμενη στην αρχή της παρούσας δικάσιμο (άρθρ. 512 παρ. 1 εδ. ε’ και 340 παρ. 4 ΚΠΔ). Κατά τη διάταξη του άρθρου 551, όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 165 του ν. 4855/2021 και το άρθρο 46 του ν. 5108/2024, του ισχύοντος από την 1-7-2019 νέου ΚΠΔ, οι διατάξεις του οποίου, κατά το μέρος που αφορούν στον καθορισμό συνολικής ποινής, είναι ουσιαστικές, “1. Αν πρόκειται να εκτελεστούν κατά του ίδιου προσώπου περισσότερες καταδικαστικές αποφάσεις για διαφορετικά εγκλήματα που συρρέουν, εφαρμόζονται οι ορισμοί του ΠΚ για τη συρροή. 2. Αν στις καταδίκες που απαγγέλθηκαν η κατά την επόμενη παράγραφο ποινή βάσης επιβλήθηκε από το Τριμελές ή Μονομελές Πλημμελειοδικείο, αρμόδιο για να καθορίσει τη συνολική ποινή που πρέπει να εκτιθεί είναι το Μονομελές Πλημμελειοδικείο. Αν οι καταδίκες απαγγέλθηκαν από το Μονομελές ή Τριμελές Δικαστήριο Ανηλίκων ή και από το Μονομελές ή Τριμελές Πλημμελειοδικείο, αρμόδιο είναι το Μονομελές Δικαστήριο Ανηλίκων. Σε κάθε άλλη περίπτωση αρμόδιο είναι το Μονομελές Εφετείο. Το ανωτέρω κατά περίπτωση αρμόδιο Δικαστήριο για τον καθορισμό της συνολικής ποινής έχει και τη δικαιοδοσία των παρ.2 και 3 του άρθρου 80Α του Ποινικού Κώδικα.3. Για τον καθορισμό της συνολικής ποινής, ως ποινή βάσης λαμβάνεται υπόψη η βαρύτερη από αυτές, σε περίπτωση δε ίσης διάρκειας αυτών λαμβάνεται υπόψη η νεότερη απόφαση. Αν μεταξύ των προς εκτέλεση αποφάσεων υπάρχει και απόφαση που αμετάκλητα έχει καθορίσει συνολική ποινή, για τον καθορισμό της νέας συνολικής ποινής λαμβάνεται ως βάση η καθορισθείσα συνολική ποινή, αν αυτή είναι βαρύτερη από τις ποινές που επιβλήθηκαν με τις άλλες αποφάσεις. Στην περίπτωση αυτή για τον καθορισμό της κατά την προηγούμενη παρ. αρμοδιότητας λαμβάνεται υπόψη και η απόφαση που έχει καθορίσει την συνολική ποινή. 4. Η αίτηση για καθορισμό συνολικής ποινής υποβάλλεται στον αρμόδιο εισαγγελέα αυτοπροσώπως ή από συνήγορο που έχει ειδική εντολή γι’ αυτό. Εκείνος που καταδικάστηκε κλητεύεται και αν κρατείται, δεν προσάγεται στο δικαστήριο, μπορεί, όμως, να αντιπροσωπευθεί με συνήγορο διοριζόμενο κατά τους όρους του άρθρου 42 παρ. 2.5. Το δικαστήριο αποφαίνεται αφού ακούσει τον καταδικασμένο ή τον συνήγορο του, αν είναι παρόντες, καθώς και τον εισαγγελέα. Κατά της απόφασης επιτρέπεται αναίρεση στον καταδικασμένο και τον εισαγγελέα.”. Από τη διάταξη του εδαφίου β` της παραγράφου 3 του ως άνω άρθρου 551 του ΚΠΔ συνάγεται ότι, όταν η καθορισθείσα αμετακλήτως συνολική ποινή δεν είναι η βαρύτερη, μεταξύ των προς εκτέλεση αποφάσεων και δεν πρόκειται να αποτελέσει τη βάση της νέας επιμέτρησης, αλλά πρέπει να συγχωνευθεί με άλλη βαρύτερη, τότε διασπάται και συγχωνεύονται οι επιμέρους ποινές, με τον περιορισμό ότι δεν μπορεί να ληφθεί από αυτές μεγαλύτερο χρονικό διάστημα για τον σχηματισμό νέας συνολικής ποινής από αυτό που είχε ληφθεί προηγουμένως (ΑΠ 1282/2016). Εξάλλου, μεταξύ της ποινής προσκαίρου καθείρξεως και εκείνης της φυλακίσεως, βαρύτερη τυγχάνει η πρώτη, ανεξάρτητα αν είναι μικρότερης διάρκειας (ΑΠ 760/2010). Περαιτέρω, σύμφωνα με το άρθρο 94 παρ. 1 του ΠΚ, όπως ισχύει μετά την τροποποίησή του με το άρθρο 18 του ν. 5090/2024, “1. Κατά του υπαιτίου δύο (2) ή περισσότερων εγκλημάτων που τελέστηκαν με περισσότερες πράξεις και τιμωρούνται με πρόσκαιρες στερητικές της ελευθερίας ποινές, επιβάλλεται, μετά την επιμέτρησή τους, συνολική ποινή, η οποία αποτελείται από τη βαρύτερη από τις συντρέχουσες ποινές επαυξημένη. Αν οι συντρέχουσες ποινές είναι του ίδιου είδους και ίσης διάρκειας, η συνολική ποινή σχηματίζεται με την επαύξηση μιας από αυτές. Η επαύξηση της βαρύτερης ποινής για κάθε μία (1) από τις συντρέχουσες ποινές δεν μπορεί να είναι μεγαλύτερη από το ένα δεύτερο (1/2) κάθε συντρέχουσας ποινής, ούτε μπορεί η συνολική ποινή να ξεπεράσει τα είκοσι “πέντε” (25) έτη, όταν η βαρύτερη ποινή είναι κάθειρξη και τα “δέκα” (10) έτη όταν πρόκειται για φυλάκιση.” Εξάλλου, κατά τη διάταξη του άρθρου 97 του νέου ΠΚ, “Οι διατάξεις των άρθρων 94 παρ. 1, 96 παρ.1 και 96 Α’ παρ. 1 εφαρμόζονται και όταν κάποιος, προτού εκτιθεί ολοκληρωτικά ή παραγραφεί ή χαριστεί η ποινή που του επιβλήθηκε για κάποια αξιόποινη πράξη, καταδικαστεί για άλλη αξιόποινη, οποτεδήποτε και αν τελέστηκε αυτή.”.
Στην προκείμενη περίπτωση, όπως προκύπτει από την επισκόπηση της προσβαλλόμενης απόφασης, το Μονομελές Εφετείο Κακουργημάτων Λάρισας με την υπ’ αριθμ. 315/12-5-2025 συγχωνευτική απόφασή του, προέβη στην επιμέτρηση των κάτωθι αναφερόμενων καταδικαστικών αποφάσεων σε βάρος της καταδίκου Α. Σ.: α) της υπ’ αριθμ. 213/2025 συγχωνευτικής απόφασης του Μονομελούς Εφετείου Κακουργημάτων Λάρισας, με συνολική ποινή φυλάκισης έξι (6) ετών, δεκατεσσάρων (14) μηνών και δέκα (10) ημερών, β) της υπ’ αριθμ. 365/2022 απόφασης του Μονομελούς Εφετείου Κακουργημάτων Λάρισας, με ποινή κάθειρξης πέντε (5) ετών. Κατά την επιμέτρηση αυτή, προέβη σε καθορισμό συνολικής ποινής εννέα (9) ετών, δύο (2) μηνών και δέκα (10) ημερών, λαμβάνοντας ως ποινή βάσης την ποινή της φυλάκισης των έξι (6) ετών, δεκατεσσάρων (14) μηνών και δέκα (10) ημερών, στην οποία προσμέτρησε και (2) δύο έτη από την ποινή κάθειρξης των πέντε (5) ετών. Όμως, κατ’ ορθή εφαρμογή των ανωτέρω διατάξεων, το Δικαστήριο έπρεπε να προβεί, σύμφωνα με τα προεκτεθέντα, σε διάσπαση της συνολικής ποινής φυλάκισης έξι (6) ετών, δεκατεσσάρων (14) μηνών και δέκα (10) ημερών που καθορίστηκε με την ως άνω υπ’ αριθμ. 213/2025 συγχωνευτική απόφαση του Μονομελούς Εφετείου Κακουργημάτων Λάρισας, και στην εκ νέου συγχώνευση όλων των επί μέρους ποινών φυλάκισης που συγχωνεύτηκαν με αυτή να λάβει ως βάση την βαρύτερη των πέντε (5) ετών ποινή πρόσκαιρης κάθειρξης. Επομένως, το δικάσαν Δικαστήριο που έκρινε, κατ’ εφαρμογή των άρθρων 94 παρ.1, 97 Π.Κ. και 551 παρ. 1 και 3 του Κ.Π.Δ. και για τον καθορισμό της συνολικής ποινής, κατά τα προαναφερθέντα, έλαβε ως ποινή βάσης την συγχωνευθείσα ποινή φυλάκισης των έξι (6) ετών, δεκατεσσάρων (14) μηνών, δέκα (10) ημέρων, στην οποία προσμέτρησε και δύο (2) έτη από την ποινή κάθειρξης των πέντε (5) ετών, δεν ερμήνευσε, ούτε εφάρμοσε ορθά τις προδιαληφθείσες ουσιαστικές ποινικές διατάξεις. Κατά συνέπεια, η ως άνω υπ’ αριθμόν 315/2025 απόφαση του Μονομελούς Εφετείου Κακουργημάτων Λάρισας πρέπει να αναιρεθεί, σύμφωνα με το άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Ε’ του Κ.Π.Δ., λόγω εσφαλμένης ερμηνείας και εφαρμογής των εν λόγω διατάξεων, κατ’ αποδοχή της αίτησης αναίρεσης. Συνακόλουθα, πρέπει να παραπεμφθεί η υπόθεση για νέα συζήτηση στο ίδιο Δικαστήριο που την εξέδωσε, που θα συγκροτηθεί από άλλον δικαστή εκτός εκείνου που δίκασε προηγουμένως (άρθρ. 519, 522 ΚΠΔ).
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Αναιρεί την υπ` αριθμ. 315/2025 απόφαση του Μονομελούς Εφετείου Κακουργημάτων Λάρισας, περί καθορισμού, κατά συγχώνευση, συνολικής εκτιτέας ποινής για την αιτούσα – κατάδικο Α. Σ..
Παραπέμπει την υπόθεση για νέα συζήτηση στο ίδιο Δικαστήριο, που θα συγκροτηθεί από άλλον δικαστή, εκτός από εκείνον που δίκασε προηγουμένως.
Κρίθηκε και αποφασίσθηκε στην Αθήνα στις 7 Ιουλίου 2025. Και
Δημοσιεύθηκε στην Αθήνα, σε δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριό του, στις 8 Ιουλίου 2025.
Η ΠΡΟΕΔΡΕΥΟΥΣΑ ΑΡΕΟΠΑΓΙΤΗΣ Ο ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
Πηγή : areiospagos.gr