Αριθμός 196/2024
ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ
ΣΤ’ ΠΟΙΝΙΚΟ ΤΜΗΜΑ
Συγκροτήθηκε από τους Δικαστές: Ελένη Φραγκάκη, Αντιπρόεδρο του Αρείου Πάγου, Ελένη Κατσούλη, Δημήτριο Τράγκα-Εισηγητή, Ελένη Μπερτσιά και Διονύσιο Παλλαδινό, Αρεοπαγίτες.
Συνήλθε σε δημόσια συνεδρίαση στο Κατάστημά του στις 15 Νοεμβρίου 2022, με την παρουσία της Αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου Άννας Καλουτά (γιατί κωλύεται ο Εισαγγελέας) και του Γραμματέα Χαράλαμπου Αθανασίου, για να δικάσει την αίτηση του αναιρεσείοντος – κατηγορουμένου Ν. Μ. του Γ., κατοίκου …, που εκπροσωπήθηκε από τον πληρεξούσιο δικηγόρο του Κωνσταντίνο Κοσμάτο, για αναίρεση της 450/2021 απόφασης του Πενταμελούς Εφετείου Κακουργημάτων Θεσσαλονίκης.
Το Πενταμελές Εφετείο Κακουργημάτων Θεσσαλονίκης με την ως άνω απόφασή του διέταξε όσα λεπτομερώς αναφέρονται σ’ αυτή, και o αναιρεσείων – κατηγορούμενος ζητεί την αναίρεσή της για τους λόγους που περιλαμβάνονται στην υπ’ αριθ. πρωτ. 5389/17-6-2022 αίτησή του αναίρεσης, η οποία καταχωρίστηκε στο οικείο πινάκιο με τον αριθμό ….
Αφού άκουσε
Την Αντεισαγγελέα, που πρότεινε να απορριφθεί η κρινόμενη αίτηση αναίρεσης και τον πληρεξούσιο δικηγόρο του αναιρεσείοντος, που ζήτησε όσα αναφέρονται στα σχετικά πρακτικά,
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Η κρινόμενη από 14.06.2022 και με αριθμ. πρωτ. … αίτηση του Ν. Μ. του Γ. και της Ό., κατοίκου …, για αναίρεση της με αριθμό 450/2021 απόφασης του Πενταμελούς Εφετείου Κακουργημάτων Θεσσαλονίκης, το οποίο κατά τα κατωτέρω διαλαμβανόμενα, επελήφθη μόνο ως προς το κεφάλαιο που αφορά τυχόν νέα επιμέτρηση της ποινής που επιβλήθηκε στον αναιρεσείοντα, που, κατά τα παρακάτω, πάντα, εκτιθέμενα, κηρύχθηκε ένοχος για την αξιόποινη πράξη της διακίνησης ναρκωτικών από κοινού δυνάμει της 470/2017 απόφασης του μνησθέντος Δικαστηρίου, ασκήθηκε νομότυπα και εμπρόθεσμα, περιέχει, δε, λόγο αναίρεσης από το άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Δτου ΚΠΔ [έλλειψη ειδικής και εμπεριστατωμένης αιτιολογίας ως προς την απόρριψη του αυτοτελούς ισχυρισμού περί αναγνώρισης της ελαφρυντικής περίστασης της μη εύλογης διάρκειας της ποινικής διαδικασίας (άρθρο 84 παρ. 3 του ΠΚ)]. Συνακόλουθα είναι παραδεκτή, και, επομένως, πρέπει να ερευνηθεί ως προς τη βασιμότητα του λόγου της.
Η επιβαλλόμενη από τα άρθρα 93 παρ. 3 του Συντάγματος και 139 του ΚΠΔ, ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία της δικαστικής απόφασης, δεν αναφέρεται μόνο στην κρίση για την ενοχή, αλλά και για την απόρριψη αυτοτελών ισχυρισμών του κατηγορούμενου. Αυτοτελείς είναι οι ισχυρισμοί που προβάλλονται στο δικαστήριο της ουσίας από τον κατηγορούμενο ή το συνήγορό του και τείνουν στην άρση του άδικου χαρακτήρα της πράξης ή στον αποκλεισμό ή στην μείωση της ικανότητας προς καταλογισμό ή στην εξάλειψη του αξιόποινου της πράξης ή στην μείωση της ποινής (ΑΠ 1174/2022). Τέτοιος αυτοτελής ισχυρισμός, η απόρριψη του οποίου πρέπει και να αιτιολογείται ιδιαιτέρως, είναι και εκείνος που προβάλλεται από τον κατηγορούμενο για τη συνδρομή στο πρόσωπο του της ελαφρυντικής περίστασης της μη εύλογης διάρκειας της ποινικής διαδικασίας που δεν οφείλεται σε υπαιτιότητά του, κατά το άρθρο 84 παρ.3 του νέου Ποινικού Κώδικα, αφού η παραδοχή της οδηγεί στην επιβολή μειωμένης ποινής κατά το μέτρο του άρθρου 83 του ίδιου Κώδικα. Εξάλλου, κατά το άρθρο 7 παρ. 3 του Ν. 4239/2014 “Δίκαιη ικανοποίηση λόγω υπέρβασης της εύλογης διάρκειας της δίκης, στα πολιτικά και ποινικά δικαστήρια και στο Ελεγκτικό Συνέδριο και άλλες διατάξεις”, “Κατά την επιμέτρηση της ποινής το αρμόδιο δικαστήριο λαμβάνει υπ’ όψιν την υπέρβαση της εύλογης διάρκειας της διαδικασίας που δεν οφείλεται σε υπαιτιότητα του κατηγορούμενου. Στη δικαστική απόφαση γίνεται ρητή μνεία με συνοπτική αιτιολογία, ότι κατά την επιμέτρηση της ποινής, το δικαστήριο έλαβε υπόψη του την κατά τα άνω υπέρβαση της εύλογης διάρκειας της διαδικασίας, γεγονός το οποίο μπορεί να συνιστά, εν όλω ή εν μέρει, δίκαιη ικανοποίηση για την καθυστέρηση της ποινικής διαδικασίας……”. Περαιτέρω, κατά το άρθρο 5 παρ. 1 του προεκτεθέντος νόμου, “1. Το δικαστήριο αποφαίνεται για το αν συντρέχει υπέρβαση της εύλογης διάρκειας της δίκης συνεκτιμώντας ιδίως α) την καταχρηστική ή παρελκυστική συμπεριφορά των διαδίκων κατά την εξέλιξη της δίκης για τη διάρκεια της οποίας διατυπώνεται παράπονο ότι υπερέβη την εύλογη διάρκεια, β) την πολυπλοκότητα των τιθεμένων πραγματικών και νομικών ζητημάτων, γ) τη στάση των αρμόδιων κρατικών αρχών και δ) το διακύβευμα της υπόθεσης για τον αιτούντα”. Τέλος, κατά το άρθρο 7 παρ. 1 του μνησθέντος νόμου, “Τα οριζόμενα στα προηγούμενα άρθρα εφαρμόζονται αναλόγως και στις διαδικασίες ενώπιον των ποινικών δικαστηρίων, υπό την επιφύλαξη των διατάξεων των επόμενων παραγράφων”, όπως η παράγραφος 3 του άρθρου τούτου, που παρατέθηκε στην αρχή της παρούσας νομικής σκέψης (ΑΠ 158/2022). Στην προκείμενη περίπτωση, όπως προκύπτει από την επιτρεπτή για τις ανάγκες του αναιρετικού ελέγχου επισκόπηση της προσβαλλόμενης απόφασης και των λοιπών διαδικαστικών εγγράφων, η 450/2021 απόφαση του Πενταμελούς Εφετείου Κακουργημάτων Θεσσαλονίκης (προσβαλλόμενη) εκδόθηκε μετά από εν μέρει αναίρεση της με αριθμ. 470/2017 απόφασης του ιδίου ως άνω Δικαστηρίου με την με αριθμ. 418/2021 απόφαση του ΣΤ’ Ποινικού Τμήματος του Αρείου Πάγου, με την οποία παραπέμφθηκε η υπόθεση για νέα συζήτηση της υπόθεσης στο ίδιο Δικαστήριο, μόνο ως προς το κεφάλαιο που αφορά τυχόν νέα επιμέτρηση της ποινής για την πράξη της διακίνησης ναρκωτικών ουσιών από κοινού. Κατά τη συζήτηση μετ’ αναίρεση της υπόθεσης, προεβλήθη από τον συνήγορο του αναιρεσείοντος ο αυτοτελής ισχυρισμός αναγνώρισης στο πρόσωπο του κατηγορούμενου της ελαφρυντικής περίστασης άρθρου 84 παρ.3 ΠΚ, ήτοι της μη εύλογης διάρκειας της ποινικής διαδικασίας, ο οποίος και με την προσβαλλόμενη απόφαση απερρίφθη ως ουσία αβάσιμος με τις ακόλουθες παραδοχές: “Στην προκείμενη περίπτωση ο αυτοτελής ισχυρισμός του 2ου κατηγορούμενου ότι πρέπει να αναγνωριστεί ότι συντρέχει στο πρόσωπο του η ελαφρυντική περίσταση τον άρθρου 84 παρ. 3 του Π.Κ., ο οποίος παραδεκτός προβλήθηκε από τον συνήγορο του, πρέπει να απορριφθεί ως ουσία αβάσιμος. Τούτο, διότι η παρούσα υπόθεση εμφάνιζε πολυπλοκότητα πραγματικών και νομικών ζητημάτων, εκδικάστηκε η υπόθεση σε πρώτο και δεύτερο βαθμό αλλά και στον Άρειο Πάγο, λόγω ασκηθείσης αναιρέσεως, μετά από αναβολές της δίκης στον πρώτο και στο δεύτερο βαθμό κατόπιν αιτημάτων των κατηγορουμένων, τα οποία κρίθηκαν ως νομικά και ουσιαστικά βάσιμα. Επομένως, ενόψει αυτών των πραγματικών περιστατικών δεν μπορεί να γίνει λόγος για μη εύλογη διάρκεια της δίκης και της ποινικής διαδικασίας και γι’ αυτό πρέπει να απορριφθεί ο ισχυρισμός του συνηγόρου του 2ου κατηγορουμένου περί συνδρομής στην προκειμένη περίπτωση των προϋποθέσεων εφαρμογής του άρθρου 84 παρ. 3 του Π.Κ., το οποίο αποτελεί συνέχεια της ρύθμισης που είχε εισαχθεί με την παρ. 3 του άρθρου 7 του νόμου 4239/2014. Η μόνη διαφορά έγκειται στο γεγονός ότι αρχικά η υπέρβαση του εύλογου χρόνου της διαδικασίας είχε εισαχθεί στο άρθρο 79 ΠΚ, δηλαδή στους κανόνες επιμέτρησης της ποινής, ενώ τώρα πλέον συγκαταλέγεται στις ελαφρυντικές περιστάσεις, (βλ. και Α. Χαραλαμπάκη ο Νέος Ποινικός κώδικας, 2η έκδοση, κάτω από το άρθρο 84, σελίδα 89-90, αριθμός 238 με τις εκεί περαιτέρω παραπομπές στη νομολογία και στους συγγραφείς). Όσα αναφέρθηκαν πιο πάνω ως προς τον 2° κατηγορούμενο ισχύουν και για τους λοιπούς παρόντες στη δίκη αυτή κατηγορούμενους”. Με τις παραδοχές αυτές του το Δικαστήριο της ουσίας διέλαβε στην προσβαλλόμενη απόφαση του, ως προς την απόρριψη του πιο πάνω αυτοτελούς ισχυρισμού, ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία, αφού με σαφήνεια αναφέρεται στους λόγους κατόπιν συνεκτίμησης των οποίων έκρινε εύλογη τη διάρκεια της δίκης. Επισημαίνεται ότι για την κατ’ άρθρο 7 παρ. 3 του Ν. 4239/2014 συνοπτική αιτιολογία, που απαιτείται για την απόρριψη του ισχυρισμού δεν ήταν αναγκαία στην προσβαλλομένη η παράθεση του αριθμού των αναβολών σε κάθε βαθμό δικαιοδοσίας και των λόγων που χορηγήθηκαν αλλά ούτε και διεξοδική αναφορά των πραγματικών και νομικών ζητημάτων που χαρακτηρίζουν ως πολύπλοκη μια ποινική υπόθεση καθώς η αναγνώριση της ως άνω ελαφρυντικής περίστασης…….. Επομένως ο μόνος λόγος του αναιρετηρίου με τον οποίο η προσβαλλομένη απόφαση πλήττεται για έλλειψη ειδικής αιτιολογίας ως προς την απόρριψη του αυτοτελούς ισχυρισμού του περί αναγνωρίσεως της ελαφρυντικής περίστασης άρθ. 84 παρ.3 ΠΚ, είναι αβάσιμος. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, πρέπει να απορριφθεί στο σύνολό της η κρινόμενη αίτηση αναίρεσης. Τέλος, πρέπει να επιβληθούν στον αναιρεσείοντα τα δικαστικά έξοδα της παρούσας δίκης (άρθρο 578 παρ. 1 του ΚΠΔ), κατά τα οριζόμενα στο διατακτικό.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Απορρίπτει την από 14.06.2022 και με αριθμ. πρωτ. … αίτηση του Ν. Μ. του Γ. και της Ό., κατοίκου … για αναίρεση της 450/2021 απόφασης του Πενταμελούς Εφετείου Κακουργημάτων Θεσσαλονίκης.
Επιβάλλει στον αναιρεσείοντα τα δικαστικά έξοδα, που ανέρχονται στο ποσό των διακοσίων πενήντα ευρώ (250,00 € ).
Κρίθηκε και αποφασίσθηκε στην Αθήνα στις 12 Ιουλίου 2023.
Η ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ Ο ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
Δημοσιεύθηκε στην Αθήνα σε δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριό του στις 31 Ιανουαρίου 2024.
Η ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ Ο ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
Πηγή : areiospagos.gr