Το Συμβούλιο καθόρισε σήμερα τη θέση του σχετικά με νομοθεσία της ΕΕ για την πρόληψη και την καταπολέμηση της παράνομης διακίνησης μεταναστών. Στόχος της πρότασης αυτής είναι η προσέγγιση του ποινικού δικαίου των κρατών μελών σε θέματα όπως ο ορισμός και η επιβολή κυρώσεων για την παράνομη διακίνηση μεταναστών. Η θέση που συμφωνήθηκε σήμερα θα χρησιμεύσει ως βάση για τις επικείμενες διαπραγματεύσεις με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Η καταπολέμηση της παράνομης διακίνησης μεταναστών αποτελεί προτεραιότητα της ΕΕ και κρίσιμο στοιχείο για την αντιμετώπιση της αντικανονικής μετανάστευσης.
Ποινικό αδίκημα της παράνομης διακίνησης μεταναστών
Με βάση το συμφωνηθέν κείμενο, τα κράτη μέλη πρέπει να διασφαλίζουν ότι, δυνάμει του εθνικού τους δικαίου, η εκ προθέσεως παροχή βοήθειας σε υπήκοο τρίτης χώρας για είσοδο, διέλευση ή διαμονή στο έδαφος κράτους μέλους με αντάλλαγμα οικονομικό ή υλικό όφελος συνιστά ποινικό αδίκημα.
Ποινές
Όσον αφορά τις ποινές, οι χώρες της ΕΕ πρέπει να αναλάβουν δράση ώστε το αδίκημα της παράνομης διακίνησης μεταναστών να επισύρει μέγιστη ποινή φυλάκισης τουλάχιστον τριών ετών. Τα επίπεδα μέγιστων ποινών θα πρέπει να επεκταθούν σε τουλάχιστον οκτώ έτη όταν οι διακινητές δρουν στο πλαίσιο εγκληματικής οργάνωσης ή όταν χρησιμοποιούν σοβαρή βία κατά μεταναστών. Εάν το αδίκημα προκαλεί τον θάνατο μετανάστη, η μέγιστη ποινή φυλάκισης θα πρέπει να είναι τουλάχιστον δέκα έτη. Τα κράτη μέλη μπορούν να αποφασίσουν να επιβάλλουν μεγαλύτερες μέγιστες ποινές.
Το κείμενο προβλέπει επίσης κανόνες σχετικά με τις ποινές που ισχύουν για τα νομικά πρόσωπα: είτε ποσοστό του συνολικού παγκόσμιου κύκλου εργασιών, είτε σταθερό ποσό, έως 40 εκατομμύρια ευρώ.
Ανθρωπιστική ρήτρα
Τα κράτη μέλη διατήρησαν την αρχική εισήγηση της Επιτροπής για προσθήκη της λεγόμενης ανθρωπιστικής ρήτρας σε αιτιολογική σκέψη της πρότασης. Σκοπός της ανθρωπιστικής ρήτρας είναι να διευκρινιστεί ότι η παροχή ορισμένης βοήθειας σε αντικανονικούς μετανάστες, ιδίως η παροχή βοήθειας σε στενά μέλη της οικογένειας ή η παροχή στήριξης για την κάλυψη βασικών ανθρώπινων αναγκών, ενδέχεται να μην μπορεί να στοιχειοθετήσει το ποινικό αδίκημα της παράνομης διακίνησης μεταναστών.
Επειδή η ρήτρα θα διατηρηθεί στις αιτιολογικές σκέψεις, εναπόκειται στα κράτη μέλη να αποφασίσουν πώς θα αντιμετωπίσουν το ζήτημα αυτό στην εθνική νομοθεσία. Το κείμενο τονίζει επίσης το γεγονός ότι τα κράτη μέλη είναι ελεύθερα να θεσπίζουν ή να διατηρούν εθνική νομοθεσία που προβλέπει αυστηρότερα μέτρα.
Επόμενα βήματα
Η σημερινή θέση του Συμβουλίου θα αποτελέσει τη βάση για μελλοντικές διαπραγματεύσεις με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το οποίο βρίσκεται ακόμη στη διαδικασία καθορισμού της θέσης του επί του σχεδίου νόμου. Το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα πρέπει να συμφωνήσουν επί κοινού κειμένου.
Ιστορικό
Το 2023 εντοπίστηκαν περίπου 380.000 αντικανονικές συνοριακές διελεύσεις στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ. Η Ευρωπόλ εκτιμά ότι πάνω από το 90% των αντικανονικών μεταναστών που φθάνουν στην ΕΕ χρησιμοποιούν τις υπηρεσίες διακινητών.
Η παράνομη διακίνηση μεταναστών αποτελεί επίσης πολύ επικερδή παράνομη εγκληματική δραστηριότητα. Με βάση τα στοιχεία του ΟΗΕ, τα ετήσια κέρδη των δικτύων παράνομης διακίνησης ανέρχονται σε 4,7 έως 6 δισ. δολάρια.