Απόφαση του Δικαστηρίου της ΕΕ στην υπόθεση C-237/21
Με απόφασή του το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης έκρινε ότι η έκδοση πολίτη της Ένωσης σε τρίτο κράτος με σκοπό την εκτέλεση ποινής μπορεί να δικαιολογηθεί προκειμένου να αποτραπεί ο κίνδυνος ατιμωρησίας.
Σύμφωνα με το ΔΕΕ, τούτο ισχύει ιδίως στην περίπτωση που, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, το κράτος μέλος προς το οποίο απευθύνεται η αίτηση έκδοσης είναι υποχρεωμένο να εκδώσει τον ενδιαφερόμενο, το δε τρίτο κράτος που ζήτησε την έκδοση δεν συναινεί στην εκτέλεση της ποινής στο έδαφος του κράτους μέλους προς το οποίο απευθύνεται η αίτηση έκδοσης.
Ιστορικό υπόθεσης
Η Βοσνία-Ερζεγοβίνη ζήτησε από τη Γερμανία, να εκδώσει, προς τον σκοπό εκτέλεσης στερητικής της ελευθερίας ποινής, Βόσνιο υπήκοο που έχει επίσης την κροατική ιθαγένεια, όπερ τον καθιστά πολίτη της Ένωσης.
Κατά το εφετείο Μονάχου (Γερμανία), η Γερμανία είναι κατ’ αρχήν υποχρεωμένη να εκδώσει τον ενδιαφερόμενο, λόγω των υποχρεώσεων που υπέχει έναντι της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης από την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Εκδόσεως.
Το εν λόγω δικαστήριο διερωτάται ωστόσο αν το δίκαιο της Ένωσης αντιτίθεται στην έκδοση, τούτο δε υπό το πρίσμα του δικαιώματος των πολιτών της Ένωσης να κυκλοφορούν και να διαμένουν ελεύθερα στο έδαφος των κρατών μελών, αλλά και της απαγόρευσης των διακρίσεων λόγω ιθαγένειας. Συγκεκριμένα, Ο Θεμελιώδης Νόμος της Γερμανίας απαγορεύει την έκδοση των Γερμανών σε τρίτα κράτη.
Υπό τις συνθήκες αυτές, το δίκαιο της Ένωσης επιτρέπει τη διαφορετική μεταχείριση των Γερμανών υπηκόων σε σχέση με τους υπηκόους των άλλων κρατών μελών οι οποίοι, όπως ο ενδιαφερόμενος, κατοικούν μονίμως στην εθνική επικράτεια, υπό την έννοια η ως άνω απαγόρευση δεν ισχύει για τους υπηκόους των άλλων κρατών μελών, μόνον εφόσον η διαφορετική μεταχείριση στηρίζεται σε αντικειμενικούς λόγους και είναι ανάλογη προς θεμιτώς επιδιωκόμενο σκοπό του εθνικού δικαίου.
Επειδή το εφετείο Μονάχου διατηρεί αμφιβολίες σχετικά με την εφαρμογή της νομολογίας του Δικαστηρίου στην περίπτωση που υφίσταται υποχρέωση έκδοσης βάσει του διεθνούς δικαίου, υπέβαλε προδικαστικό ερώτημα στο Δικαστήριο. Επισημαίνει ότι οι γερμανικές αρχές ενημέρωσαν τις κροατικές αρχές για την αίτηση έκδοσης, χωρίς να υπάρξει αντίδραση από πλευράς των τελευταίων. Ωστόσο, κατά το γερμανικό δίκαιο, ο ενδιαφερόμενος μπορεί να εκτίσει την ποινή του στη Γερμανία, εφόσον συναινεί η Βοσνία-Ερζεγοβίνη.
Η απόφαση του Δικαστηρίου
Με την απόφασή του, το Δικαστήριο απαντά ότι, στη συγκεκριμένη περίπτωση, το κράτος μέλος προς το οποίο απευθύνεται η αίτηση έκδοσης (η Γερμανία) οφείλει να επιδιώξει ενεργώς την ανωτέρω συναίνεση, προκειμένου να εκτιθεί η ποινή στο έδαφός του και, ως εκ τούτου, να αποτραπεί ο κίνδυνος ατιμωρησίας και να ληφθεί κατά του ενδιαφερομένου πολίτη μέτρο το οποίο να θίγει την ελευθερία κυκλοφορίας του λιγότερο από ό,τι τη θίγει η έκδοσή του σε τρίτο κράτος.
Εντούτοις, αν δεν παρασχεθεί η συναίνεση, το δίκαιο της Ένωσης (εν προκειμένω, το δικαίωμα των πολιτών της Ένωσης να κυκλοφορούν και να διαμένουν ελεύθερα στο έδαφος των κρατών μελών καθώς και η απαγόρευση των διακρίσεων) δεν αντιτίθεται στην έκδοση του ενδιαφερομένου πολίτη της Ένωσης από το κράτος μέλος προς το οποίο απευθύνεται η σχετική αίτηση (Γερμανία), κατ’ εφαρμογήν διεθνούς συμβάσεως. Διαφορετικά, θα υφίστατο κίνδυνος ατιμωρησίας του ενδιαφερομένου.
Είναι σημαντικό ωστόσο να υπομνησθεί ότι η έκδοση αποκλείεται, κατ’ εφαρμογήν του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στην περίπτωση που υπάρχει σοβαρός κίνδυνος να επιβληθεί στον ενδιαφερόμενο, στο οικείο τρίτο κράτος, η ποινή του θανάτου ή να υποβληθεί αυτός σε βασανιστήρια ή άλλη απάνθρωπη ή εξευτελιστική ποινή.
To πλήρες κείμενο και η περίληψη της αποφάσεως είναι διαθέσιμα στην ιστοσελίδα CURIA