Στον Κώδικα Οργανισμού Δικαστηρίων περιγράφεται ο τρόπος με τον οποίο μπορούν να συγχωνευθούν ή να καταργηθούν δικαστήρια της περιφέρειας. Αντιδράσεις από τους δικηγόρους και τους δικαστές.
Μια διάταξη που δίνει τη δυνατότητα στις Ολομέλειες του Αρείου Πάγου και Συμβουλίου Επικρατείας να γνωμοδοτούν για την κατάργηση ή συγχώνευση δικαστηρίων της Περιφέρειας ή ακόμα και τη μετατροπή τους σε δικαστήρια τηλεματικής (δίκες με τηλεδιάσκεψη) , πυροδοτεί αντιδράσεις από τους δικηγόρους και τους δικαστές.
Η διάταξη περιλαμβάνεται στο νομοσχέδιο για τον νέο Κώδικα Οργανισμού Δικαστηρίων και Κατάστασης Δικαστικών Λειτουργών που έχει κατατεθεί στη Βουλή και επι της ουσίας , όπως ανέφερε ο υπουργός Δικαιοσύνης Κωστας Τσιάρας , αλλάζει τον δικαστικό χάρτη της χώρας: «Υπάρχει λόγος αναθεώρησης του δικαστικού χάρτη, εκτός αν θέλουμε να κρυβόμαστε πίσω από όποιο πολιτικό κόστος ή να κάνουμε γνωστό συνδικαλισμό», είπε χθες στη Βουλή : «Για τα διοικητικά δικαστήρια όπου είναι μικρός ο αριθμός είναι εύκολη η άσκηση» ανέφερε και παρέπεμψε στη σχετική μελέτη που έχει αναλάβει να ολοκληρώσει το ΣτΕ. Αντιθέτως, είπε πως για τα πολιτικά δικαστήρια και άλλους σχηματισμούς που είναι εκατοντάδες, η άσκηση είναι δυσκολότερη. Για το λόγο αυτό σημείωσε πως μοναδική επιλογή ήταν ενός φορέα που είχε τεχνογνωσία όπως η Παγκόσμια Τράπεζα. Και διευκρίνισε πως όταν παραδοθεί η μελέτη τον Ιούλιο του 2023, θα είναι στο χέρι του υπουργείου Δικαιοσύνης και των Ανωτάτων Δικαστηρίων να διαμορφώσουν την πρότασή τους, ενώ υπήρξε σαφής πως δεν θα υπάρξουν καταργήσεις δικαστηρίων σε έδρες νομών.
EUROKINISSI/ΜΠΟΛΑΡΗ ΤΑΤΙΑΝΑ
Αντιδράσεις
Ήδη οι δικαστές με παλαιότερη τοποθέτησή τους είχαν επισημάνει πως θα πρέπει να υπάρξει ρητή πρόβλεψη – προσθήκη στα κριτήρια για την ίδρυση, συγχώνευση ή κατάργηση δικαστηρίων ή την επέκταση ή τον περιορισμό της περιφέρειάς τους και εκείνου της ευχέρειας πρόσβασης των πολιτών στα δικαστήρια και ταυτόχρονα, ζήτησαν, την κατάργηση του κριτηρίου του επιπέδου της επιχειρηματικότητας. Παράλληλα, είχαν ζητήσει την απάλειψη της πρόβλεψης για δυνατότητα εν όλω ή εν μέρει μετατροπής των δικαστηρίων σε δικαστήρια τηλεματικής.
Οι δικηγόροι από την πλευρά τους εξέφρασε την αντίθεση της με την διάταξη που αφορά την έκφραση γνώμης των Ολομελειών, και ζήτησε, «σε κάθε περίπτωση, να απαιτείται η προηγούμενη γνώμη της Ολομέλειας των οικείων Εφετείων, πολιτικών και διοικητικών, μετά από προηγούμενη διαβούλευση με τους οικείους δικηγορικούς συλλόγους».
Η διάταξη για την κατάργηση ή συγχώνευση δικαστηρίων
Το άρθρο 2 αναφέρει για την ίδρυση, συγχώνευση, κατάργηση, περιφέρεια και έδρα δικαστηρίων:
- Η ίδρυση, η συγχώνευση και η κατάργηση πολιτικών, ποινικών και διοικητικών δικαστηρίων, η επέκταση ή ο περιορισμός της περιφέρειάς τους, η εν όλω ή εν μέρει μετατροπή τους σε δικαστήρια τηλεματικής και η μεταβολή της έδρας τους γίνεται με προεδρικό διάταγμα ύστερα από γνώμη της Ολομέλειας του Αρείου Πάγου ή του Συμβουλίου της Επικρατείας, αντίστοιχα. Στην Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας συμμετέχει χωρίς δικαίωμα ψήφου και ο Γενικός Επίτροπος της Επικρατείας των τακτικών διοικητικών δικαστηρίων.
Κατά τη συνεδρίαση της Ολομέλειας καλούνται εκπρόσωποι από τα επηρεαζόμενα δικαστήρια, τις οικείες ενώσεις δικαστικών λειτουργών, τους οικείους δικηγορικούς συλλόγους και τις οικείες συνδικαλιστικές οργανώσεις των δικαστικών υπαλλήλων, προκειμένου να εκφράσουν τις απόψεις τους. Ειδικώς, αν το ως άνω προεδρικό διάταγμα αφορά πρωτοδικείο ή διοικητικό πρωτοδικείο απαιτείται, επιπλέον, απλή γνώμη της Ολομέλειας του εφετείου ή του διοικητικού εφετείου της περιφέρειάς του. Με το ίδιο προεδρικό διάταγμα ορίζεται και το δικαστήριο που εκδικάζει τις εκκρεμείς υποθέσεις.
- Με προεδρικό διάταγμα που εκδίδεται κατά τη διαδικασία της παρ. 1 δύναται να οριστεί ως μεταβατική έδρα, έως ότου εκλείψει η αναγκαιότητα ορισμού μεταβατικών εδρών:
α. ειρηνοδικείου και πταισματοδικείου, η έδρα άλλου δήμου ή κοινότητας,
β. πρωτοδικείου και πλημμελειοδικείου, η έδρα ειρηνοδικείου της περιφέρειάς του,
γ. εφετείου, η έδρα πρωτοδικείου της περιφέρειάς του,
δ. διοικητικού εφετείου ή διοικητικού πρωτοδικείου, πόλη της περιφέρειάς του στην οποία έχει έδρα διοικητικό πρωτοδικείο ή πολιτικό – ποινικό εφετείο ή πρωτοδικείο.
EUROKINISSI/ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΣ
- Ως δικαστήριο τηλεματικής νοείται το δικαστήριο, το οποίο παρέχει προσωρινή και οριστική δικαστική προστασία και, γενικότερα, υπηρεσίες δικαιοσύνης με τη χρήση τεχνολογιών απομακρυσμένης σύνδεσης.
- Για τη διατύπωση της γνώμης της Ολομέλειας των ανωτάτων δικαστηρίων της παρ. 1 συνεκτιμώνται ιδίως συγκεκριμένα στοιχεία που αναφέρονται
α) στον φόρτο εργασίας των υφιστάμενων ή των προς κατάργηση ή προς συγχώνευση δικαστηρίων και, ιδίως, στον αριθμό των εισερχόμενων υποθέσεων,
β) στην ύπαρξη της κατάλληλης υποδομής για τη λειτουργία του υπό ίδρυση δικαστηρίου ή της μεταβατικής έδρας ή στην ανεπάρκεια της υποδομής του υπό συγχώνευση ή υπό κατάργηση δικαστηρίου ή της μεταβατικής έδρας,
γ) στην αναλογία δικαστών – δικαστικών υπαλλήλων,
δ) στα δημογραφικά και γεωγραφικά δεδομένα κάθε περιοχής, καθώς και στην ύπαρξη δημόσιων ή άλλων υπηρεσιών που υποστηρίζουν το δικαιοδοτικό έργο,
ε) σε οικονομικά δεδομένα της κάθε περιοχής και, ιδίως, στο επίπεδο επιχειρηματικότητάς της και
στ) στην εισαγωγή νέων τεχνολογιών που επιτρέπουν την ηλεκτρονική κατάθεση δικογράφων, τις ηλεκτρονικές κοινοποιήσεις και τη διεξαγωγή τηλεσυνεδριάσεων και τηλεακροάσεων που περιορίζουν την ανάγκη φυσικής παρουσίας των διαδίκων και των δικηγόρων στα δικαστήρια.
- Με το προεδρικό διάταγμα που προβλέπεται στην παρ. 2 ορίζονται οι ημέρες κατά τις οποίες συνεδριάζουν τα δικαστήρια στη μεταβατική τους έδρα, το τμήμα της περιφέρειας του οποίου οι υποθέσεις εκδικάζονται στη μεταβατική έδρα, καθώς και κάθε άλλο σχετικό θέμα.
- Αν συντρέχουν ειδικοί λόγοι να μην εκδικαστεί ορισμένη υπόθεση στη μεταβατική έδρα, αυτή εισάγεται στην κύρια έδρα με αιτιολογημένη πράξη, αν η υπόθεση είναι ποινική, του αρμόδιου εισαγγελέα, και σε κάθε άλλη περίπτωση, του δικαστή που διευθύνει το δικαστήριο.
- Η υπαγωγή υπόθεσης στη μεταβατική έδρα δεν ασκεί επίδραση στην τοπική αρμοδιότητα του δικαστηρίου.
- Αν σπουδαίος λόγος επιβάλλει να συνεδριάζει το ποινικό εφετείο ή το μικτό ορκωτό εφετείο έξω από την έδρα του, ο δικαστής που διευθύνει το δικαστήριο, με πρόταση του εισαγγελέα, ορίζει, με αιτιολογημένη πράξη του, τον τόπο της συνεδρίασης μέσα στην περιφέρεια του εφετείου.