Τέθηκε στις 20.04.2022, σε δημόσια διαβούλευση η νομοθετική πρωτοβουλία του Υπουργείου Δικαιοσύνης, υπό τον τίτλο: «Κωδικας Οργανισμου Δικαστηριων και Καταστασης Δικαστικων Λειτουργων», προκειμένου να διατυπωθούν απόψεις και παρατηρήσεις του κοινού στις σχετικές ρυθμίσεις. Η διαβούλευση θα ολοκληρωθεί την 04.05.2022 και ώρα 16:00.
Όπως αναφέρεται στην αιτιολογική έκθεση, με το νομοσχέδιο αντικαθίστανται και εκσυγχρονίζονται διατάξεις του Κώδικα, οι οποίες λόγω της παρόδου των ετών αλλά και της αποσπασματικότητάς τους είχαν καταστεί δυσλειτουργικές και δυσχερώς εφαρμόσιμες. Μεταξύ άλλων:
α) επανακαθορίζεται το πλαίσιο με βάση το οποίο γίνεται η ίδρυση, συγχώνευση και κατάργηση δικαστηρίων και εισαγγελιών ενώ προβλέπεται και η δυνατότητα εν όλω ή εν μέρει μετατροπής των δικαστηρίων σε δικαστήρια τηλεματικής (άρθρο 2),
β) αντιμετωπίζεται το πρόβλημα της αναστολής λειτουργίας των δικαστηρίων σε έκτακτες περιστάσεις (όπως κορωνοϊός COVID – 19, έκτακτα καιρικά φαινόμενα και άλλοι λόγοι ανωτέρας βίας)(άρθρο 22 παρ. 2),
γ) αναμορφώνεται η διαδικασία ανάδειξης της ηγεσίας των ανωτάτων δικαστηρίων της χώρας , ώστε να ανταποκρίνεται με πρόσφορο τρόπο στις ουσιαστικές απαιτήσεις της δικαστικής ανεξαρτησίας με σεβασμό στις συνταγματικές επιταγές (παρ. 3 άρθρου 59), σύμφωνα και με τις πρακτικές αλλοδαπών εννόμων τάξεων και τις προτάσεις διεθνών οργάνων,
δ) αναδιαμορφώνεται το νομοθετικό πλαίσιο για τη χορήγηση εκπαιδευτικών αδειών, σε συμμόρφωση και προς τις διεθνείς και ευρωπαϊκές αρχές για τη δικαστική εκπαίδευση (άρθρα 55 και 56) καθώς και το νομοθετικό πλαίσιο σχετικά με την εκπροσώπηση της χώρας από λειτουργούς της δικαιοσύνης σε διεθνή και ευρωπαϊκά όργανα (άρθρο 62) και αξιοποιούνται οι δυνατότητες που παρέχουν τα διεθνή και ευρωπαϊκά προγράμματα για την επιμόρφωση των δικαστικών λειτουργών και εντάσσεται στην υπηρεσιακή κατάσταση των δικαστικών λειτουργών, η παρακολούθηση των υποχρεωτικών σεμιναρίων της Εθνικής Σχολής Δικαστικών Λειτουργών (ΕΣΔι) (άρθρα 74 παρ.3, 77 παρ.4, 83 παρ.6, 89 παρ.7 και 100 παρ.7),
ε) προκειμένου η αξιολόγηση των δικαστικών λειτουργών να καταστεί, κατά το δυνατόν, ουσιαστική, αντικειμενική και αποτελεσματική, επέρχονται, με γνώμονα τον σεβασμό της δικαστικής ανεξαρτησίας, οι κατάλληλες τροποποιήσεις και προσθήκες στις διατάξεις του Κώδικα που αφορούν την επιθεώρηση (Κεφάλαιο ΙΗ’) προκειμένου να παρέχει πιο ασφαλή και αντικειμενικά δεδομένα για τον υπό αξιολόγηση δικαστικό λειτουργό. Στο πλαίσιο αυτό, δίνεται βαρύτητα στην επιθεώρηση των δικαστηρίων και των εισαγγελιών ως οργανωτικών μονάδων (άρθρα 100-102). Περαιτέρω, οι νέες διατάξεις διευκολύνουν την εξατομικευμένη διάγνωση των προσόντων, ιδιαίτερων χαρακτηριστικών ή αδυναμιών εκάστου δικαστικού λειτουργού και εξυπηρετούν το βασικό σκοπό της επιθεώρησης, ο οποίος συνίσταται στη διακρίβωση, ανά τακτά χρονικά διαστήματα, της ικανότητας και επάρκειάς του για την εκπλήρωση των καθηκόντων του στον απαιτούμενο βαθμόκαθώς και στην ανάπτυξη πνεύματος συνεργασίας και αμοιβαίας εμπιστοσύνης. Παράλληλα, η επιθεώρηση επεκτείνεται και στους διευθύνοντες τα δικαστήρια και τις εισαγγελίεςτων οποίων ο ρόλος είναι κομβικός για την αποτελεσματική απονομή τα δικαιοσύνης (άρθρα 101 και 102),
στ) προβλέπεται, για πρώτη φορά, η υποχρεωτική παρακολούθηση από τα μέλη των Συμβουλίων Επιθεώρησης και τους Επιθεωρητές προγραμμάτων επιμόρφωσης που διοργανώνονται στην Εθνική Σχολή Δικαστικών Λειτουργών μετά από απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου της Σχολής, πριν από την άσκηση των αρμοδιοτήτων τους, έτσι ώστε οι τελευταίοι να έχουν στη διάθεσή τους, μαζί με το ενιαίο πλαίσιο οδηγιών, πρακτικών και κατευθύνσεων του άρθρου 104, ένα ισχυρό οπλοστάσιο προκειμένου να ανταποκριθούν με επιτυχία στο ρόλο τους (άρθρο 99) και
ζ) δεδομένου ότι η καθυστέρηση στην απονομή της δικαιοσύνης είναι ίσως το μεγαλύτερο πρόβλημα του δικαιοδοτικού μας συστήματος, προβλέπεται ότι η μη έγκαιρη ολοκλήρωση των υποθέσεων από τους δικαστικούς λειτουργούς μπορεί να οδηγήσει σε στέρηση μισθού και σε πειθαρχικές κυρώσεις που μπορούν να φτάσουν μέχρι και στην οριστική αποπομπή των δικαστικών λειτουργών (άρθρα 59 και 109).