Καθιερώνεται ειδικό ακαταδίωκτο για τα στελέχη του Ταμείου όσο και αν ζημιωθεί το Δημόσιο από τις αποφάσεις τους
Προστασία από κάθε ποινική δίωξη παρέχει η κυβέρνηση στη διοίκηση του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, όχι μόνο για μετοχές τραπεζών που μπορεί να πουληθούν στο μέλλον σε πολύ χαμηλή τιμή, αλλά και όταν το Δημόσιο υφίσταται ζημιά από τη μη άσκηση όλων των δικαιωμάτων του σε μια αύξηση κεφαλαίου, όπως σχεδιάζεται να γίνει στην περίπτωση της Τράπεζας Πειραιώς.
Το νέο νομοσχέδιο που φέρνει αλλαγές στον νόμο για το ΤΧΣ έρχεται στη Βουλή τις επόμενες ημέρες, αφού εξασφαλίσθηκε η έγκριση από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, η οποία εξέδωσε γνωμοδότηση που κρίνει θετικά όλες τις προτεινόμενες διατάξεις. https://5c21a7779bf4f40f0a8b029f9d9b3bf3.safeframe.googlesyndication.com/safeframe/1-0-37/html/container.html
H βασική αλλαγή που γίνεται με τη νέα ρύθμιση είναι ότι επιτρέπεται στο ΤΧΣ να συμμετέχει σε αυξήσεις κεφαλαίου με την ιδιότητα του επενδυτή και όχι μόνο στο πλαίσιο προληπτικής ανακεφαλαιοποίησης ή κάλυψης του χρηματοδοτικού κοινού μιας τράπεζας που τίθεται σε εκκαθάριση. Αυτή η νέα δυνατότητα θα επιτρέψει στο ΤΧΣ να συμμετάσχει στην επικείμενη AMK της Τρ. Πειραιώς.
Όμως, το νομοσχέδιο έχει διάταξη που υπεισέρχεται σε ένα κρίσιμο νομικό ζήτημα, το οποίο απασχολούσε έντονα τα διοικητικά στελέχη του ΤΧΣ: Πώς θα προστατεύονται από ποινικές διώξεις, όταν με τις αποφάσεις τους προκαλείται ζημιά στο Δημόσιο.
Γιατί βιάζονται για ρύθμιση
Πρόκειται για ένα ζήτημα μείζονος σημασίας για τη διοίκηση του Ταμείου και κατεπείγον, δεδομένου ότι σύντομα το ΤΧΣ αναμένεται να λάβει την απόφαση να μην ασκήσει παρά μόνο μερικώς τα δικαιώματά συμμετοχής στην αύξηση κεφαλαίου της Τρ. Πειραιώς. Σε αυτή την περίπτωση, η συμμετοχή του Ταμείου στην τράπεζα θα μειωθεί σοβαρά και θα αποκρυσταλλωθεί η απώλεια μεγάλου μέρους των κεφαλαίων που έχει διαθέσει το ΤΧΣ για να αποκτήσει τη συμμετοχή.
Ο πρώην διευθύνων σύμβουλος του ΤΧΣ, Μάρτιν Τσούρντα, ο οποίος παραιτήθηκε πρόσφατα, είχε δηλώσει ότι στόχος είναι να μειωθεί η συμμετοχή του ΤΧΣ από 61,3% σε ποσοστό χαμηλότερο του 30%.
Εξάλλου, είναι βέβαιο ότι το ΤΧΣ θα υποστεί ζημιές στο μέλλον και από την πώληση όλων των μετοχών τραπεζών που έχει στο χαρτοφυλάκιό του.
Συμμετοχές και ρευστοποιήσεις
Υπενθυμίζεται ότι η προγραμματισμένη “διάρκεια ζωής” του Ταμείου είναι περιορισμένη. Με την τελευταία παράταση που έδωσαν οι Θεσμοί, λήγει στο τέλος του 2022, αλλά είναι βέβαιο ότι θα υπάρξει και νέα παράταση.
Το πρόγραμμα που έχει συμφωνηθεί με τους Θεσμούς, προβλέπει ότι πριν «κατεβάσει ρολά» το ΤΧΣ, θα προχωρήσει στην πώληση όλων των τραπεζικών μετοχών που κατέχει. Μέχρι τώρα οι πολύ χαμηλές μετοχές των τραπεζικών μετοχών δεν έχουν επιτρέψει να γίνουν ρευστοποιήσεις.
Επισημαίνεται ότι εκτός από την πλειοψηφίαμετοχών της Πειραιώς (61,3%), το ΤΧΣ κατέχει το 40,3% της Εθνικής, το 10,98% της Alpha Bank και 1,4% της Eurobank.
Η διαδικασία της τραπεζικής ιδιωτικοποίησης έχει εγείρει ορισμένα σοβαρά ερωτήματα, σχετικά με το πώς θα προστατευθεί το δημόσιο συμφέρον απόενδεχόμενες πωλήσεις μετοχών σε υπερβολικά χαμηλές τιμές. Είναι βέβαιο ότι λόγω της απαξίωσης των τραπεζικών μετοχών το Ταμείο δεν θα επιτύχει τιμές πώλησης ίσες ή υψηλότερες από το κόστος κτήσης, άρα η διαδικασία αυτή θα οδηγήσει σε απώλειες.
Όλες αυτές οι πιθανές ζημιές για το Δημόσιο που θα έλθουν μέσω του ΤΧΣ, δημιουργούσαν ένα σοβαρό νομικό θέμα: ήταν ανοικτό το ενδεχόμενο, με βάση τον ισχύοντα νόμο, να κατηγορηθούν τα μέλη διοίκησης του ΤΧΣ για σοβαρά αδικήματα, όπως η απιστία στο Δημόσιο.
Οπως σημειώνει η ΕΚΤ στο κείμενο γνώμης της για το νέο νομοσχέδιο, ο νόμος για το ΤΧΣ στη του μορφή προβλέπει ότι
- Για όλους τους τύπους αποεπενδύσεων (είτε πρόκειται για μείωση της συμμετοχής του ΤΧΣ διά της εν μέρει άσκησης του δικαιώματος προτίμησής του σε αύξηση κεφαλαίου, είτε για συνήθη εκποίηση τραπεζικών μετοχών που έχει στην κατοχή του), η τιμή απόκτησης και η τιμή διάθεσης (για την πρώτη και τη δεύτερη περίπτωση, αντίστοιχα) μπορούν να είναι χαμηλότερες από τις πιο πρόσφατες τιμές κτήσης των μετοχών από το ίδιο ή της τρέχουσας χρηματιστηριακής τιμής, εφόσον οι εν λόγω αποεπενδύσεις είναι σύμφωνες με τον σκοπό του ΤΧΣ και την έκθεση δύο ανεξάρτητων χρηματοοικονομικών συμβούλων που διαθέτουν κύρος και εμπειρία σε σχετικά θέματα και, ειδικά, στην αποτίμηση των πιστωτικών ιδρυμάτων.
Θεσπίζουν ειδικό «ακαταδίωκτο»
Αυτή η διάταξη θα κάλυπτε σε μεγάλο βαθμό τα μέλη διοίκησης του ΤΧΣ από ποινικές ευθύνες, όχι όμως πλήρως. Ένας εισαγγελέας θα μπορούσε αυτεπάγγελτα να ασκήσει ποινική δίωξη και να ελεγχθούν δικαστικά οι αποφάσεις που έλαβαν τα στελέχη του ΤΧΣ. Έτσι, η κυβέρνηση σπεύδει να καθιερώσει ειδικό «ακαταδίωκτο» για τη διοίκηση του ΤΧΣ. Προβλέπει, πλέον, ότι ο μόνος που μπορεί να αναλάβει πρωτοβουλία για να διωχθούν ποινικά στελέχη του ΤΧΣ είναι η ίδια η διοίκηση του ΤΧΣ!
Όπως σημειώνει η ΕΚΤ, «σε περίπτωση που η συγκεκριμένη μορφή αποεπένδυσης αποδειχθεί εν τέλει επιζήμια για την περιουσία του ΤΧΣ, η κίνηση ποινικής διαδικασίας είναι δυνατή μόνον εάν το ίδιο αυτό (σ.σ.: το ΤΧΣ) αποφασίσει να κινήσει ποινική δίωξη βάσει των σχετικών διατάξεων του ελληνικού Ποινικού Κώδικα». Θα πρέπει δηλαδή οι ίδιοι οι τραπεζίτες-τοποτηρητές να κινηθούν κατά του… εαυτού τους.
Με τα νέα δεδομένα που θα δημιουργήσουν οι αλλαγές στο νόμο για το ΤΧΣ, όπως παρατηρούν νομικοί, δημιουργείται ένα ιδιότυπο καθεστώς απαγόρευσης δικαστικού ελέγχου πράξεων που ζημιώνουν το Δημόσιο καθώς, για πρώτη φορά, οι ίδιοι οι λειτουργοί που θα λαμβάνουν τις σχετικές αποφάσεις γίνονται και οι υπέρτατοι κριτές… του εαυτού τους.
https://www.sofokleousin.gr/asylia-sto-txs-gia-kiniseis-stis-trapezes-ti-simainei-gia-tr-peir