Οι δικαστές ζητούν για να μην υπάρχει συνωστισμός στους στενούς χώρους των ανακριτικών γραφείων οι κατηγορούμενοι – γενικώς και όχι μόνο οι φορείς- να απολογούνται μέσω τηλεδιάσκεψης.
Η πρώτη τηλε-απολογία κατηγορουμένου με κορονοϊό ανήκει στην δικαστική ιστορία αφού έγινε προ ημερών στη Θεσσαλονίκη. Αυτή όμως είναι η αφορμή για να επανέλθει μια παλιότερη – εβδομάδων- πρόταση των δικαστών να επιλεγεί ως μόνιμη λύση κυρίως λόγω κορονοϊού σε συνάρτηση με την στενότητα χώρου στα ανακριτικά γραφεία όπου σε λίγα τετραγωνικά πρέπει να συνυπάρξουν ανακριτής (πιθανόν και εισαγγελέας) , γραμματέας , κατηγορούμενος και ο δικηγόρος του.
Το ντεμπούτο έγινε εκτάκτως για κατηγορούμενο φορέα covid αλλά οι δικαστές έχουν έτοιμο σχέδιο νόμου το οποίο ήδη έχουν αποστείλει στο Υπουργείο Δικαιοσύνης.
Η “καραντίνα”
Στο γραφείο της η ανακρίτρια μαζί με τη γραμματέα της. Μαζί και ο συνήγορος του κατηγορουμένου για παραβίαση των μέτρων covid και κυρίως για κατοχή ναρκωτικών ουσιών. Ο κατηγορούμενος όμως δεν ήταν παρών. Η’ μάλλον δεν ήταν παρών ως φυσική παρουσία , αλλά η εικόνα του ήταν ζωντανή μέσα στο ανακριτικό γραφείο μέσω της οθόνης του υπολογιστή.
Δεν είναι προβολή από το μέλλον αλλά πραγματικότητα. Η πρώτη τηλε- απολογία κατηγορουμένου, φορέα του κορονοϊού, έγινε πριν από μερικές μέρες στη Θεσσαλονίκη. Ο 35χρονος κατηγορούμενος απολογήθηκε στην ανακρίτρια Θεσσαλονίκης αφού «έσπασε» την καραντίνα και συνελήφθη σε αστυνομικό έλεγχο κατηγορούμενος για διακίνηση ναρκωτικών.
Η ιστορία έχει ως εξής: Ο 35χρονος Έλληνας βρέθηκε θετικός στον κορονοϊό στη Θεσσαλονίκη. Όχι μόνο έσπασε την καραντίνα αλλά εντοπίστηκε από την αστυνομία να μεταφέρει 145 γραμμάρια χασίς. Και τότε τέθηκε το ερώτημα: Πως θα μεταφερθεί στα δικαστήρια να απολογηθεί, αφού ήταν θετικός στον κορονοϊό;
Τηλε- απολογία
Η απάντηση δόθηκε δια της τεχνολογίας . Ο κρατούμενος τηλε-απολογήθηκε από το αστυνομικό τμήμα, μεσω τηλεδιάσκεψης με την ανακρίτρια που βρισκόταν στο γραφείο της. Εκτός από την ίδια και την γραμματέα της στο ίδιο γραφείο βρισκόταν ακόμη η συνήγορος του κατηγορούμενου. Αφού περατώθηκε η απολογία, εστάλη με φαξ αντίγραφό της στο αστυνομικό τμήμα για να την υπογράψει και στη συνέχεια ο ίδιος εξετάστηκε, πάλι online, από τον εισαγγελέα.
Οι δικαστές προτείνουν «τηλε- ανάκριση»
Οι δικαστές από την πλευρά τους εδώ και καιρό έχουν προτείνει να εφαμοστεί μόνιμα το μέτρο αφού το θεωρούν απαραίτητο εξαιτίας των ειδικών συνθηκών που επικρατούν λόγω του κορονοιού.
Ουσιαστικά ζητούν να μπει ως εργαλείο στις ανακρίσεις η τηλεδιάσκεψη, δηλαδή η ανάκριση του κατηγορουμένου μέσω της τεχνολογίας ώστε να αποφεύγεται ο συγχρωτισμός εντός του μικρού χώρου των ανακριτικών γραφείων, τα οποία , ως γνωστόν είναι λίγα τετραγωνικά μέτρα.
Το σχέδιο νόμου που έχουν ήδη θέσει υπόψιν του υπουργείου, που δεν φαίνεται κατ΄ αρχήν αρνητικό, αναφέρει:
1. Κατά τη διάρκεια ισχύος των περιοριστικών και έκτακτων μέτρων που προβλέπονται για τη λειτουργία της δικαιοσύνης προς αποφυγή διάδοσης του κορονοϊού (COVID-19), ο κατηγορούμενος, που κρατείται στα πλαίσια της ανακρινόμενης υπόθεσης από οποιαδήποτε αιτία και ο οποίος έχει αποδεδειγμένα προσβληθεί από τον κορονοϊο (COVID-19) ή έχει εμφανίσει συμπτώματα που καθιστούν πιθανή την προσβολή του από τον ιό αυτό, όταν πρέπει να εμφανιστεί ενώπιον του ανακριτή μπορεί να εξετάζεται εξ αποστάσεως με εικονοτηλεδιάσκεψη, χωρίς τη φυσική παρουσία του στο ανακριτικό γραφείο, με την τήρηση των ακόλουθων εξαιρετικών ρυθμίσεων, εφαρμοζόμενων κατά τα λοιπά των γενικών προβλέψεων του ΚΠΔ:
i) ο ανακριτής έχει υποχρέωση να διορίσει αυτεπάγγελτα συνήγορο στον κατηγορούμενο βάσει του άρθρου 99 παρ. 3 εδ. α΄ ΚΠΔ τόσο επί κακουργημάτων όσο και επί πλημμελημάτων,
ii) αν υπάρχει ανάγκη διορισμού διερμηνέα, αυτός πρέπει να βρίσκεται στο ανακριτικό γραφείο,
iii) ο συνήγορος του κατηγορουμένου μπορεί κατά την ελεύθερη επιλογή του ίδιου και του κατηγορουμένου να βρίσκεται είτε στο ανακριτικό γραφείο είτε στον ίδιο χώρο με τον κατηγορούμενο,
iv) η καταγραφή της εξέτασης του κατηγορουμένου μπορεί να γίνεται μόνο από το μηχανικό μέσο που χρησιμοποιείται στο γραφείο του ανακριτή, απαγορευομένης ρητά της καταγραφής από το μηχανικό μέσο μετάδοσης εικόνας και ήχου, που βρίσκεται στον χώρο εξέτασης του κατηγορουμένου, καθώς και της ύπαρξης και λειτουργίας στον χώρο αυτό οποιουδήποτε συστήματος παρακολούθησης και καταγραφής εικόνας και ήχου,
v) στον χώρο εξέτασης του κατηγορουμένου μπορεί να παρίσταται μόνο ο κατηγορούμενος, ο συνήγορός του, εφόσον το επιλέξει κατά τα προαναφερόμενα και εφόσον παρίσταται ανάγκη και ένας αστυνομικός για τη φύλαξη του κρατούμενου κατηγορουμένου,
vi) αν η κατά τα άρθρα 95 και 96 ΚΠΔ ενημέρωση του κατηγορουμένου για τα δικαιώματά του πρόκειται να γίνει προφορικά, γίνεται και αυτή εξ αποστάσεως με εικονοτηλεδιάσκεψη,
vii) οι υλικοί φορείς ήχου και εικόνας παράγονται σε ένα πρωτότυπο που φυλάσσεται στη δικογραφία καθ’ όλη τη διάρκεια της ποινικής διαδικασίας, για τη διασφάλιση της δυνατότητας επαλήθευσης προς την εκτυπωμένη έκθεση κατάθεσης του κατηγορουμένου. Για την εξέταση του κατηγορουμένου συντάσσεται έκθεση κατά τους γενικούς όρους του ΚΠΔ, η οποία όμως, αφού αναγνωσθεί μετά την ολοκλήρωση της εξέτασης του κατηγορουμένου, υπογράφεται μόνο από τον ανακριτή, τον γραμματέα και τον τυχόν παριστάμενο στο ανακριτικό γραφείο συνήγορο του κατηγορουμένου
viii) μετά την ολοκλήρωση της εξέτασης του κατηγορουμένου από τον ανακριτή και τη σύνταξη και υπογραφή της σχετικής έκθεσης με τον προαναφερόμενο τρόπο, ο αρμόδιος εισαγγελέας, πριν εκφράσει τη γνώμη του για την αναγκαιότητα ή μη λήψης μέτρων δικονομικού καταναγκασμού κατ’ άρθρο 288 ΚΠΔ, ακούει τον κατηγορούμενο και τον συνήγορό του, παρουσία και του διερμηνέα αν έχει διοριστεί, εφαρμοζομένων αναλογικά των πιο πάνω διατάξεων σχετικά με τον τρόπο εμφάνισης των παραγόντων της διαδικασίας και τον χώρο στον οποίο βρίσκονται, εκτός των διατάξεων των στοιχ. iv και vii, απαγορευομένης της καταγραφής της ακρόασης αυτής και της σύνταξης σχετικής έκθεσης. Αν ο εισαγγελέας ασκώντας το κατ’ άρθρο 30 παρ. 1 ΚΠΔ δικαίωμά του παρευρίσκεται κατά την εξ αποστάσεως εξέταση του κατηγορουμένου από τον ανακριτή, η εκ νέου ακρόαση του κατηγορουμένου από τον εισαγγελέα κατά το προηγούμενο εδάφιο δεν είναι υποχρεωτική. Σε περίπτωση επιβολής μέτρου δικονομικού καταναγκασμού, όταν δεν απαιτείται επίδοση του σχετικού εντάλματος, αλλά αρκεί η απλή κοινοποίηση, η σχετική ενημέρωση του κατηγορουμένου μπορεί να γίνει και πάλι με εικονοτηλεδιάσκεψη, οπότε η καταγραφή της σχετικής γνωστοποίησης και η σύνταξη της σχετικής με την ενημέρωση έκθεσης γίνεται με αναλογική εφαρμογή των πιο πάνω διατάξεων.
2. Οι διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου αυτού εφαρμόζονται αναλογικά και σε περίπτωση που πρέπει να εμφανιστεί ενώπιον δικαστικού συμβουλίου κρατούμενος, ο οποίος έχει αποδεδειγμένα προσβληθεί από τον κορονοϊο (COVID-19) ή έχει εμφανίσει συμπτώματα που καθιστούν πιθανή την προσβολή του από τον ιό αυτό.
3. Με απόφαση του Υπουργού Δικαιοσύνης ορίζονται και ρυθμίζονται ο τρόπος και τα μέσα τεχνολογίας που θα χρησιμοποιούνται για την υλοποίηση της εξ αποστάσεως εξέτασης κατηγορουμένων από τον ανακριτή και τα δικαστικά συμβούλια κατά τις προαναφερόμενες διατάξεις, συμπεριλαμβανομένων και των τεχνικών λεπτομερειών για τη διασφάλιση της μυστικότητας της διαδικασίας.