Τι προβλέπει η τροπολογία του Υπουργείου Δικαιοσύνης για την απόλυση υπό όρο για λόγους υγείας
Με τροπολογία που κατέθεσε το Υπουργείο Δικαιοσύνης στο σχέδιο νόμου “Επείγουσες ρυθμίσεις για την υποβολή δηλώσεων περιουσιακής κατάστασης και άλλες διατάξεις” προβλέπεται η παράταση ρυθμίσεων των άρθρων 43 και 44 του ν. 4489/2017 και η τροποποίηση του άρθρου 110Α του Ποινικού Κώδικα.
Τι αλλάζει στο άρθρο 110Α για την απόλυση υπό όρο για λόγους υγείας
Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση, με την προτεινόμενη τροπολογία επιχειρείται η εξειδίκευση του διαδικαστικού πλαισίου για την υπό όρο απόλυση κατ’ άρθρο 110Α Π.Κ. και η ενίσχυση της δικονομικής αρχής της ηθικής – ελεύθερης απόδειξης του δικαστή.
Διαμορφώνεται για το σκοπό αυτό ένα ειδικότερο διαδικαστικό πλαίσιο, με το οποίο τίθενται όροι διασφάλισης ότι η δικαστική κρίση θα μπορεί:
α) να στηρίζεται σε περισσότερα στοιχεία όσον αφορά την διαπίστωση της αναπηρίας του αιτούντος, δοθέντος ότε εκτός από το πιστοποιητικό από ΚΕΠΑ θα δύναται ο εισαγγελέας να ζητήσει και την διενέργεια πραγματογνωμοσύνης και
β) να παρακολουθεί τυχόν αστοχίες ή παράνομες ενέργειες σχετικά με την πιστοποίηση της αναπηρίας, όταν αυτή έχει στηριχθεί σε ψευδή στοιχειά ή πλαστά έγγραφα, και ακολούθως, να δύναται να λάβει χώρα ανάκληση της απόλυσης. Με τις προτεινόμενες διατάξεις ενισχύεται η σχέση της δικαστικής κρίσης με την υγεία του αιτούντος και του υπό όρο απολυθέντος και διατηρείται σε συνεχή αντιστοιχία με αυτή, στοιχείο που αναβαθμίζει το ρόλο του δικαστή σε αυτές τις περιπτώσεις, ο οποίος θωρακίζεται ακόμη περισσότερο ως προς την εφαρμογή της δικονομικής αρχής της ηθικής – ελεύθερης απόδειξης στην ποινική δίκη.
Παράλληλα, διασφαλίζεται η δημόσια τάξη και ασφάλεια του κοινωνικού συνόλου, το οποίο προστατεύεται πλέον αποτελεσματικά από τυχόν έκνομες ενέργειες σχετικά με την υπό όρο απόλυση κρατουμένων που εμπίπτουν στο άρθρο 110Α Π.Κ, ακόμη και στις περιπτώσεις που έχούν παρέλθει οι νόμιμες προθεσμίες για την άσκηση των ένδικων μέσων της έφεσης και της αναίρεσης.
Άρθρο….
Τροποποίηση του άρθρου 110Α του Ποινικού Κώδικα και μεταβατικές διατάξεις
1. Το δεύτερο εδάφιο της παρ. 4 του άρθρου 110Α του Ποινικού Κώδικα αντικαθίσταται ως εξής:
«Ο εισαγγελέας, μετά την υποβολή της αίτησης, διατάσσει ειδική πραγματογνωμοσύνη για τη διακρίβωση των προϋποθέσεων των προηγούμενων παραγράφων και την πιστοποίηση του ποσοστού αναπηρίας, ιδίως εφόσον αυτό δεν έχει βεβαιωθεί από το Κέντρο Πιστοποίησης Αναπηρίας (ΚΕ.Π.Α.).».
2. Μετά την παρ. 8 του άρθρου 110Α του Ποινικού Κώδικα προστίθεται παρ. 9, ως εξής:
«9. Το δικαστικό συμβούλιο που χορήγησε την υπό όρο απόλυση μπορεί να την ανακαλέσει οποτεδήποτε, μετά από πρόταση του αρμόδιου εισαγγελέα, αν η απόλυση στηρίχθηκε σε ψευδή στοιχεία ή πλαστό έγγραφο. Για την κρίση του δικαστικού συμβουλίου δεν απαιτείται προηγούμενη καταδίκη ορισμένου προσώπου ή άσκηση ποινικής δίωξης.»
3. Η παρ. 9 του άρθρου 110Α του Ποινικού Κώδικα, όπως αυτή προστέθηκε με την παρ. 2 του παρόντος άρθρου, καταλαμβάνει και τις περιπτώσεις υπό όρο απολύσεων που έχουν ήδη χορηγηθεί κατά την δημοσίευση του παρόντος νόμου.
Παράταση στα “Έκτακτα μέτρα για την αποσυμφόρηση των καταστημάτων κράτησης”
Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση, από το 2015 μέχρι σήμερα το Υπουργείο Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων έχει επιτελέσει σημαντικό έργο για τη βελτίωση των συνθηκών κράτησης και τη συγκρότηση μιας συνεκτικής αντεγκληματικής πολιτικής.
Στόχος είναι η υλοποίηση της αρχής ότι ο περιορισμός της ελευθερίας γίνεται σε συνθήκες αξιοπρέπειας και ασφαλούς κράτησης, με διασφάλιση βασικών δικαιωμάτων και διαφάνεια.
Η πολιτική αυτή αποτυπώνεται στους άξονες: Ασφάλεια – Ανθρωπισμός – Επανένταξη – Διαφάνεια.
Με τις προτεινόμενες διατάξεις παρατείνεται για ένα έτος η εφαρμογή των ρυθμίσεων των άρθρων 43 και 44 του ν. 4489/2017 (Α’ 140), που αφορούν έκτακτα μέτρα για την αποσυμφόρηση των καταστημάτων κράτησης. Εφόσον, ωστόσο, νωρίτερα τεθεί σε ισχύ ο νέος ποινικός κώδικας, αυτονόητα η ισχύς των διατάξεων αυτών θα παύσει.
Ο αριθμός των κρατουμένων την 1η Σεπτεμβρίου 2018 ήταν 10.250 ενώ συνολικά οι διαθέσιμες θέσεις στα Καταστήματα Κράτησης της χώρας ανερχόταν σε 9.935. Ιδιαίτερα, μάλιστα, η υπερφόρτωση των κλειστών φυλακών τύπου Α και Β) είναι μεγάλη, καθώς σε 7.960 θέσεις κρατούνται 8.909 κρατούμενοι, δηλαδή σχεδόν 1000 παραπάνω.
Εξάλλου, δεν έχει ολοκληρωθεί εισέτι η επεξεργασία του νέου Ποινικού Κώδικα ώστε να επέλθει ένας ουσιαστικός εξορθολογισμός του συστήματος ποινών. Κατόπιν τούτων κρίνεται επιβεβλημένη η διατήρηση ειδικών ρυθμίσεων για την σταθμισμένη αποφυλάκιση κρατουμένων που έχουν εκτίσει μέρος της ποινής τους.
Εν προκειμένω, με τες προτεινόμενες ρυθμίσεις επιδιώκεται η διατήρηση εντός των σωφρονιστικών καταστημάτων συνθηκών διαβίωσης που αποτρέπουν τον υπέρμετρο συνωστισμό και εξασφαλίζουν τους αναγκαίους όρους για την εύρυθμη λειτουργία του σωφρονιστικού συστήματος, την υλοποίηση των σημαντικών πρωτοβουλιών που έχουν αναληφθεί για την αντιμετώπιση των δομικών προβλημάτων του σωφρονιστικού συστήματος και την τήρηση των διεθνών κανόνων προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Η αναγκαιότητα για τη διατήρηση του πληθυσμού των ελληνικών φυλακών σε αξιοπρεπή επίπεδα προκύπτει και από το πρόσφατο τμήφισμα της Επιτροπής Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης (1318η Σύνοδος Επιτροπής Υπουργών -Δικαιώματα του Ανθρώπου, 5-7 Ιουνίου 2018), στο οποίο αναφέρεται, μεταξύ άλλων, ότι έχει επέλθει σημαντική μείωση του ποσοστού πληρότητας των φυλακών και ότι οι αρχές έχούν σταθεροποιήσει την κατάσταση λαμβάνοντας μακροπρόθεσμα μέτρα.
Παράλληλα, με τις προτεινόμενες διατάξεις, διατηρείται η απόλυτη εξαίρεση εφαρμογής των μέτρων αυτών για ορισμένα αδικήματα ιδιαίτερα μεγάλης απαξίας και υψηλής επικινδυνότητας για την έννομη τάξη και την ασφάλεια του κοινωνικού συνόλου και συγκεκριμένα για τα κακουργήματα που προβλέπονται στα άρθρα 324, 336, 339, 342, 351Α και 380 παράγραφος 2 του Ποινικού Κώδικα, ενώ για κάποιες περιπτώσεις αδικημάτων που προβλέπονται στα άρθρα 299 παράγραφος 1, 322, 323, 323Α, 338, 348Α, 348Γ, 349, 351 και 380 παράγραφος 1 εδάφιο τρίτο του Ποινικού Κώδικα παραμένει η δυνατότητα εφαρμογής των ευεργετικών διατάξεων του προηγούμενου εδαφίου και υπό τον όρο του κατ’ οίκον περιορισμού με ηλεκτρονική επιτήρηση.
Τέλος, ειδική μέριμνα λαμβάνεται για την ειδικοπροληπτική επίδραση των προτεινόμενων διατάξεων στη συμπεριφορά των απολυόμενων, καθώς προβλέπονται αυστηρότεροι όροι έκτισης του υπολοίπου της ποινής, σε περίπτωση τέλεσης νέου, εκ δόλου, αδικήματος από την απόλυση τους.
ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΔΑΙΤΑΞΕΙΣ
Άρθρο…
Παράταση ρυθμίσεων των άρθρων 43 και 44 του ν. 4489/2017 (Α’ 140)
1. Η παρ. 8 του άρθρου 43 του ν. 4489/2017 (Α’140) αντικαθίσταται ως εξής:
«8. Εάν ο απολυθείς, κατ’ εφαρμογή των διατάξεων του παρόντος άρθρου, μέσα στο χρονικό διάστημα που προβλέπει το άρθρο 109 του Ποινικού Κώδικα, τελέσει έγκλημα από δόλο, για το οποίο του επιβληθεί αμετακλήτως οποτεδήποτε ποινή στερητική της ελευθερίας ανώτερη από δύο έτη, εκτίει αθροιστικά και ολόκληρο το υπόλοιπο της προηγούμενης ποινής, για την οποία είχε απολυθεί υπό όρο.»
2. Στην παρ. 12 τον άρθρου 43 του ν. 4489/2017 (Α’ 140) οι λέξεις «έως τις 28 Αυγούστου 2018» αντικαθίσταται από τις λέξεις «έως τις 28 Αυγούστου 2019».
3. Στο τελευταίο εδάφιο της παρ. 3 του άρθρου 14 του ν. 4322/2015 (Α’ 42), όπως η ως άνω παρ. 3 αντικαταστάθηκε με το άρθρο 44 του ν. 4489/2017 , οι λέξεις «έως τις 28 Αυγούστου 2018» αντικαθίσταται από τις λέξεις «έως τις 28 Αυγούστου 2019».
4. Στο τρίτο εδάφιο της παρ. 4 του άρθρου 14 του ν. 4322/2015 , όπως η ως άνω παρ. 4 αντικαταστάθηκε με το άρθρο 44 του ν. 4489/2017 , οι λέξεις «μέχρι τις 28 Αυγούστου 2018» αντικαθίσταται από τις λέξεις «μέχρι τις 28 Αυγούστου 2019».
Δείτε αναλυτικά την τροπολογία εδώ.