ΑΠΟΦΑΣΗ
Al-Habeeb κατά Δανίας της 12.11.2024 (αριθμ. προσφ. 14171/23)
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Ο προσφεύγων γεννήθηκε το 1991 και ζει στη Σουηδία. Εισήλθε στη Δανία το 1998 σε ηλικία επτά ετών. Του χορηγήθηκε άδεια διαμονής βάσει του άρθρου 7 παρ. 2 (καθεστώς επικουρικής προστασίας) του νόμου περί αλλοδαπών και στις 6 Ιουνίου 2002, του χορηγήθηκε μόνιμη διαμονή.
Ο προσφεύγων έχει ποινικό μητρώο, καθώς έχει καταδικαστεί για αρκετά αδικήματα.
Το 2020, ο προσφεύγων παντρεύτηκε Δανέζα υπήκοο. Το ζευγάρι απέκτησε μια κόρη τον Μάρτιο του 2021. Εν τω μεταξύ, στις 15 Δεκεμβρίου 2020, ο προσφεύγων συνελήφθη στο διαμέρισμα της συζύγου του στη Σουηδία και στις 28 Σεπτεμβρίου 2021 καταδικάστηκε για επίθεση που είχε ιδιαίτερα βάναυσο ή επικίνδυνο χαρακτήρα. Διαπιστώθηκε ότι ο προσφεύγων, από κοινού με τρεις μασκοφόρους συναυτουργούς, είχε μαχαιρώσει το θύμα πέντε φορές στην πλάτη, στη βουβωνική χώρα και στον πνεύμονα, γεγονός που θα μπορούσε να αποβεί μοιραίο. Ο προσφεύγων καταδικάστηκε σε φυλάκιση δύο ετών και τριών μηνών. Επιπλέον, διατάχθηκε η απέλασή του, μαζί με δωδεκαετή απαγόρευση επανεισόδου. Τα ένδικα μέσα που άσκησε απορρίφθηκαν.
Ο προσφεύγων απελάθηκε στο Ιράκ στις 5 Ιουλίου 2022. Στη συνέχεια, μετακόμισε στη Σουηδία για να ζήσει με την οικογένειά του. Περίπου τον Αύγουστο του 2023 η σύζυγός του έμεινε έγκυος στο δεύτερο παιδί τους.
Ο προσφεύγων παραπονέθηκε για παραβίαση της οικογενειακής του ζωής.
Το ΕΔΔΑ διαπίστωσε ότι υπήρξε ρητή και ενδελεχής αξιολόγηση του κατά πόσον η απέλαση του προσφεύγοντος θα μπορούσε να θεωρηθεί αντίθετη με τις διεθνείς υποχρεώσεις της Δανίας. Το Δικαστήριο επισήμανε ότι τα εθνικά δικαστήρια εξέτασαν προσεκτικά τα γεγονότα, εφαρμόζοντας τα σχετικά πρότυπα ανθρωπίνων δικαιωμάτων σύμφωνα με την ΕΣΔΑ και τη νομολογία του ΕΔΔΑ και στάθμισαν επαρκώς τα προσωπικά συμφέροντα του προσφεύγοντος έναντι του δημόσιου συμφέροντος.
Το Στρασβούργο έκρινε ότι δεν παραβιάστηκε το άρθρο 8 της ΕΣΔΑ
ΤΟ ΣΤΡΑΣΒΟΥΡΓΟ ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ…
Το Δικαστήριο εκτίμησε ότι αποδείχθηκε ότι υπήρξε επέμβαση στο δικαίωμα του προσφεύγοντος για σεβασμό της οικογενειακής του ζωής κατά την έννοια του άρθρου 8, ότι η απόφαση απέλασης και η απαγόρευση επανεισόδου ήταν «σύμφωνες με το νόμο» και ότι επιδίωκαν το νόμιμο σκοπό της πρόληψης της αναταραχής και της εγκληματικότητας (βλ. Salem κατά Δανίας της 01.12.2016, αριθ. 77036/11, § 61).
Όσον αφορά το κατά πόσον η επέμβαση ήταν «αναγκαία σε μια δημοκρατική κοινωνία», το Δικαστήριο σημειώνει ότι τα δανικά δικαστήρια έλαβαν ως νομική αφετηρία τις σχετικές διατάξεις του νόμου περί αλλοδαπών και του ποινικού κώδικα, καθώς και τα κριτήρια που πρέπει να εφαρμόζονται κατά την εκτίμηση της αναλογικότητας σύμφωνα με το άρθρο 8 της Σύμβασης και τη νομολογία του Δικαστηρίου. Το Δικαστήριο αναγνώρισε ότι τα εθνικά δικαστήρια εξέτασαν διεξοδικά τα σχετικά κριτήρια, δεδομένου ότι απαιτούνταν πολύ σοβαροί λόγοι για να δικαιολογηθεί η απέλαση του προσφεύγοντος, ενός εγκατεστημένου μετανάστη που είχε εισέλθει στη Δανία σε ηλικία 7 ετών και ο οποίος διέμενε νόμιμα στη χώρα υποδοχής για περισσότερα από 21 έτη όταν διαπράχθηκαν τα αδικήματα. Ως εκ τούτου, το Δικαστήριο εξλετασε κατά πόσον «πολύ σοβαροί λόγοι» αυτού του είδους προβλήθηκαν και εξετάστηκαν επαρκώς από τις εθνικές αρχές κατά την αξιολόγηση της υπόθεσης του προσφεύγοντος (βλ. Sarac κατά Δανίας της 09.04.2024, αριθ. 19866/21, § 27, Nguyen κατά Δανίας της 09.04.2024, αριθ. 2116/21, § 28, Noorzae κατά Δανίας της 05.09.23, αριθ. 44810/20, § 25και Sharifi κατά Δανίας, αριθ. 31434/21 της 05.09.23, § 25).
Τα εθνικά δικαστήρια έδωσαν ιδιαίτερη βαρύτητα στη σοβαρότητα του αδικήματος που διαπράχθηκε και στην ποινή που επιβλήθηκε. Ο προσφεύγων καταδικάστηκε για επίθεση ιδιαίτερα βάναυσης ή επικίνδυνης φύσης σύμφωνα με το άρθρο 245 § 1, σε συνδυασμό με το άρθρο 247 § 1, του Ποινικού Κώδικα, αφού, από κοινού με τρεις μασκοφόρους συναυτουργούς, μαχαίρωσε το θύμα πέντε φορές, γεγονός που θα μπορούσε να αποβεί θανατηφόρο. Ο προσφεύγων καταδικάστηκε σε φυλάκιση δύο ετών και τριών μηνών.
Τα εθνικά δικαστήρια έλαβαν επίσης υπόψη το γεγονός ότι ο προσφεύγων είχε ποινικό παρελθόν, με παρόμοια βίαια αδικήματα, ήτοι απόπειρα ληστείας (που διαπράχθηκε ως ανήλικος), απόπειρα διακεκριμένης βίας και, πιο πρόσφατα, με απόφαση της 14ης Ιουνίου 2019, κατ’ εξακολούθηση βία, για την οποία καταδικάστηκε σε φυλάκιση τριών μηνών και προειδοποιήθηκε για τον κίνδυνο απέλασης.
Όσον αφορά το κριτήριο της «διάρκειας της παραμονής του αιτούντος στη χώρα από την οποία πρόκειται να απελαθεί», τα δικαστήρια έλαβαν δεόντως υπόψη το γεγονός ότι ο προσφεύγων είχε εισέλθει στη Δανία σε νεαρή ηλικία και ότι διέμενε νόμιμα εκεί επί είκοσι ένα έτη.
Το κριτήριο «του χρόνου που παρήλθε από τη διάπραξη του αδικήματος και της συμπεριφοράς του προσφεύγοντος κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου» δεν τέθηκε στην παρούσα υπόθεση, δεδομένου ότι ο προσφεύγων απελάθηκε αμέσως μετά την έκτιση της ποινής του. Όσον αφορά το κριτήριο της «στερεότητας των κοινωνικών, πολιτιστικών και οικογενειακών δεσμών με τη χώρα υποδοχής και τη χώρα προορισμού», τα δικαστήρια το έλαβαν ορθώς υπόψη. Το Ανώτατο Δικαστήριο διαπίστωσε ότι ο προσφεύγων είχε ορισμένους δεσμούς με το Ιράκ και ότι δεν θα ήταν ανεπαρκής για να αντεπεξέλθει στη χώρα αυτή.
Το εθνικό δικαστήριο έλαβε επίσης υπόψη την οικογενειακή κατάσταση του προσφεύγοντος, συμπεριλαμβανομένου του κριτηρίου «του συμφέροντος και της ευημερίας των παιδιών, ιδίως της σοβαρότητας των δυσκολιών που ενδέχεται να αντιμετωπίσουν στη χώρα στην οποία πρόκειται να απελαθεί ο προσφεύγων». Σημείωσε ότι ο προσφεύγων είχε παντρευτεί με μουσουλμανική τελετή και ότι το ζευγάρι είχε αποκτήσει μια κόρη τον Μάρτιο του 2021, οπότε ο προσφεύγων ήταν ήδη προσωρινά κρατούμενος. Η σύζυγος του και το παιδί ήταν Δανοί υπήκοοι. Η σύζυγός του είχε δηλώσει ότι δεν ήταν πρόθυμη να τον συνοδεύσει στο Ιράκ.
Το Δικαστήριο σημείωσε ότι μετά την απέλασή του, ο προσφεύγων μετακόμισε στη Σουηδία, όπου ζει με τη γυναίκα και το παιδί του. Το ζευγάρι περιμένει δεύτερο παιδί.
Έχει επίσης ληφθεί υπόψη η διάρκεια της διαταγής απέλασης, ιδίως εάν η απαγόρευση επανεισόδου ήταν περιορισμένης ή απεριόριστης διάρκειας. Το Δικαστήριο έκρινε προηγουμένως μια τέτοια απαγόρευση δυσανάλογη λόγω της απεριόριστης διάρκειάς της, ενώ σε άλλες περιπτώσεις θεώρησε ότι η περιορισμένη διάρκεια μιας εντολής αποκλεισμού αποτελεί παράγοντα που βαρύνει υπέρ της αναλογικότητας της. Ένα από τα στοιχεία που βασίστηκε σε αυτό το πλαίσιο ήταν εάν το αδίκημα που οδήγησε στην απέλαση ήταν τέτοιας φύσης ώστε το εν λόγω πρόσωπο να αποτελούσε σοβαρή απειλή για τη δημόσια τάξη (βλ., μεταξύ άλλων αρχών, Ezzouhdi κατά Γαλλίας της 13.02.2001, αρ. 47160/99, § 34, Mutlag κατά Γερμανίας της 25.10.2010, αρ. 40601/05, §§ 61-62, , στην οποία το Δικαστήριο διαπίστωσε ότι το εν λόγω πρόσωπο αποτελούσε όντως σοβαρή απειλή για τη δημόσια τάξη).
Στην παρούσα υπόθεση, το Δικαστήριο δεν αμφισβήτησε τη διαπίστωση ότι το αδίκημα του προσφεύγοντος που οδήγησε στην απέλαση ήταν τέτοιας φύσης που αποτελούσε σοβαρή απειλή για τη δημόσια τάξη (βλ. Abdi κατά Δανίας της 14.09.2021). Ούτε μπορεί να αγνοηθεί ότι ο προσφεύγων επέδειξε έλλειψη προθυμίας να συμμορφωθεί με τη δανική νομοθεσία, παρά το γεγονός ότι είχε προειδοποιηθεί για τον κίνδυνο απέλασης τον Ιούνιο του 2019, περίπου ένα χρόνο πριν από την αδίκημα που οδήγησε στην έκδοση της διαταγής απέλασης στην παρούσα υπόθεση (βλ., Goma κατά Δανίας της 05.09.2023, αρ. 18646/22, § 33).
Η διάρκεια της απαγόρευσης επανεισόδου είναι μόνο ένας από τους πολλούς παράγοντες για την αξιολόγηση του κατά πόσον μια εντολή απέλασης είναι συμβατή με το άρθρο 8. Κανονικά δεν μπορεί να ειπωθεί ότι αυτός ο παράγοντας ή οποιοσδήποτε άλλος παράγοντας είναι από μόνος του καθοριστικός για το αποτέλεσμα αυτής της αξιολόγησης . Στο πλαίσιο, αυτό είναι διαφορετικό λόγω του δανικού νόμου που επιτρέπει στα δικαστήρια να μειώσουν τη διάρκεια της απαγόρευσης επανεισόδου εάν και μόνο εάν μια μεγαλύτερη διάρκεια «θα ήταν σίγουρα αντίθετη με τις διεθνείς υποχρεώσεις της Δανίας». Αυτό σημαίνει ότι σε ορισμένες οριακές περιπτώσεις η διάρκεια της απαγόρευσης επανεισόδου καθίσταται καθοριστική στην αξιολόγηση που γίνεται από τα δανικά δικαστήρια.
Στην παρούσα υπόθεση εκδόθηκε διαταγή απέλασης μαζί με δωδεκαετή απαγόρευση επανεισόδου. Παρά τη σοβαρή φύση των εγκλημάτων, το σημαντικό ποινικό παρελθόν του προσφεύγοντος και την προηγούμενη προειδοποίηση για τον κίνδυνο απέλασης, το Επαρχιακό Δικαστήριο σημείωσε ότι, λόγω της φύσης των δεσμών του προσφεύγοντος με τη Δανία, θα ήταν ιδιαίτερα επαχθές να τον απελαθεί με μόνιμη απαγόρευση επανεισόδου, η οποία, σύμφωνα με το άρθρο 32 παράγραφος 4 (vii) του νόμου περί αλλοδαπών, θα ήταν κανονικά η συνέπεια, καθώς καταδικάστηκε σε φυλάκιση για περισσότερο από ένα έτος και έξι μήνες. Δυνάμει του άρθρου 32 παράγραφος 5 στοιχείο i) του νόμου περί αλλοδαπών, η απαγόρευση επανεισόδου μειώθηκε επομένως σε δώδεκα έτη . Δεδομένου ότι το Επαρχιακό Δικαστήριο θα μπορούσε μόνο να μειώσει τη διάρκεια της απαγόρευσης επανεισόδου, εάν το δικαστήριο διαπίστωσε ότι μια μόνιμη απαγόρευση επανεισόδου «σίγουρα» θα ήταν παραβίαση των διεθνών υποχρεώσεων της Δανίας, αυτό σημαίνει ότι η διάρκεια της επανεισόδου Η απαγόρευση ήταν στην πραγματικότητα ο αποφασιστικός παράγοντας στην απόφαση απέλασης του προσφεύγοντος.
Ο προσφεύγων υποστήριξε ότι, αν και η απαγόρευση επανεισόδου περιοριζόταν σε δώδεκα έτη, ισοδυναμούσε de facto σε μόνιμη απαγόρευση, δεδομένου ότι οι προοπτικές επανεισδοχής του στη Δανία παρέμεναν καθαρά θεωρητικές. Ποτέ δεν θα πληρούσε τις προϋποθέσεις για άδεια διαμονής ή – ως Ιρακινός υπήκοος και ως εκ τούτου ανήκει στην ομάδα θεωρήσεων 5 – θεώρηση.
Η Κυβέρνηση αμφισβήτησε το επιχείρημα του προσφεύγοντος. Κατά την άποψή τους, ο αιτών είχε προοπτικές επανεισδοχής στη Δανία είτε μέσω νέας άδειας διαμονής είτε μέσω βίζας. Σύμφωνα με τη δανική νομολογία, τα εθνικά δικαστήρια δεν έλαβαν θέση για το εάν στο μέλλον, μετά τη λήξη της περιορισμένης προθεσμίας απαγόρευσης επανεισόδου, ο προσφεύγων θα είχε προοπτικές επανεισδοχής στη Δανία.
Κατά την άποψη του Δικαστηρίου, ωστόσο, στο πλαίσιο του νόμου περί αλλοδαπών, στο κριτήριο της αναλογικότητας, τα εθνικά δικαστήρια μειώνουν τη διάρκεια της απαγόρευσης επανεισόδου, δεδομένου ότι διαφορετικά η διάρκεια θα θεωρηθεί «σίγουρα» ότι παραβιάζει τις διεθνείς υποχρεώσεις της Δανίας, συμπεριλαμβανομένου του άρθρου 8.
Ο χρονικά περιορισμένος χαρακτήρας της απαγόρευσης επανεισόδου μπορεί να θεωρηθεί παράγοντας ικανός να καταστήσει την απέλαση συμβατή με το άρθρο 8, εάν το άτομο που απελάθηκε έχει κάποια προοπτική να επιστρέψει μια μέρα τουλάχιστον για επίσκεψη. Έτσι, εάν κατά τη στιγμή της απέλασης, λαμβανομένων υπόψη των κανόνων επανεισόδου που ίσχυαν εκείνη τη στιγμή, τα εθνικά δικαστήρια διαπιστώσουν ότι η προοπτική του απελαθέντος να γίνει επανεισδοχή στη χώρα με οποιοδήποτε νόμιμο τρόπο, είτε με άδεια διαμονής ή για βραχυπρόθεσμη θεώρηση, είναι καθαρά θεωρητικό, κατά τη γνώμη του Δικαστηρίου δεν δικαιολογείται να αποδοθεί σημαντική βαρύτητα στη διάρκεια της απαγόρευσης επανεισόδου ως παράγοντα ικανό να καταστήσει απέλαση συμβατή με το άρθρο 8. Μια χρονικά περιορισμένη απαγόρευση επανεισόδου θα ισοδυναμούσε εκ των πραγμάτων σε μόνιμη απαγόρευση.
Επιπλέον, στο πλαίσιο της Δανίας, ένας αλλοδαπός που έχει απελαθεί με περιορισμένη χρονική απαγόρευση επανεισόδου και που επιθυμεί να επανεγκατασταθεί στη Δανία μετά τη λήξη της απαγόρευσης επανεισόδου, μπορεί να υποβάλει αίτηση για άδεια διαμονής σύμφωνα με τις σχετικές διατάξεις του νόμου περί αλλοδαπών – για παράδειγμα, με βάση την οικογενειακή επανένωση ή για λόγους εργασίας ή σπουδών. Η οικογενειακή ενοποίηση μπορεί – εφόσον πληρούνται ορισμένες προϋποθέσεις– να χορηγηθεί στον σύζυγο ή στον μακροχρόνια συμβιώνοντα σύντροφο ατόμου που κατοικεί στη Δανία.
Στατιστικά στοιχεία που παρέχονται από την κυβέρνηση δείχνουν ότι μεταξύ 2007 και 2022 συνολικά 18.811 αλλοδαποί εκδιώχθηκαν από τη Δανία με περιορισμένη χρονική απαγόρευση επανεισόδου (12 χρόνια ή λιγότερο).
Τα στοιχεία δείχνουν επίσης ότι 22 αλλοδαποί που είχαν προηγουμένως απελαθεί με δικαστικές αποφάσεις και στους οποίους απαγορεύτηκε η επανείσοδος για 12 χρόνια ή λιγότερο κατά την περίοδο από το 2007 έως το 2022, στη συνέχεια χορηγήθηκε άδεια διαμονής στη Δανία μεταξύ 1ης Ιανουαρίου 2019 και 7 Μάρτιος 2024. Οι εν λόγω αλλοδαποί ήταν υπήκοοι της Γκάνας, του Ιράν, του Ιράκ, της Ιορδανίας, του Κοσσυφοπεδίου, του Λιβάνου, του Μαρόκου, της Νιγηρίας, της Βόρειας Μακεδονίας, της Σομαλίας, της Συρίας, της Τουρκίας και της Ουγκάντα. Κατά την ίδια περίοδο, σε 24 αλλοδαπούς δεν χορηγήθηκε άδεια παραμονής (συμπεριλαμβανομένων 19 που είχαν υποβάλει αίτηση για οικογενειακή επανένωση).
Δεν είναι σαφές γιατί, μεταξύ των 18.811 αλλοδαπών που εκδιώχθηκαν από τη Δανία με περιορισμένη χρονική απαγόρευση επανεισόδου, τόσο λίγοι είχαν υποβάλει αίτηση επανεισδοχής βάσει άδειας διαμονής τα τελευταία 5 χρόνια. Τα στοιχεία δείχνουν, ωστόσο, ότι για ένα άτομο που, όπως ο προσφεύγων, έχει Δανό σύζυγο ή μακροχρόνια συμβίωση, η προοπτική επανένταξης στη Δανία λόγω οικογενειακής επανένωσης δεν παραμένει καθαρά θεωρητική.
Επομένως, το Δικαστήριο δεν βρίσκει λόγο να αμφισβητήσει το πόρισμα των εθνικών δικαστηρίων ότι η χρονικά περιορισμένη φύση της απαγόρευσης επανεισόδου ήταν ένας παράγοντας ικανός να καταστήσει την απέλαση του προσφεύγοντος συμβατή με το άρθρο 8.
Λαμβάνοντας υπόψη όλους τους παράγοντες που περιγράφονται παραπάνω, το Δικαστήριο καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η παρέμβαση στην οικογενειακή ζωή του προσφεύγοντος υποστηρίχθηκε από σχετικούς και επαρκείς λόγους. Είναι πεπεισμένο ότι οι εθνικές αρχές προέβαλαν επαρκώς «πολύ σοβαρούς λόγους» κατά την αξιολόγηση της υπόθεσής του. Σημειώνει ότι σε όλα τα επίπεδα δικαιοδοσίας υπήρξε ρητή και ενδελεχής αξιολόγηση του κατά πόσον η διαταγή απέλασης θα μπορούσε να θεωρηθεί αντίθετη με τις διεθνείς υποχρεώσεις της Δανίας. Το Δικαστήριο επισήμανε σχετικά ότι τα εθνικά δικαστήρια έχουν εξετάσει προσεκτικά τα γεγονότα, εφαρμόζοντας τα σχετικά πρότυπα ανθρωπίνων δικαιωμάτων σύμφωνα με τη Σύμβαση και τη νομολογία της και στάθμισαν επαρκώς τα προσωπικά συμφέροντα του προσφεύγοντος έναντι του δημόσιου συμφέροντος Εν προκειμένω, δεν εναπόκειται στο Δικαστήριο να υποκαταστήσει τη δική του εκτίμηση επί της ουσίας (συμπεριλαμβανομένης, ιδίως, της δικής του εκτίμησης των πραγματικών στοιχείων της αναλογικότητας) με την εκτίμηση των αρμόδιων εθνικών αρχών. Η μόνη εξαίρεση σε αυτό είναι όπου αποδεικνύεται ότι υπάρχουν ισχυροί λόγοι για να γίνει αυτό. Κατά τη γνώμη του Δικαστηρίου, τέτοιοι ισχυροί λόγοι απουσιάζουν στην παρούσα υπόθεση.
Το ΕΔΔΑ δεν διαπίστωσε παραβίαση του άρθρου 8 της ΕΣΔΑ.