Το νομοσχέδιο θα τεθεί σε διαβούλευση πολύ σύντομα και συμπίπτει χρονικά με ακόμη μία γυναικοκτονία, αυτή τη φορά στο Αγρίνιο. Τα 13 μέτρα αυστηροποιούν επιπλέον το πλαίσιο, ενώ ενσωματώνεται οδηγία της Ε.Ε. για τη βία κατά των γυναικών – Καταργείται η ποινική συνδιαλλαγή ακόμα και για τα πλημμελήματα;
Φυλάκιση (σχεδόν) για όλους είναι το γενικό πλαίσιο που εισάγει το νομοσχέδιο του Υπουργείου Δικαιοσύνης, το οποίο έρχεται ως απάντηση στα κρούσματα ενδοοικογενειακής βίας και κυρίως σε αυτό που ο ίδιος ο Γιώργος Φλωρίδης χαρακτήρισε προ καιρού “αστοχίες δικαστών”, σε χειρισμούς ανάλογων περιπτώσεων.
Το νομοσχέδιο, που είχε προαναγγελθεί από το καλοκαίρι και πέρασε από το Υπουργικό Συμβούλιο στα τέλη Αυγούστου, συμπίπτει χρονικά με ένα ακόμα δραματικό περιστατικό γυναικοκτονίας, αυτή τη φορά στο Αγρίνιο, όπου δολοφονήθηκε μια νέα γυναίκα και δη μητέρα τριών παιδιών. Η συγκυρία είναι μεν τυχαία (είχε αποφασιστεί από καιρό να κατατεθεί τις προσεχείς ημέρες και να βγει σε διαβούλευση), πλην καθιστά σαφές ότι οι όποιες αλλαγές οφείλουν να φτάσουν στο σημείο της πραγματικής προστασίας των θυμάτων και της αποτροπής ανάλογων περιστατικών. Υπενθυμίζεται πως το 43χρονο θύμα είχε καταγγείλει τον δράστη για ενδοοικογενειακή βία από τις αρχές Σεπτεμβρίου, του είχαν επιβληθεί περιοριστικοί όροι να μην την πλησιάζει και εκκρεμούσε η δίκη στις 15/11. Κι όμως το κακό έγινε και πάλι.
“Παράθυρα”
Στην προκειμένη περίπτωση η αναβολή της δίκης με την επιβολή περιοριστικών όρων έγινε στις αρχές Σεπτεμβρίου, για να τεθεί η υπόθεση σε ποινική συνδιαλλαγή, όπως επιτάσσει ο νόμος για τα πλημμελήματα (απειλή). Αυτή η διαδικασία δεν αποκλείεται να καταργηθεί ως προϋπόθεση προκειμένου ο δράστης, αν κριθεί ένοχος, να οδηγηθεί στις φυλακές άμεσα. Στόχος είναι πάντως να κλείσουν όποια παραθυράκια υπάρχουν και να ελαχιστοποιηθεί (ει δυνατόν) ο κίνδυνος. Παράλληλα η Ελλάδα, πρώτη από τις 27 της Ευρωπαϊκής Ένωσης, θα ενσωματώσει την οδηγία της Ε.Ε. που εκδόθηκε τον Μάιο του 2024 και αφορά την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών.
Τι προβλέπει
Οι αλλαγές που φέρνει το νομοσχέδιο οδηγούν σε έναν “οδικό χάρτη” διατάξεων που οδηγούν σε πολύ συγκεκριμένη κατεύθυνση: Φυλάκιση για (σχεδόν) όλους.
– π.χ. στην περίπτωση αυτόφωρου πλημμελήματος, η κράτηση, σε περίπτωση αναβολής, μπορεί να παραταθεί έως τις 5 ημέρες ή πρόβλεψη έκδοσης εισαγγελικής διάταξης επιβολής περιοριστικών όρων ακόμα και πριν την άσκηση της ποινικής δίωξης, με δυνατότητα του θύματος να προτείνει συγκεκριμένους όρους που θεωρεί κατάλληλους.
Επίσης προστασία του θύματος με την απαλλαγή του από την υποχρέωση εμφάνισής του στην ακροαματική διαδικασία. Άρα δεν θα αναβάλλεται σε τέτοια περίπτωση η δίκη.
Και το σημαντικότερο: Γίνεται κανόνας η επιβολή προσωρινής κράτησης στα κακουργήματα ενδοοικογενειακής βίας, εκτός αν κριθεί απολύτως αιτιολογημένα πως ο κατ’ οίκον περιορισμός με ηλεκτρονική επιτήρηση (βραχιολάκι) ή οι περιοριστικοί όροι αρκούν για την αποτροπή του δράστη από την τέλεση νέων αξιόποινων πράξεων.
-Προβλέπεται για πρώτη φορά (μετά από δεκαετίες) πρόβλεψη δυνατότητας προσωρινής κράτησης μέχρι 6 μήνες για σοβαρά πλημμελήματα ενδοοικογενειακής βίας. Αυτή η δυνατότητα δόθηκε πρόσφατα μόνο για εξ αμελείας δυστυχήματα με πολλά θύματα.
Επίσης :
-Άμεση περάτωση της ανάκρισης και απευθείας παραπομπή στο ακροατήριο των κακουργημάτων ενδοοικογενειακής βίας χωρίς την ενδιάμεση διαδικασία των δικαστικών βουλευμάτων.
-Πραγματική έκτιση στη φυλακή των ποινών για εγκλήματα ενδοοικογενειακής βίας χωρίς δυνατότητα αναστολής ή μετατροπής τους, με κανέναν τρόπο.
Αναλυτικά τα μέτρα που εκτιμάται ότι θα τεθούν σε διαβούλευση είναι:
-Προφυλάκιση για αδικήματα ενδοοικογενειακής βίας κακουργηματικού χαρακτήρα και μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις μπορούν να επιβληθούν περιοριστικοί όροι, όπως βραχιολάκι και κατ’ οίκον περιορισμός.
-Προσωρινή κράτηση έως έξι μήνες για τους δράστες ενδοοικογενειακής βίας, ακόμη κι αν αντιμετωπίζουν κατηγορίες σε βαθμό πλημμελήματος.
-Εκτιτέες και χωρίς αναστολή οι ποινές για τους δράστες εγκλημάτων ενδοοικογενειακής βίας, ενώ δεν θα δίνεται η δυνατότητα μετατροπής της ποινής καθ’ οιονδήποτε τρόπο.
-Παράταση της κράτησης, έως τις πέντε ημέρες, για τα αυτόφωρα εγκλήματα ενδοοικογενειακής βίας.
-Άμεση παραπομπή των κατηγορούμενων σε δίκη μετά την ανάκριση, χωρίς να μεσολαβεί κρίση δικαστικού συμβουλίου.
-Προστασία των θυμάτων με την πρόβλεψη ότι δεν είναι υποχρεωτική η παρουσία τους στο δικαστήριο καθώς θα αρκεί η ανάγνωση της κατάθεσής τους στις Αρχές και η καταγγελία τους, εκτός εάν το δικαστήριο κρίνει ότι η παρουσία τους είναι απαραίτητη.
-Επιβολή περιοριστικών όρων πριν ακόμη ασκηθεί ποινική δίωξη για να προστατευθούν τα θύματα. Αν οι όροι αυτοί παραβιαστούν, προβλέπεται ποινή φυλάκισης για τον δράση και ενημέρωση της Αστυνομίας.
-Κάθε υποτροπή του δράστη καθιερώνεται ως επιβαρυντική περίπτωση ενδοοικογενειακής βίας, που οδηγεί στο μέγιστο ύψος της ποινής.
-Δυνατότητα του εισαγγελέα να μη δεχθεί συμφωνία των μερών για διαμεσολάβηση ή να την ανακαλέσει, όταν συντρέχουν στοιχεία που θα μπορούσαν να μειώσουν την ικανότητα του θύματος για συνειδητή επιλογή.
-Αυτεπάγγελτη εισαγγελική έρευνα για το αν πρέπει να αλλάξει και το καθεστώς επιμέλειας των παιδιών.
-Λειτουργία πλατφόρμας καταγγελιών εγκλημάτων ενδοοικογενειακής βίας, ακόμη και από τρίτους.
-Δημιουργία αρχείου/ιστορικού αναφορών ενδοοικογενειακής βίας από τις αστυνομικές αρχές, το οποίο επισυνάπτεται ως συνοδευτικό έγγραφο της δικογραφίας.