Την κατάργηση της υποχρέωσης ενημέρωσης για τη δυνατότητα διαμεσολαβητικής διευθέτησης σε δίκες στις οποίες διάδικος είναι το Δημόσιο, οι οργανισμοί τοπικής αυτοδιοίκησης και τα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, προβλέπει ο πρόσφατος Νόμος 5108/2024.
Σύμφωνα με τη σχετική αιτιολογική έκθεση, από σημαντικό μέρος της νομολογίας έχει υιοθετηθεί η άποψη ότι η σύνταξη και κατάθεση του ενημερωτικού εντύπου αφορά μόνον στις υπαγόμενες στην υποχρεωτική αρχική συνεδρία διαμεσολάβησης υποθέσεις, ενώ οι μη υπαγόμενες ή εξαιρούμενες, όπως είναι εκείνες που προβλέπονται στην παρ. 2 του άρθρου 6 του ν. 4640/2019 (Α’ 190), δεν καταλαμβάνονται από την εν λόγω ρύθμιση (ΜΠρΘεσ 11574/2023,ΜΠρΧίου 32/2023, ΜΠρΚαβ 52/2023, ΠολΠρωτΦλωρ 13/2022 αδημ., Γνώμη Επιτροπής Νομικών Θεμάτων της Κεντρικής Επιτροπής Διαμεσολάβησης, με αριθμό 17/2021).
Επιπλέον, έχει διατυπωθεί η άποψη στις διαφορές, στις οποίες διάδικο μέρος είναι το Δημόσιο (ή Ο.Τ.Α. ή ν.π.δ.δ.), δεν υφίσταται γενικά υποχρέωση σύνταξης και υποβολής του ενημερωτικού σημειώματος εκ μέρους του ενάγοντος – επισπεύδοντος και, για τον λόγο αυτό, δεν θεμελιώνεται, κατά νόμο, λόγος απαραδέκτου της συζήτησης της αγωγής και αντίστοιχη υποχρέωση του δικαστηρίου να ελέγξει την εν λόγω διαδικαστική προϋπόθεση (ΜΠρΝάξου 22/2022, 106/2021, ΜΠρΚερκ 275/2022, ΜΠρΗρ 173/2022, 165/2020, ΜΠρΖακ 21/2022, ΜΠΡεθ 182/2021,146/2021, 104/2021, 139/2021).
Σημαντικό, ωστόσο, μέρος της νομολογίας καταφάσκει την παραπάνω υποχρέωση για το Δημόσιο και τα λοιπά προς αυτό εξομοιούμενα πρόσωπα με αποτέλεσμα την εν τοις πράγμασι αδυναμία να εκδοθεί οριστική απόφαση επί της εισαγόμενης στο δικαστήριο διαφοράς με διάδικα μέρη τα ανωτέρω (χαρακτηριστικές οι ΜΠρΘεσπρ 15/2022, 16/2022, 18/2022, 19/2022, 20/2022, 22/2022, που κηρύσσουν εξακολουθητικά απαράδεκτη τη συζήτηση αγωγών του Δημοσίου λόγω μη προσκόμισης ενημερωτικού εντύπου από αυτό). Μεγάλος αριθμός υποθέσεων έχει οδηγηθεί σε αδιέξοδο, καθώς έχει κηρυχθεί απαράδεκτη η συζήτηση και δεν υπάρχει τρόπος επαναφοράς.
Επομένως κρίνεται απαραίτητη η νομοθετική ρύθμιση, η οποία εναρμονίζεται και με τον συνολικό σκοπό του σχεδίου νόμου για αποσυμφόρηση και επιτάχυνση της δικαιοσύνης.
Αναλυτικά το άρθρο 47 προβλέπει:
Κατάργηση της υποχρέωσης ενημέρωσης για τη δυνατότητα διαμεσολαβητικής διευθέτησης σε δίκες στις οποίες διάδικος είναι το Δημόσιο, οι οργανισμοί τοπικής αυτοδιοίκησης και τα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου Προσθήκη παρ. 3 στο άρθρο 3 του ν. 4640/2019
1. Στο άρθρο 3 του ν. 4640/2019 (Α΄ 190), περί των διαφορών που υπάγονται στη διαδικασία της διαμεσολάβησης και περί της υποχρέωσης ενημέρωσης του εντολέα από τον πληρεξούσιο δικηγόρο, προστίθεται παρ. 3 και το άρθρο 3 διαμορφώνεται ως εξής:
«Άρθρο 3 Υπαγόμενες διαφορές Υποχρέωση ενημέρωσης από τον πληρεξούσιο δικηγόρο
1. Στη διαδικασία της διαμεσολάβησης μπορούν να υπαχθούν αστικές και εμπορικές διαφορές, εθνικού ή διασυνοριακού χαρακτήρα, υφιστάμενες ή μέλλουσες, εφόσον τα μέρη έχουν την εξουσία να διαθέτουν το αντικείμενο της διαφοράς, σύμφωνα με τις διατάξεις του ουσιαστικού δικαίου.
2. Πριν από την προσφυγή στο Δικαστήριο, ο πληρεξούσιος δικηγόρος οφείλει να ενημερώσει τον εντολέα του εγγράφως για τη δυνατότητα διαμεσολαβητικής διευθέτησης της διαφοράς ή μέρους αυτής σύμφωνα με την παρ. 1, καθώς και για την υποχρέωση προσφυγής στην υποχρεωτική αρχική συνεδρία και τη διαδικασία αυτής των άρθρων 6 και 7 του παρόντος. Το ενημερωτικό έγγραφο συμπληρώνεται και υπογράφεται από τον εντολέα και τον πληρεξούσιο δικηγόρο του και κατατίθεται με το εισαγωγικό δικόγραφο της αγωγής που τυχόν ασκηθεί ή με τις προτάσεις το αργότερο μέχρι τη συζήτησή της, επί ποινή απαραδέκτου της συζήτησης της αγωγής. Η διάταξη αυτή εφαρμόζεται και για τις αγωγές που έχουν κατατεθεί από 30.11.2019 έως σήμερα.
3. Η παρ. 2 δεν εφαρμόζεται στις διαφορές με διάδικο μέρος το Δημόσιο, τους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης και τα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου.»
2. Η παρ. 1 εφαρμόζεται και στις εκκρεμείς, κατά την έναρξη ισχύος του παρόντος, δίκες.