Συναινετική εγγραφή και εξάλειψη προσημείωσης υποθήκης βάσει διάταξης δικηγόρου – Τρόπος ορισμού και αντικατάστασης δικηγόρου κατά σειράν βάσει καταλόγου – Κατάργηση της έγγραφης διαδικασίας του άρ. 690 ΚΠολΔ
Με το υπό διαβούλευση νομοσχέδιο του Υπουργείου Δικαιοσύνης για την ενίσχυση της δικηγορικής ύλης, επέρχονται αλλαγές στον Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας και στον Αστικό Κώδικα όσον αφορά την εγγραφή και εξάλειψη συναινετικών προσημειώσεων υποθηκών.
Συγκεκριμένα, η προτεινόμενη διάταξη του άρθρου 15 του νομοσχεδίου προβλέπει ότι η συναινετική εγγραφή ή η συναινετική εξάλειψη προσημείωσης υποθήκης («συναινετικής προσημείωσης» και «ανάκλησης συναινετικής προσημείωσης») θα γίνεται βάσει διάταξης που εκδίδει δικηγόρος του Δικηγορικού Συλλόγου του Πρωτοδικείου στην περιφέρεια του οποίου υπάγεται το Ειρηνοδικείο στο οποίο υποβάλλεται η αίτηση (η κατά τόπον αρμοδιότητα καθορίζεται από τις γενικές διατάξεις).
Προβλέπεται ο τρόπος ορισμού του δικηγόρου κατά σειράν, από κατάλογο που συντάσσεται από τον οικείο Δικηγορικό Σύλλογο και αποστέλλεται στο Ειρηνοδικείο προ της έναρξης του δικαστικού έτους, και εισάγεται ταχύς και απλός τρόπος αντικατάστασης του ορισθέντος. Ρητώς προβλέπεται ότι οι μεταξύ του ειρηνοδικείου και του δικηγόρου επικοινωνίες και ανταλλαγές εγγράφων μπορούν να γίνονται και ηλεκτρονικά. Αν δεν εκδώσει ο δικηγόρος την πράξη εντός 30 ημερών, τότε αυτεπαγγέλτως με ενέργεια της γραμματείας παραδίδει τον φάκελο και με πράξη του προϊσταμένου του ειρηνοδικείου ορίζεται ο επόμενος κατά σειρά στον κατάλογο δικηγόρος. Αν καθ’ υποτροπήν δεν εκδίδει την πράξη εμπροθέσμως, υποβάλλεται από τη γραμματεία του αρμοδίου δικαστηρίου στο πειθαρχικό όργανο του οικείου δικηγορικού συλλόγου ενημέρωση για τη μη άσκηση των καθηκόντων του και εφαρμόζονται τα άρθρα 146 έως 159 του Κώδικα Δικηγόρων. Στην περίπτωση αυτή, ο δικηγόρος δύναται να αποκλείεται έως και 1 έτος από την εγγραφή στον κατάλογο.
Ορίζεται, επιπλέον, πώς εξαλείφεται προσημείωση υποθήκης, ανεξαρτήτως του τίτλου εγγραφής της, εφόσον από την πράξη προκύπτει ρητά η συναίνεση όλων των μερών που είχαν εμπλακεί στην εγγραφή της. Αυτή η ρύθμιση περιλαμβάνει δηλαδή και περιπτώσεις που η εγγραφή προσημείωσης έχει βασιστεί σε δικαστική απόφαση.
Οι νέες αυτές αλλαγές εισάγονται με την εισαγωγή νέου άρθρου 706 Α στον ΚΠολΔ και την αντίστοιχη προσαρμογή του άρθρου 1274 ΑΚ.
Συγκεκριμένα, στον ΚΠολΔ, μετά από το άρθρο 706, προστίθεται άρθρο 706Α ως εξής:
«1. Τίτλο για την εγγραφή συναινετικής προσημείωσης και τίτλο για την εξάλειψη συναινετικής προσημείωσης υποθήκης αποτελεί πράξη η οποία εκδίδεται από δικηγόρο, μέλος του δικηγορικού συλλόγου της περιφέρειας του πρωτοδικείου στην περιφέρεια του οποίου εδρεύει το ειρηνοδικείο στο οποίο κατατίθεται η αίτηση. Η αίτηση μπορεί να κατατεθεί και τα δικαιολογητικά έγγραφα να υποβληθούν ηλεκτρονικά. Η αίτηση υπογράφεται από πληρεξούσιο δικηγόρο και συνοδεύεται από το σχετικό γραμμάτιο προείσπραξης. Ειδικώς η αίτηση για την εγγραφή προσημείωσης συνοδεύεται και από έγγραφη συναίνεση του καθ’ ου η αίτηση. Για την έγγραφη συναίνεση απαιτείται είτε συμβολαιογραφικό είτε ψηφιακά υπογεγραμμένο έγγραφο. Στην έγγραφη συναίνεση αποτυπώνεται η συμφωνία του καθ’ ου η αίτηση για την εγγραφή της προσημείωσης υποθήκης σε βάρος της ακίνητης περιουσίας του, με ειδική μνεία της αιτίας και του ύψους της οφειλής, καθώς και του ποσού της προσημείωσης υποθήκης και περιγραφή του ακινήτου ή των ακινήτων που θα προσημειωθούν. Ο δικηγόρος επιλέγεται από κατάλογο, που καταρτίζει και διαβιβάζει, πριν από την έναρξη κάθε δικαστικού έτους, στη γραμματεία του δικαστηρίου ο δικηγορικός σύλλογος, και ορίζεται, τηρουμένης της σειράς του καταλόγου, από τον γραμματέα του δικαστηρίου στην πράξη κατάθεσης της σχετικής αίτησης. Ο δικηγόρος ενημερώνεται από τη γραμματεία του δικαστηρίου με μήνυμα μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, παραλαμβάνει, έγχαρτα ή ηλεκτρονικά, την αίτηση και τα συνοδευτικά έγγραφα, επί των οποίων δύναται να ζητεί διευκρινίσεις και συμπληρώσεις. Αν ο δικηγόρος που ορίστηκε αρνείται ή κωλύεται για οποιονδήποτε λόγο να αναλάβει την έκδοση της πράξης ή αν αποβιώσει ή αν δεν εκδώσει την πράξη εντός τριάντα (30) ημερών από την επομένη της ημέρας που παραλαμβάνει την αίτηση και τα έγγραφα, επιλέγεται ο επόμενος κατά σειρά στον κατάλογο δικηγόρος, ο οποίος ορίζεται με πράξη του προϊσταμένου του ειρηνοδικείου, την οποία αιτείται όποιος έχει έννομο συμφέρον. O δικηγόρος οφείλει να ενεργεί κατά την άσκηση των καθηκόντων του, σύμφωνα με τον Κώδικα Δικηγόρων (ν. 4194/2013, Α’ 208). Αν καθ’ υποτροπήν δεν εκδίδει εμπροθέσμως την πράξη, υποβάλλεται από τη γραμματεία του αρμοδίου δικαστηρίου στο πειθαρχικό όργανο του οικείου δικηγορικού συλλόγου ενημέρωση για τη μη άσκηση των καθηκόντων του και εφαρμόζονται τα άρθρα 146 έως 159 του Κώδικα Δικηγόρων. Στην περίπτωση του δέκατου εδαφίου, ο δικηγόρος δύναται να αποκλείεται έως και ένα (1) έτος από την εγγραφή στον κατάλογο του έκτου εδαφίου.
Ο δικηγόρος εκδίδει την πράξη, την υπογράφει και την προσκομίζει στη γραμματεία του ειρηνοδικείου, όπου η πράξη λαμβάνει αριθμό πρωτοκόλλου και στη συνέχεια αρχειοθετείται με τα αναγκαία έγγραφα στο αρχείο του δικαστηρίου, από όπου οι έχοντες έννομο συμφέρον λαμβάνουν αντίγραφα.
2. Με πράξη δικηγόρου, σύμφωνα με την παρ. 3 του άρθρου 706 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας (π.δ. 503/1985, Α΄ 182), εξαλείφεται προσημείωση υποθήκης, ανεξαρτήτως του τίτλου εγγραφής της, εφόσον από την πράξη προκύπτει ρητά η συναίνεση όλων των μερών που είχαν εμπλακεί στην εγγραφή της.».
Το άρθρο 1274 του ΑΚ περί της εγγραφής προσημείωσης υποθήκης μόνο ύστερα από δικαστική απόφαση, αντικαθίσταται ως εξής:
«Τίτλο για εγγραφή προσημείωσης υποθήκης παρέχει δικαστική απόφαση, διαταγή πληρωμής και όσες άλλες πράξεις ή διαταγές αναγνωρίζονται από τον νόμο ως τίτλοι για εγγραφή προσημείωσης.».
Τέλος, η παρ. 3 του άρθρου 690 του ΚΠολΔ, περί της έγγραφης διαδικασίας στη συναινετική προσημείωση και εξάλειψη προσημείωσης υποθήκης, καταργείται.