Κατατέθηκε στη Βουλή το Σχέδιο Νόμου του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου «Κύρωση Κώδικα Νομοθεσίας για την Υποδοχή, τη Διεθνή Προστασία πολιτών τρίτων χωρών και ανιθαγενών και την Προσωρινή Προστασία σε περίπτωση μαζικής εισροής εκτοπισθέντων αλλοόαποιν», το οποίο περιλαμβάνει σε ενιαίο κείμενο όλες τις ισχύουσες διατάξεις.

Με το προτεινόμενο σχέδιο Κώδικα επιδιώκεται η κωδικοποίηση της νομοθεσίας για την υποδοχή, τη διεθνή προστασία πολιτών τρίτων χωρών και ανιθαγενών και την προσωρινή προστασία σε περίπτωση μαζικής εισροής εκτοπισθέντων αλλοδαπών. O Κώδικας συντάχθηκε από την Κεντρική Επιτροπή Κωδικοποίησης (ΚΕΚ) κατά την παρ. 3 του άρθρου 66 του ν. 4622/2019 (Α’ 133).

Στόχος και γενικά χαρακτηριστικά

Με τον Κώδικα επιτυγχάνονται:

α) η συγκέντρωση και συστηματοποίηση των συναφών διατάξεων της νομοθεσίας για την υποδοχή, απονομή διεθνούς προστασίας και παροχή προσωρινής προστασίας, γεγονός που συμβάλλει στην ευχερέστερη κατανόηση του σχετικού νομοθετικού πλαισίου από κάθε ενδιαφερόμενο, στην κατοχύρωση και ενίσχυση δικαιωμάτων, αλλά και στη διευκόλυνση των αρμοδίων υπηρεσιών του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου, καθώς και

β) στοχευμένες παρεμβάσεις που επικαιροποιούν το υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο σε κρίσιμης σημασίας ζητήματα όπως: βα. συγκέντρωση αρμοδιοτήτων για την προστασία και εκπροσώπηση ασυνόδευτων ανηλίκων στην αρμόδια Υπηρεσία του Υπουργείου, ββ. ενοποίηση του ευρετηρίου ορισμών προς διευκόλυνση του χρήστη, μετονομασία των αρμόδιων Υπηρεσιών σύμφωνα με τον πρόσφατο Οργανισμό του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου (π.δ. 106/2020 – Α’ 255), βγ. απαλοιφή δικονομικών διατάξεων που αφορούσαν τη λειτουργία της Αρχής Προσφυγών και βδ. επικαιροποίηση με βάση την ισχύουσα νομοθεσία όλων των παραπομπών σε εμπλεκόμενους Οργανισμούς, φορείς και Υπηρεσίες (ενδεικτικά από EASO σε EUAA).

Γενικά χαρακτηριστικά της προτεινόμενης κωδικοποίησης είναι :

•Έγινε κατάστρωση του κειμένου του Κώδικα σύμφωνα με το είδος των κωδικοποιούμενων διατάξεων, ήτοι ανάλογα με το αντικείμενο το οποίο ρυθμίζουν. Επιπλέον, ενσωματώνεται πίνακας περιεχομένων του Κώδικα.

•Αντικαταστάθηκε ο όρος «υπήκοος» με τον πλέον επίκαιρο και ορθό «πολίτης» στο σύνολο του κειμένου, σε εναρμόνιση με τον ν. 4251/2014 «Κώδικας Μετανάστευσης και Κοινωνικής Ένταξης και λοιπές διατάξεις» (Α’ 80), ώστε να υπάρχει ομοιομορφία μεταξύ των δύο Κωδίκων.

•Στους τίτλους των άρθρων του Κώδικα δεν γίνεται αναφορά στα αντίστοιχα άρθρα των Οδηγιών, ενώ δεν έχουν συμπεριληφθεί στην κωδικοποιηθείσα ύλη τα άρθρα 1, 40 και 62 του ν. 4636/2019 που αναφέρονται στη ενσωμάτωση Οδηγιών.

•Προστέθηκαν πίνακες κωδικοποιούμενων διατάξεων, προκειμένου να είναι σαφής η αντιστοίχιση κάθε άρθρου του Κώδικα τόσο με το άρθρο της Οδηγίας που αφορά, όσο και με το αντίστοιχο άρθρο του ν. 4636/2019.

•Αντικαταστάθηκε ο όρος «Διευθυντής» με τον όρο «Διοικητής» για την Υπηρεσία Ασύλου και ο όρος «Διευθυντής» με τον όρο «Διοικητής» για την Υπηρεσία Υποδοχής και Ταυτοποίησης στο σύνολο του κειμένου.

•Μετονομάστηκαν οι οργανικές μονάδες του Υπουργείου σύμφωνα με τον πρόσφατο Οργανισμό του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου (π.δ. 106/2020).

•Στον Κώδικα δεν συμπεριελήφθησαν δικονομικές και οργανωτικές διατάξεις που αφορούν τη λειτουργία της Αρχής Προσφυγών.

•Συμπεριελήφθησαν στην Οργανωτική Δομή των Περιφερειακών Υπηρεσιών της Υπηρεσίας Υποδοχής και Ταυτοποίησης οι «Κλειστές Ελεγχόμενες Δομές» που θεσπίστηκαν με τον ν. 4825/2021.

•Έγινε διαίρεση και νέα αρίθμηση των κωδικοποιούμενων διατάξεων, όπου η έκτασή τους και η ανάγκη ομοιόμορφης εμφάνισης και ορθής εφαρμογής τους το επέβαλε.

 

Τι περιλαμβάνει

Με το υπόψη σχέδιο νόμου, κυρώνεται, σύμφωνα με τις παρ. 6 και 7 του άρθρου 76 του Συντάγματος, ο ανώτερο) Κώδικας, με τον οποίο:

Επικαιροποιείται και συστηματοποιείται σε ενιαίο κείμενο η νομοθεσία αναφορικά με:

-τις απαιτήσεις για την απονομή σε πολίτες τρίτων χωρών και ανιθαγενείς καθεστώτος διεθνούς προστασίας (καθεστώς πρόσφυγα η καθεστώς επικουρικής προστασίας, χορήγηση αδειών διαμονής, πρόσβαση στην απασχόληση, στην εκπαίδευση και στην ιατρική περίθαλψη κ.λπ.).

-τις απαιτήσεις για την υποδοχή των αιτούντων διεθνή προστασία (καταγραφή και ιατρικός έλεγχος αιτούντων, συνθήκες κράτησης, κανόνες για τις υλικές συνθήκες υποδοχής και την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, ειδικές ρυθμίσεις για ευάλωτα

άτομα, επαναπατρισμός κ.λπ.),

-τις διαδικασίες για τη χορήγηση και την ανάκληση του καθεστώτος διεθνούς προστασίας καθώς και για την παρεχόμενη δικαστική προστασία,

-την παροχή προσωρινής προστασίας επί μαζικής εισροής εκτοπισθέντων αλλοδαπών (διάρκεια προστασίας, δικαιώματα δικαιούχων, πρόσβαση στη διαδικασία ασύλου, επαναπατρισμός κ.λπ.).   (άρθρο πρώτο (άρθρα I – 146|

 

Καταργούμενες διατάξεις της κείμενης νομοθεσίας

Με το άρθρο 48 του Σχεδίου Νόμου καταργούνται:

α) τα άρθρα 1 έως 112 και 114 του ν. 4636/2019 (Α’169) περί διεθνούς προστασίας, με την επιφύλαξή της παρ.1 του άρθρου 147 του παρόντος Κώδικα,

β) το π.δ. 80/2006 (Α’ 82),

γ) η παρ. 5 του άρθρου 7 του ν. 4375/2016 (Α’ 51),

δ) τα άρθρα 13 έως 18 και 20 έως 23 του ν. 4554/2018,

ε) το άρθρο 24Α του ν. 4540/2018 (Α’91),

στ) το άρθρο 58 του ν. 4686/2020 (Α’96),

ζ) οι παρ. 4 και 6 του άρθρου 71 του ν. 4825/2021 (Α’ 157) καθώς και κάθε άλλη διάταξη που αντιβαίνει στις διατάξεις του παρόντος Κώδικα.

 

Σχέδιο Νόμου