ΑΡΙΘΜΟΣ 48/2021
ΑΡΕΙΟΣ ΠΑΓΟΣ
– Εμπρησμός.
– Κατά τη διάταξη του άρθρου 264 του Π.Κ., όπως ισχύει μετά την κύρωση του νέου Π.Κ. με τον Ν. 4619/2019 (ΦΕΚ Α’ 95/11-6-2019) από 1-7-2019 (βλ. άρθρο δεύτερο του νόμου), ως εκ της εφαρμογής της από το Δικαστήριο που εξέδωσε την πληττόμενη απόφαση “1. Όποιος προξενεί πυρκαγιά, τιμωρείται: α) με φυλάκιση τουλάχιστον ενός έτους αν από την πράξη προέκυψε κοινός κίνδυνος για ξένα πράγματα, β) με κάθειρξη έως δέκα έτη αν από την πράξη προέκυψε κίνδυνος για άνθρωπο, γ) με κάθειρξη αν στην περίπτωση των στοιχείων α’ ή β’ η πράξη προκάλεσε σημαντική βλάβη σε εγκαταστάσεις κοινής ωφέλειας ή είχε ως αποτέλεσμα τη βαριά σωματική βλάβη ανθρώπου, δ) με κάθειρξη τουλάχιστον δέκα ετών αν στην περίπτωση του στοιχείου β’ η πράξη είχε ως αποτέλεσμα τον θάνατο άλλου. Αν προκλήθηκε ο θάνατος μεγάλου αριθμού ανθρώπων, το δικαστήριο μπορεί να επιβάλει ισόβια κάθειρξη. 2. Όποιος στις περιπτώσεις της προηγούμενης παραγράφου προκαλεί από αμέλεια την πυρκαγιά από την οποία προέκυψε κίνδυνος για ξένα πράγματα ή για άνθρωπο, τιμωρείται με φυλάκιση έως τρία έτη ή χρηματική ποινή. ” Για τη στοιχειοθέτηση της αντικειμενικής υποστάσεως του εγκλήματος του εμπρησμού απαιτείται: α) πρόκληση πυρκαγιάς με οποιονδήποτε τρόπο, η οποία θεωρείται ότι υπάρχει όταν εκραγεί πυρ οπωσδήποτε σημαντική και όχι συνηθισμένης εκτάσεως με τάση εξαπλώσεως και χωρίς να μπορεί εύκολα να κατασβεσθεί και β) να προέκυψε κίνδυνος σε ευρύτερο και απροσδιόριστο κύκλο εννόμων αγαθών, κατά την ειδικότερη αναφορά σε ξένα πράγματα και άνθρωπο. Για τη θεμελίωση του εγκλήματος του εμπρησμού από αμέλεια, πρέπει να συντρέχουν οι ακόλουθες προϋποθέσεις : α) ο δράστης να μην κατέβαλε κατ’ αντικειμενική κρίση την απαιτούμενη προσοχή που κάθε μέτρια συνετός και ευσυνείδητος άνθρωπος οφείλει να καταβάλει βάσει των νομικών κανόνων, των συνηθειών που επικρατούν και της κοινής πείρας και λογικής, β) να είχε αυτός τη δυνατότητα, εν όψει των προσωπικών του ιδιοτήτων, των γνώσεων του, λόγω της υπηρεσίας ή του επαγγέλματος του, να προβλέψει και να αποφύγει το αξιόποινο αποτέλεσμα, γ) να υπάρχει αντικειμενικά αιτιώδης σύνδεσμος μεταξύ της ενέργειας ή της παράλειψης του δράστη και του επελθόντος αποτελέσματος και δ) από την προξενηθείσα πυρκαγιά να προκλήθηκε κοινός κίνδυνος σε ξένα πράγματα ή κίνδυνος για άνθρωπο. Όταν η αμέλεια δεν συνίσταται σε ορισμένη ενέργεια ή παράλειψη, αλλά αποτελεί σύνολο συμπεριφοράς, τότε για τον κατ’ αυτό τον τρόπο τελούμενο εμπρησμό από αμέλεια, ο οποίος τελείται με παράλειψη, απαιτείται η συνδρομή όχι μόνο των όρων του άρθρου 28 του Π.Κ., αλλά και του άρθρου 15 του ίδιου Κώδικα. Κατά το τελευταίο αυτό άρθρο, όταν ο νόμος για την ύπαρξη αξιόποινης πράξης απαιτεί την επέλευση ορισμένου αποτελέσματος, η μη αποτροπή αυτού τιμωρείται όπως η πρόκλησή του με ενέργεια, εάν ο υπαίτιος της παράλειψης είχε ιδιαίτερη νομική υποχρέωση να παρεμποδίσει την επέλευση του αποτελέσματος. Από τη διάταξη αυτή συνάγεται ότι αναγκαία προϋπόθεση της εφαρμογής της, είναι η ύπαρξη νομικής υποχρέωσης του υπαιτίου για ενέργεια που τείνει στην παρεμπόδιση του αποτελέσματος, η επέλευση του οποίου επισύρει ορισμένη ποινή. Η ύπαρξη τέτοιας ιδιαίτερης νομικής υποχρέωσης σε έγκλημα που τελείται με παράλειψη, μπορεί να πηγάζει είτε από ρητή διάταξη του νόμου ή από σύμπλεγμα νομικών καθηκόντων, που συνδέονται με ορισμένη έννομη σχέση του υπόχρεου, είτε από σύμβαση, είτε από ορισμένη συμπεριφορά του υπαιτίου από την οποία δημιουργήθηκε ο κίνδυνος του εγκληματικού αποτελέσματος και πρέπει να αναγράφεται και να αιτιολογείται στην απόφαση, επιπρόσθετα δε να προσδιορίζεται ο επιτακτικός κανόνας δικαίου από τον οποίο πηγάζει η υποχρέωση αυτή.