ΑΠΟΦΑΣΗ
Galović κατά Κροατίας της 31.08.2021 (αρ. προσφ. 45512/11)
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Ενδοοικογενειακή βία. Αρχή Ne bis in idem. Σύστημα κυρώσεων που συμπληρωνόταν μέσω περισσότερων ποινικών διαδικασιών.
Καταδίκες του προσφεύγοντος για ενδοοικογενειακή βία σε μία σειρά από ποινικές διαδικασίες. Ο προσφεύγων ισχυρίστηκε ότι είχε δικαστεί και καταδικαστεί δύο φορές για το ίδιο αδίκημα και ότι είχε ειδοποιηθεί μόνο τέσσερις μέρες νωρίτερα για τη συνεδρίαση του Εφετείου, με αποτέλεσμα να μην έχει χρόνο να προετοιμαστεί.
Το ΕΔΔΑ διαπίστωσε ότι οι δύο τύποι διαδικασιών που κινήθηκαν κατά του προσφεύγοντος ήταν συμπληρωματικές και είχαν επαρκώς συνδεθεί ουσιαστικά και χρονικά, για να θεωρηθεί ότι σχηματίζουν και αποτελούν μέρος ενός ολοκληρωμένου συστήματος κυρώσεων βάσει της κροατικής νομοθεσίας για αδικήματα ενδοοικογενειακής βίας. Ένα τέτοιο σύστημα επέτρεπε την τιμωρία του προσφεύγοντος για μεμονωμένες πράξεις βίας μέσω ενός λιγότερο αυστηρού τρόπου κατά τη διαδικασία των πλημμελημάτων, και εν συνεχεία μέσω μίας πιο σοβαρής ποινικής απάντησης στην περίπτωση ενός συνεχόμενου μοτίβου βίαιης συμπεριφοράς.
Το ΕΔΔΑ δεν διαπίστωσε παραβίαση του άρθρου 4 του 7ου πρωτοκόλλου (δικαίωμα κάθε προσώπου να μη δικάζεται, ούτε να τιμωρείται δύο φορές για το ίδιο αδίκημα).
Επίσης δεν διαπίστωσε παραβίαση του άρθρου 6 §§ 1 και 3 (β) και (γ) της ΕΣΔΑ όσον αφορά στο χρόνο που είχε ο προσφεύγων για να προετοιμάσει την υπεράσπισή του. Το Δικαστήριο έκρινε ότι οι τέσσερις (4) μέρες μεταξύ της ενημέρωσης του προσφεύγοντος για την συνεδρίαση στο εφετείο και την εκδίκαση της έφεσης δεν είχαν περιορίσει τα δικαιώματά του σε τέτοιο βαθμό ώστε να μπορεί να ειπωθεί ότι δεν είχε το δικαίωμα συμμετοχής σε δίκαιη δίκη.
Το Στρασβούργο διαπίστωσε παραβίαση του άρθρου 6 §§ 1 και 3 (γ) της Σύμβασης όσον αφορά στην απουσία του προσφεύγοντος από τη συνεδρίαση του Εφετείου και επιδίκασε ποσό 1500 ευρώ για ηθική βλάβη.
ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ
Άρθρο 6
Άρθρο 4 του 7ου Πρωτοκόλλου
ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ
Ο προσφεύγων Miljenko Galović, είναι Κροάτης υπήκοος ο οποίος γεννήθηκε το 1957 και ζει στο Ζάγκρεμπ. Μεταξύ 2006 και 2008 ο προσφεύγων καταδικάστηκε για μια σειρά πλημμελημάτων για διάφορες επιθέσεις εναντίον των παιδιών και της συζύγου του. Συνελήφθη και κρατήθηκε τον Νοέμβριο του 2008 και καταδικάστηκε μεταξύ άλλων σε ποινές φυλάκισης.
Τον Ιούλιο του 2009 καταδικάστηκε επίσης για ενδοοικογενειακή βία και παραμέληση των παιδιών του. Το κατηγορητήριο κάλυπτε και συμπεριλάμβανε περιστατικά κατά της οικογένειάς του μεταξύ 2005 και 2008. Καταδικάστηκε σε συνολική ποινή φυλάκισης 5 ετών και του ζητήθηκε να λάβει και να ακολουθήσει θεραπεία για τον εθισμό του στο αλκοόλ. Μετά από έφεση, το Εφετείο εξέτασε την υπόθεση εκ νέου στις 16.02.2010, χωρίς να κληθεί ο προσφεύγων στην ακρόαση του εν λόγω δικαστηρίου. Μείωσε την ποινή φυλάκισής του προσφεύγοντος σε τέσσερα χρόνια και τρεις μήνες και απέρριψε τους υπόλοιπους λόγους της έφεσής του. Η περαιτέρω άσκηση ενδίκων μέσων ήταν ανεπιτυχής.
Αποφυλακίστηκε υπό όρους τον Μάρτιο του 2012.
Βασιζόμενος στο άρθρο 4 του 7ου Πρωτοκόλλου (δικαίωμα κάθε προσώπου να μη δικάζεται ούτε να τιμωρείται δύο φορές για το ίδιο αδίκημα) της ΕΣΔΑ, ο προσφεύγων κατήγγειλε ότι είχε δικαστεί και καταδικαστεί δύο φορές για το ίδιο αδίκημα.
Υπέβαλε επίσης καταγγελίες βάσει του άρθρου 6 § 3 (β) και (γ) (δικαίωμα σε επαρκή χρόνο προετοιμασίας υπεράσπισης/δικαίωμα σε νομική συνδρομή της επιλογής του) σχετικά με το στάδιο έφεσης. Ισχυρίστηκε ιδίως, ότι είχε ειδοποιηθεί μόνο τέσσερις ημέρες νωρίτερα για τη συνεδρίαση του Εφετείου της 16.02.2010 για την υπόθεσή του και δεν του δόθηκε η ευκαιρία να παραστεί σε εκείνη τη συνεδρίαση.
ΤΟ ΣΤΡΑΣΒΟΥΡΓΟ ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ…
Άρθρο 4 του 7ου Πρωτοκόλλου
Το Δικαστήριο σημείωσε ότι τα γεγονότα σε δύο από τις ποινικές διαδικασίες κατά του προσφεύγοντος ήταν εν μέρει πανομοιότυπα με τα πραγματικά περιστατικά στη μετέπειτα ποινική διαδικασία.
Κατά την εκτίμηση του κατά πόσον υπήρξε διπλή καταδίκη για το ίδιο αδίκημα, το Δικαστήριο διαπίστωσε ότι οι δύο τύποι διαδικασιών που κινήθηκαν κατά του προσφεύγοντος ήταν συμπληρωματικές και είχαν επαρκώς συνδεθεί ουσιαστικά και χρονικά, για να θεωρηθεί ότι σχηματίζουν και αποτελούν μέρος ενός ολοκληρωμένου συστήματος κυρώσεων βάσει της κροατικής νομοθεσίας για αδικήματα ενδοοικογενειακής βίας.
Συγκεκριμένα, οι διαδικασίες για τα πλημμελήματα αφορούσαν ένα μεμονωμένο περιστατικό ενδοοικογενειακής βίας και είχαν ως στόχο να αποτραπεί περαιτέρω κλιμάκωση, ενώ οι ποινικές διαδικασίες για το συνεχές αδίκημα της ενδοοικογενειακής βίας είχαν θεσπιστεί όταν η παράνομη συμπεριφορά πληρούσε ένα ορισμένο επίπεδο αυστηρότητας προκειμένου να επιβληθούν κυρώσεις σε ένα συνεχές πρότυπο βίαιης συμπεριφοράς.
Επιπλέον, υπήρχε επαρκές επίπεδο αλληλεπίδρασης μεταξύ των δικαστηρίων σε διάφορα στάδια και διαδικασίες και οι ποινές που επιβλήθηκαν δεν ήταν δυσανάλογες με τα αδικήματα που είχε διαπράξει.
Το ποινικό δικαστήριο είχε αφαιρέσει από την ποινή του προσφεύγοντος την περίοδο κράτησης με βάση τις δύο καταδίκες για πλημμελήματα. Συνολικά, οι διαδικασίες και οι κυρώσεις κατά του προσφεύγοντος συνδέθηκαν επαρκώς κατ’ ουσία και στο ίδιο χρονικό διάστημα και σχημάτισαν ένα συνεκτικό και ενιαίο σύνολο. Το νομικό σύστημα στην Κροατία επέτρεπε την τιμωρία τόσο των μεμονωμένων πράξεων όσο και τον τρόπο συμπεριφοράς του προσφεύγοντος με αποτελεσματικό και αναλογικά κατασταλτικό τρόπο.
Το ΕΔΔΑ δεν διαπίστωσε παραβίαση του άρθρου 4 του 7ου Πρωτοκόλλου της Σύμβασης.
Άρθρο 6 §§ 1 και 3 (β) και (γ)
Το Δικαστήριο έκρινε ότι οι τέσσερις ημέρες μεταξύ της ενημέρωσης του προσφεύγοντος για την συνεδρίαση στο εφετείο και την πραγματοποίηση της εν λόγω συνεδρίασης δεν είχαν περιορίσει τα δικαιώματά του σε τέτοιο βαθμό ώστε να μπορεί να ειπωθεί ότι δεν είχε το δικαίωμα συμμετοχής σε δίκαιη δίκη. Κατά συνέπεια δεν υπήρξε παραβίαση του άρθρου 6 §§ 1 και 3 στοιχ. β και γ της ΕΣΔΑ σχετικά με την νομική εκπροσώπησή του στις διαδικασίες έφεσης και όσον αφορά στο χρόνο που είχε ο προσφεύγων για προετοιμασία της υπεράσπισής του.
Όσον αφορά στην απουσία του προσφεύγοντος στη συνεδρίαση του εφετείου, το Δικαστήριο διαπίστωσε παράβαση του Άρθρου 6 §§ 1 και 3 (γ) της Σύμβασης, μετά τα πορίσματά του σε άλλες υποθέσεις κατά της Κροατίας οι οποίες είχαν εγείρει παρόμοια ζητήματα.
Δίκαιη ικανοποίηση (άρθρο 41)
Το Δικαστήριο έκρινε ότι η Κροατία έπρεπε να καταβάλει στον προσφεύγοντα 1.500 ευρώ για ηθική βλάβη σχετικά με την παράβαση του άρθρου 6 §§ 1 και 3 (γ) της Σύμβασης.