Ορισμός, νομικό πλαίσιο και ποινές για το αδίκημα της ρευματοκλοπής
Με τη θέση σε ισχύ του Κώδικα Διαχείρισης του ΕΔΔΗΕ (ΦΕΚ Β’ 78/2017), ετέθη μία πλειάδα νέων σημαντικών διατάξεων οι οποίες συνιστούν το βασικό κορμό κανονιστικών ρυθμίσεων που διέπουν τη δραστηριότητα της διανομής ηλεκτρικής ενέργειας. Μεταξύ αυτών, ως ιδιαίτερα σημαντική θα πρέπει να θεωρηθεί η διάταξη του άρθρου 95 του Κώδικα Διαχείρισης του ΕΔΔΗΕ (Ελληνικό Δίκτυο Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας) που άπτεται των ρευματοκλοπών. Η εν λόγω κανονιστική διάταξη, έχει εξειδικευθεί περαιτέρω με επιμέρους (δευτερογενείς) κανονιστικές ρυθμίσεις που έχουν ενσωματωθεί σε σχετικές Αποφάσεις ΡΑΕ, ως θα αναφερθεί κατωτέρω.
΄Το άρθρο 95 του Κώδικα Διαχείρισης του ΕΔΔΗΕ εμπεριέχει βασικές κατηγορίες ρυθμίσεων σε σχέση με τις ρευματοκλοπές που είναι ιδίως οι ακόλουθες : α) Ορισμός της ρευματοκλοπής, β) Περιγραφή των διαδικαστικών σταδίων ελέγχου και διαπίστωσης μίας ρευματοκλοπής, με παράλληλη υιοθέτηση της βασικής διάκρισης μεταξύ πιθανολογούμενης – διαπιστωμένης ρευματοκλοπής, γ) Θέσπιση Διοικητικά Οριζόμενης Τιμής (ΔΟΤ) για τον υπολογισμό της αξίας της κλαπείσας ηλεκτρικής ενέργειας, δ) αναφορά στην μεθοδολογία του ιστορικού των καταναλώσεων, ως μεθοδολογικού εργαλείου αναφορικά με το υπόψη ζήτημα, ε) πρόβλεψη του δικαιώματος υποβολής αντιρρήσεων, στ) Τον προσδιορισμό και εξειδίκευση του θεσμικού ρόλου του ΔΕΔΔΗΕ στην αντιμετώπιση του φαινομένου των ρευματοκλοπών, συμπεριλαμβανομένης μεταξύ άλλων και της ρητής πρόβλεψης ότι ο ΔΕΔΔΗΕ νομιμοποιείται για την είσπραξη και εάν απαιτηθεί και διεκδίκηση των κονδυλίων τα οποία αφορούν και θα πρέπει να καταβληθούν ένεκα ρευματοκλοπής, ζ) Το πλαίσιο και τις προϋποθέσεις για τη διακοπή, λόγω ρευματοκλοπής, της παροχέτευσης ηλεκτρικής ενέργειας στην επίμαχη παροχή ή/και σε έτερες παροχές που είναι στο όνομα του τελέσαντος τη ρευματοκλοπή , καθώς και τους συναφείς περιορισμούς στη διαδοχή στην εν λόγω παροχή και η) Τον τρόπο επιμερισμού των εισπραττομένων από περιπτώσεις ρευματοκλοπών κονδυλίων στους με βάση το οικείο κανονιστικό πλαίσιο δικαιούχους, με βασική αρχή και γνώμονα η σχετική οικονομική ωφέλεια να «μεταφέρεται» στον (τελικό) καταναλωτή ηλεκτρικής ενέργειας, ιδίως μέσω μείωσης ρυθμιζομένων χρεώσεων της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας.
Το ως άνω βασικό κανονιστικό πλαίσιο το οποίο ετέθη με το άρθρο 95 του Κώδικα Διαχείρισης του ΕΔΔΗΕ, εξειδικεύθηκε περαιτέρω με τις υπ’ αριθμ. 236/2017 Απόφαση ΡΑΕ (ΦΕΚ Β’ 1871/30.05.2017) και 237/2017 Απόφαση ΡΑΕ (ΦΕΚ Β’ 1946/07.06.2017), οι οποίες εν συνεχεία τροποποιήθηκαν με τις υπ’ αριθμ. 1019/2017 και 1020/2017 Αποφάσεις ΡΑΕ αντίστοιχα (ΦΕΚ Β’ 4496/20.12.2017). Πλέον συγκεκριμένα με την υπ’ αριθμ. 236/2017 Απόφαση ΡΑΕ ετέθη σε ισχύ το Εγχειρίδιο Ρευματοκλοπών, με το οποίο συγκεκριμενοποιήθηκαν περαιτέρω μία σειρά σημαντικών παραμέτρων για τη διαχείριση περιστατικών ρευματοκλοπών, με έμφαση : α) επιμέρους θέματα διαδικασίας αναφορικά κυρίως με τη διενέργεια των σχετικών ελέγχων και εν γένει τη διαδικασία για τον χαρακτηρισμό μίας περίπτωσης ως διαπιστωμένης ρευματοκλοπής, β) Ρυθμίσεις αναφορικά με τη διακοπή παροχής ηλεκτροδότησης, γ) μεθοδολογία εκτίμησης της μη καταγραφείσας ενέργειας, δ) διαδικασία είσπραξης ποσών ρευματοκλοπών.
Με την δε υπ’ αριθμ. 237/2017 Απόφαση ΡΑΕ έχει τεθεί η απαιτούμενη μεθοδολογία («κλείδες») επιμερισμού των εισπραττομένων κονδυλίων από ρευματοκλοπές στους με βάση το οικείο κανονιστικό πλαίσιο δικαιούχους αυτών.
Το προπαρατεθέν κανονιστικό πλαίσιο, αποτελεί μία από τις βασικές διατάξεις του Κώδικα Διαχείρισης του ΕΔΔΗΕ αλλά και μία σημαντική κανονιστικής φύσεως παρέμβαση της ΡΑΕ για την αντιμετώπιση/καταπολέμηση του φαινομένου των ρευματοκλοπών και τη ρύθμιση σχετικών θεμάτων διαχείρισης αυτού.
Σε επίπεδο ποινικού δικαίου το αδίκημα της κλοπής ηλεκτρικής ενέργειας προβλέπεται στη διάταξη του άρθρο 372 παρ. 1 του Ποινικού Κώδικα, στο οποίο ορίζεται ότι:
«Όποιος αφαιρεί ξένο (ολικά ή εν μέρει) κινητό πράγμα από την κατοχή άλλου με σκοπό να το ιδιοποιηθεί παράνομα, τιμωρείται με φυλάκιση έως τρία έτη ή χρηματική ποινή και αν το αντικείμενο της κλοπής είναι ιδιαίτερα μεγάλης αξίας ή η πράξη τελέστηκε με διάρρηξη, με φυλάκιση τουλάχιστον ενός έτους και χρηματική ποινή».
Ενώ σύμφωνα με την παρ. 2 της ως άνω διάταξης:
« Κινητό πράγμα θεωρείται από τον Κώδικα και η ηλεκτρική και κάθε μορφής ενέργεια».
Έτι περαιτέρω, η διάταξη του άρθρου 374 Π.Κ., συνιστά διακεκριμένη περίπτωση κλοπής , η οποία τιμωρείται με κάθειρξη έως δέκα έτη και χρηματική ποινή και ειδικότερα στη περίπτωση « που ο υπαίτιος ……. αφαιρεί πράγμα που βρίσκεται σε δημόσιο τόπο…» (παράγραφο β της διάταξης) και « η συνολική αξία των αφοιρεθέντων αντικειμένων υπερβαίνει το συνολικό ποσό των 120.000 ευρώ»(παράγραφος γ της ανωτέρω διάταξης).
Τέλος, σε ορισμένες περιπτώσεις οι Εισαγγελικές Αρχές, δεν ασκούν ποινική δίωξη για κλοπή ηλεκτρικής ενέργειας αλλά για απάτη, σύμφωνα με την διάταξη του άρθρου 386 παρ. 1 Π.Κ, στην οποία ορίζεται ότι:
«Όποιος με την εν γνώσει παράσταση ψευδώς γεγονότων σαν αληθινών ή την αθέμιτη απόκρυψη ή παρασιώπηση αληθινών γεγονότων βλάπτει ξένη περιουσία πείθοντας κάποιον σε πράξη, παράλειψη ή ενοχή με σκοπό από τη βλάβη αυτής της περιουσίας αποκομίσει ο ίδιος ή άλλος περιουσιακό όφελος τιμωρείται με φυλάκιση και χρηματική ποινή. Αν η ζημία που προκλήθηκε υπερβαίνει συνολικά το ποσό των 120.000 ευρώ επιβάλλεται κάθειρξη έως δέκα έτη και χρηματική ποινή».