ΑΡΙΘΜΟΣ 609/2020
ΑΡΕΙΟΣ ΠΑΓΟΣ
– Άμεση και απλή συνέργεια. Αρχή της αναδρομικότητας της επιεικέστερης ουσιαστικής ποινικής διάταξης.
– Πριν από τη θέση σε ισχύ από 1-7-2019 του νέου Ποινικού Κώδικα (ν. 4619/2019), η διάταξη περί άμεσης συνέργειας του άρθρου 46 παρ. 1 β’ παλαιού Π.Κ. όριζε ότι “1. Με την ποινή του αυτουργού τιμωρείται επίσης: α) … β) όποιος με πρόθεση παρέσχε άμεση συνδρομή στο δράστη κατά τη διάρκεια αυτής της πράξης και στην εκτέλεση της κύριας πράξης”, ενώ με το Ν.Π.Κ. στο άρθρο 47 ορίζεται, ότι “Όποιος, εκτός από την περίπτωση της παραγράφου 1 του προηγούμενου άρθρου, πρόσφερε με πρόθεση σε άλλον οποιαδήποτε συνδρομή πριν από την τέλεση ή κατά την τέλεση της άδικης πράξης που διέπραξε, τιμωρείται με μειωμένη ποινή (άρθρο 83). Το δικαστήριο μπορεί να επιβάλει την ποινή του αυτουργού, αν ο υπαίτιος προσφέρει άμεση συνδρομή κατά την τέλεση και στην εκτέλεση της πράξης, θέτοντας το αντικείμενο της προσβολής στη διάθεση του φυσικού αυτουργού”. Με τον τρόπο που τυποποιείται η τελευταία διάταξη στο Ν.Π.Κ. γίνεται φανερό ότι επήλθαν ουσιώδεις αλλαγές στις διατάξεις για τη συνέργεια στο έγκληµα. Έτσι καταργήθηκε η διάκριση μεταξύ άµεσης και απλής συνέργειας, όπως αποτυπωνόταν μέχρι σήµερα στα άρθρα 46 παρ. 1 εδ. β’ και 47 ΠΚ, και προβλέπεται κατ’ αρχήν ενιαία µειωµένη ποινή για όλες τις µορφές της συνέργειας στο έγκληµα είτε προσφέρεται κατά είτε πριν από την τέλεση της πράξης. Με τον τρόπο αυτό επιχειρείται να καταγραφεί ως κανόνας, ότι το άδικο και η ενοχή του συνεργού είναι µικρότερης έντασης έναντι εκείνων του φυσικού αυτουργού. Κατ’ εξαίρεση µόνο προβλέπεται δυνατότητα του δικαστηρίου να επιβάλει στον συνεργό την ποινή του αυτουργού, αν ο υπαίτιος προσφέρει τη συνδροµή του κατά την τέλεση της πράξης και θέτει µε αυτήν το αντικείµενο της προσβολής στη διάθεση του φυσικού αυτουργού (άµεσος συνεργός). Από τη σύγκριση των προαναφερθεισών διατάξεων, κατά την τυποποίησή τους στον Π.Π.Κ. και στο Ν.Π.Κ., και του συνόλου των προϋποθέσεων, που προβλέπονται από καθεμιά από αυτές, προκύπτει, ότι οι διατάξεις του Ν.Π.Κ. είναι επιεικέστερες, οπότε είναι εφαρμοστέες, με βάση την αρχή της αναδρομικότητας της επιεικέστερης διάταξης από του χρόνου τέλεσης της πράξης μέχρι την αμετάκλητη εκδίκαση της υπόθεσης (άρθρο 2 ΠΚ).