Προτάσεις για τη ρύθμιση της λειτουργίας των δικαστηρίων της χώρας εν μέσω της πανδημίας του κορονοϊού καταθέτουν με επιστολή τoυς ο Θέμης Σοφός και ο Μιχάλης Καλαντζόπουλος. Μεταξύ άλλων, τα δύο μέλη του ΔΣΑ, αναφέρουν ότι η εκτελεστική εξουσία δεν έχει τη συνταγματική λειτουργία να κατευθύνει τον τρόπο άσκησης της δικαστικής εξουσίας, ως συνταγματικώς διακριτής από κάθε άλλη, παρά μόνον τη λειτουργία των δικαστηρίων χωρίς να νομιμοποιείται συνταγματικώς να υπεισέρχεται στην κρίση τους. Η Κυβέρνηση οφείλει συνεπώς, προσθέτουν, με ρητή συνταγματική επιταγή, να αφήσει τα Δικαστήρια να λειτουργούν και να αποφασίζουν ad hoc εάν θα διακοπεί ή αναβληθεί μια δίκη, επειδή π.χ. οι συγκεκριμένες περιστάσεις (λόγω πολυπρόσωπου χαρακτήρα μιας δίκης, πολλοί μάρτυρες, πολλοί κατηγορούμενοι κλπ.) το επιβάλλουν, λαμβάνοντας υπόψη τις προτεινόμενες εξαιρέσεις και καταλείποντας την σχετική απόφαση στην ελεύθερη κρίση του Δικαστηρίου.
Αναλυτικά αναφέρουν τα εξής:
“Σε συνέχεια της ανακοίνωσης της Συντονιστικής Επιτροπής της Ολομέλειας επισημαίνουμε από κοινού, ότι η βασική θέση μας είναι η διατήρηση της λειτουργίας των Δικαστηρίων με υγειονομικούς όρους και διασφάλιση της δημόσιας υγείας. Σε περίπτωση όμως που τεθούν περιορισμοί, υποστηρίζουμε τα εξής:
1) Η εκτελεστική εξουσία δεν έχει τη συνταγματική λειτουργία να κατευθύνει τον τρόπο άσκησης της δικαστικής εξουσίας, ως συνταγματικώς διακριτής από κάθε άλλη, παρά μόνον τη λειτουργία των δικαστηρίων χωρίς να νομιμοποιείται συνταγματικώς να υπεισέρχεται στην κρίση τους.
2) Η ΚΥΑ Δ1α/Γ.Π.Οικ.67924 (ΦΕΚ 4709/23-10-2020) λαμβάνει υπόψη τις από 9.10.2020, 15.10.2020 και 21.10.2020 εισηγήσεις της Εθνικής Επιτροπής Προστασίας Δημόσιας Υγείας έναντι του κορωνοϊού COVID-19 και προβαίνει στη λήψη των απαιτούμενων μέτρων για την προστασία της Δημόσιας Υγείας. Πλην όμως, αυτή η συνταγματική λειτουργία δεν (μπορεί να) εκτείνεται μέχρι τον καθορισμό της ουσιαστικής κρίσης ενός Δικαστηρίου, π.χ. ως προς το εάν θα αναβάλλει ή θα διακόψει τη συνεδρίασή του, αλλά οφείλει να καταλείπει τη συγκεκριμένη κρίση στην ακώλυτη απόφασή του (Δικαστηρίου), λαμβάνοντας υπόψη τις προτεινόμενες (υπό του νομοθέτη) εξαιρέσεις, ΧΩΡΙΣ ΟΜΩΣ ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΝΑ ΔΕΣΜΕΥΕΤΑΙ ΥΠΟ ΟΠΟΙΑΔΗΠΟΤΕ ΠΕΡΙΣΤΑΣΗ ΑΠΟ ΤΙΣ ΕΞΑΙΡΈΣΕΙΣ, ΠΟΥ ΠΡΟΤΕΙΝΕΙ Ο ΝΟΜΟΘΕΤΗΣ.
3) Η Κυβέρνηση οφείλει συνεπώς, με ρητή συνταγματική επιταγή, να αφήσει τα Δικαστήρια να λειτουργούν και να αποφασίζουν ad hoc εάν θα διακοπεί ή αναβληθεί μια δίκη, επειδή π.χ. οι συγκεκριμένες περιστάσεις (λόγω πολυπρόσωπου χαρακτήρα μιας δίκης, πολλοί μάρτυρες, πολλοί κατηγορούμενοι κλπ.) το επιβάλλουν, λαμβάνοντας υπόψη τις προτεινόμενες εξαιρέσεις και καταλείποντας την σχετική απόφαση στην ελεύθερη κρίση του Δικαστηρίου.
4) Τα Δικαστήρια διατηρούν αδιαλείπτως την απρόσκοπτη λειτουργία τους, υπό καθεστώς πανδημίας ή μη, καθώς και τον εγγυητικό χαρακτήρα τους για την ελεύθερη λειτουργία του Δημοκρατικού Πολιτεύματος.
5) Οι προτάσεις μας κατόπιν της ΚΥΑ Δ1α/67924 ΦΕΚ Β 4709/23.10.2010 έχουν ακολούθως ως εξής:
“….Ειδικότερα για τα δικαστήρια, τα στρατιωτικά δικαστήρια και τις εισαγγελίες της χώρας, όπου στις διατάξεις του παρόντος τίθεται ανώτατο όριο συμμετεχόντων ή παρευρισκομένων, για τον υπολογισμό της τήρησης του ορίου αυτού δεν συμπεριλαμβάνονται Δικαστές, Εισαγγελείς και δικαστικοί υπάλληλοι. Προτεινόμενη προσθήκη: Το όριο αυτό τίθεται στην κρίση του Δικαστηρίου, το οποίο αποφασίζει κάθε φορά εκτιμώντας τις περιστάσεις”.
Όπου αναφέρεται «…Το Δικαστήριο αποφασίζει κατά περίπτωση για την εκδίκαση ή την εκ νέου διακοπή αυτών, λαμβανομένων υπόψιν των παραπάνω εξαιρέσεων», να διορθωθεί ως εξής:
“…Το Δικαστήριο αποφασίζει κατά περίπτωση για την εκδίκαση ή την εκ νέου διακοπή αυτών, λαμβανομένων υπόψιν των παραπάνω εξαιρέσεων χωρίς να δεσμεύεται από αυτές.”
Όπου αναφέρεται «….Η διενέργεια των διασκέψεων, καθώς και οποιασδήποτε ενέργειας που αφορά στη λειτουργία των δικαστικών υπηρεσιών και των εισαγγελιών της χώρας, εφόσον είναι εφικτό, εξ αποστάσεως, με τη χρήση τεχνολογικών μέσων», να διορθωθεί ως εξής:
«….Η διενέργεια των δικών και διασκέψεων, καθώς και οποιασδήποτε ενέργειας που αφορά στη λειτουργία των δικαστηρίων, δικαστικών υπηρεσιών και των εισαγγελιών της χώρας, εφόσον είναι εφικτό, εξ αποστάσεως, με τη χρήση τεχνολογικών μέσων, κατά την κρίση κάθε Δικαστηρίου ή κατά περίπτωση, των προϊσταμένων των εισαγγελιών και των δικαστικών υπηρεσιών».
Με εκτίμηση,
Θεμιστοκλής Ι. Σοφός // Μιχάλης Καλαντζόπουλος”