Πλοιοκτήτης δίνει την εντολή στα δύο «προσεκτικά επιλεγμένα» μέλη του πληρώματος του δεξαμενόπλοιού του να το βυθίσουν. Αφού πρώτα ανοίξουν τα στόμια των δεξαμενών του πετρελαίου που μεταφέρει, ώστε όλη αυτή η ποσότητα να μην “σφραγιστεί” στο ναυάγιο, αλλά να διαχυθεί σκόπιμα στη θάλασσα. Τους απαγορεύει να ειδοποιήσουν το Λιμενικό, όπως δεν πράττει ούτε αυτός, προκειμένου να μη «χαλάσει η δουλειά» και προλάβουν οι αρχές να αποτρέψουν την περιβαλλοντική καταστροφή.
Στη συνέχεια, αναθέτει τη δουλειά της αντιρρύπανσης και της ανέλκυσης του ναυαγίου σε δικούς του, ώστε να επωφεληθεί οικονομικά από όλη τη διαδικασία. «Χαλαρά με τις εργασίες», είναι η εντολή που τους δίνει, προκειμένου τα πετρελαιοειδή να προλάβουν να ρυπάνουν ολόκληρο τον Σαρωνικό.
Τα λεφτά που παίζονται είναι πολλά, πολύ περισσότερα από όσο αξίζει το γερασμένο πια καράβι του, που αποφάσισε να θυσιάσει σαν πιόνι στη σκακιέρα προκειμένου να αιχμαλωτίσει τη «βασίλισσα»: Τα πολλά εκατομμύρια ευρώ όλης αυτής της διαδικασίας, συν τις αποζημιώσεις των ασφαλιστικών.
Θύμα, φυσικά, το θαλάσσιο περιβάλλον της χώρας και οι εκατομμύρια πολίτες και τουρίστες της Αττικής.
Το σενάριο αυτό θυμίζει συνωμοσιολογική ταινία με πρωταγωνιστή τον «κακό» που καταστρέφει τον πλανήτη για να βγάλει αυτός λεφτά, είναι όμως η απτή πραγματικότητα, όπως αποτυπώνεται στο επίσημο πόρισμα του Ανακριτικού Συμβουλίου Ναυτικών Ατυχημάτων για το πολύκροτο ναυάγιο του «ΑΓΙΑ ΖΩΝΗ ΙΙ», εξαιτίας του οποίου το φθινόπωρο του 2017 «μαύρισε» ο Σαρωνικός Κόλπος, αποτελώντας ένα από τα μεγαλύτερα περιβαλλοντικά εγκλήματα των τελευταίων δεκαετιών.
Το zougla.gr φέρνει στο φως το πόρισμα του Α.Σ.Ν.Α., το οποίο εν πολλοίς ταυτίζεται με τη γνώμη και την επιχειρηματολογία του έμπειρου πλοιάρχου Χαράλαμπου Λιβαδά για το συμβάν, ο οποίος από πολύ νωρίς, μέσω των επίσημων καταθέσεων του και των επιστολών του, είχε αναδείξει την «εγκληματική» ουσία της δυσώδους αυτής υπόθεσης.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ ΟΛΟΚΛΗΡΟ ΤΟ ΠΟΡΙΣΜΑ
Διαβάστε τις αναλυτικές επιστολές του Χαράλαμπου Λιβαδά στο zougla.gr εδώ, εδώ και εδώ.
Το πόρισμα του ΑΣΝΑ
Το πόρισμα του Ανακριτικού Συμβουλίου Ναυτικών Ατυχημάτων αποφαίνεται για τις αίτια και τις συνθήκες υπό τις οποίες συνέβη το ναυτικό ατύχημα του δεξαμενόπλοιου «ΑΓΙΑ ΖΩΝΗ ΙΙ». που βυθίστηκε στις 10/09/2017 με αποτέλεσμα την εκτεταμένη ρύπανση του Σαρωνικού.
Σύμφωνα με αυτό, εξαιτίας του ναυαγίου περίπου 2.500 τόνοι πετρελαιοειδών εκλύθηκαν στον Σαρωνικό, ενώ οι εργασίες απάντλησης απορρύπανσης διήρκεσαν 84 ημέρες και ανατέθηκαν σε εταρείες του «Ομίλου Spanopoulos Group».
Η βύθιση του ΑΓΙΑ ΖΩΝΗ ΙΙ, δε, μόνο φυσιολογική δεν ήταν παρά τη μεγάλη ηλικία του πλοίου (45 έτη), καθώς στον πιο πρόσφατο έλεγχο που έγινε, όσον αφορά στην κατασκευή, στον μηχανολογικό εξοπλισμό και στη λειτουργικότητά του, το πλοίο βρέθηκε να είναι σε καλή κατάσταση και αξιόπλοο.
Πώς βύθισαν το πλοίο
Το πόρισμα αναφέρεται αναλυτικά στις συνθήκες βύθισης του πλοίου. Τις κρίσιμες στιγμές τα ξημερώματα της 10ης Σεπτεμβρίου 2017, πάνω στο «ΑΓΙΑ ΖΩΝΗ ΙΙ» βρίσκονταν μόνο δύο άτομα από το εντεκαμελές πλήρωμα, ο μηχανοδηγός Γιώργος Ρέτζος και ο ναύτης Γιώργος Κοφινάς, γεγονός από μόνο του απαράδεκτο και ύποπτο, σύμφωνα με τους εμπειρογνώμονες του ΑΣΝΑ.
Χρήσιμα συμπεράσματα προκύπτουν από το γεγονός ότι το πλοίο προτού βυθιστεί πήρε εγκάρσια πλευρική κλίση, το οποίο συμβαίνει μόνο όταν προστεθεί βάρος στην πλευρά του. Το ΑΓΙΑ ΖΩΝΗ ΙΙ όμως είχε άδειεις τις δεξιές πλευρικές δεξαμενές έρματος και ο μόνος τρόπος για να συνέβη αυτό, ήταν να εισέλθει με κάποιον τρόπο θαλασσινό νερό σε αυτές. Όπως λοιπόν συμπεραίνουν οι πραγματογνώμονες το πλοίο βυθίστηκε διότι στις τρεις συγκεκριμένες δεξαμενές έγινε εισροή θαλασσινού νερού για μία ώρα και ένα τέταρτο, δηλαδή από τη 01.20 έως τις 02.35 της 10ης Σεπεμβρίου.
Όμως μόνο με έναν τρόπο θα μπορούσε να έχει γίνει αυτό.
«Ο τρόπος αυτός ήταν ο ερματισμός του πλοίου, ενόσω αυτό ήταν ταυτόχρονα φορτωμένο. Ο ερματισμός επιτυγχάνεται με το χειροκίνητο άνοιγμα των επιστομίων του δικτύου εισροής θαλασσινού νερού στις δεξαμενές έρματος, οπότε συντελείται αυτόματα με τη βαρύτητα χωρίς τη μεσολάβηση αντλίας. Σε αυτή την περίπτωση στην κατάσταση πλήρους φόρτου που βρισκόταν το πλοίο, μια τέτοια ενέργεια θα αποτελούσε εγκληματική για το πλοίο πράξη αφού, λόγω του ότι αυτό ήταν ταυτόχρονα φορτωμένο, δεν διέθετε πλεόνασμα πλευστότητας τόσο, ώστε να καλύψει το επιπλέον φορτίου του έρματος που μπορούσαν να πάρουν οι πλευρικές δεξαμενές. Όμως, τα επιστόμια ήταν ερμητικά κλειστά, γιατί έτσι επιβαλλόταν στην προκειμένη κατάσταση φόρτου του πλοίου», αναφέρεται στο πόρισμα.
Πώς μπορεί λοιπόν να άνοιξαν τα εν λόγω επιστόμια;
«Μόνο μια εξήγηση μπορεί να δοθεί: Κάποιος πήγε και τα άνοιξε επί τούτου. Ο εν λόγω χειρισμός έλαβε χώρα μέσα από το πλοίο. Πρόκειται για σκόπιμη και εγκληματική εις βάρος του πλοίου ενέργεια που το οδήγησε στη βύθισή του»…
Και προστίθεται στο πόρισμα: «Τα δύο μέλη του πληρώματος παρακολουθούσαν άπρακτοι και αδρανείς την αυξανόμενη πλευρική κλίση του πλοίου και αρκέσθηκαν στις τηλεφωνικές επικοινωνίες με τον πλοίαρχο. Δεν ειδοποίησαν τις αρχές. Ειδοποίησαν μόνο τον πλοίαρχο και τον Α μηχανικό με μισή ώρα καθυστέρηση, ενώ το Λιμενικό δεν ενημερώθηκε ούτε από αυτούς! Το Λιμενικό έμαθε για το συμβάν από ένα φορτηγό πλοίο που βρισκόταν στο σημείο. Οι Λιμενικοί πήραν στη συνέχεια οι ίδιοι τον πλοίαρχο τηλέφωνο για να ενημερωθούν», αναφέρεται μεταξύ άλλων.
Πώς έγινε η ρύπανση
Η βύθιση του πλοίου ήταν το πρώτο μέρος της δόλιας ενέργειας – το δεύτερο ήταν η διασφάλιση ότι όλο το πετρέλαιο θα χυνόταν στον Σαρωνικό, ώστε να επιτευχθεί η μέγιστη δυνατή ρύπανση.
Σύμφωνα με τις μαρτυρίες των πρώτων ανθρώπων που έφτασαν στο σημείο πριν ακόμα βυθιστεί το πλοίο και ενώ είχε πάρει κλίση, ποσότητα πετρελαίου είχε ήδη διαφύγει στη θάλασσα (οι δύο ναυαγοί-μέλη του πληρώματος περισυνελέγησαν «μαύροι» από το ρυμουλκό που έφτασε πρώτο).
Στην περίπτωση που δεν είχαν ανοιχτεί τα καπάκια, το πλοίο θα βυθιζόταν χωρίς να έχει διαφύγει το φορτίο στη θάλασσα, αφού θα έμενε εγκλωβισμένο εντός των σφραγισμένων δεξαμενών. Άρα δεν θα υπήρχε ρύπανση.
«Αυτονόητο το συμπέρασμα ότι κάποιος προέβη στη δόλια ενέργεια του ανοίγματος μερικών ή όλων από τα καπάκια πριν το πλοίο πάρει κλίση», αναφέρεται στο πόρισμα.
Το Συμβούλιο καταλήγει ότι κανείς δεν επεδίωκε τη σωτηρία του πλοίου, αντίθετα όπως φαίνεται το επιδιωκόμενο ήταν να αφθεί το πλοίο να βουλιάξει ανενόχλητο και αβοήθητο. «Επρόκειτο για προσχεδιασμένη επιδίωξη», υπογραμμίζεται.
Πώς κέρδισαν από την καταστροφή του Σαρωνικού
«Τα συμφέροντα που εξυπηρετήθηκαν προκύπτουν καταφανέστατα από τα οικονομικά οφέλη που εξήγαγαν από τη διαχείριση της αντιρρύπανσης και απορρύπανσης οι εταιρείες στις οποίες ο πλοιοκτήτης ανέθεσε τις επιχειρήσεις αυτές. Το περιουσιακό όφελος συνίσταται αφενός στη λήψη της ασφαλιστικής αποζημίωσης και αφετέρου στην αποκόμιση από το Πράσινο Ταμείο των ειδικών αποζημιώσεων για το κόστος των εργασιών, υλικών και μέσω απορρύπανσης», αναφέρει ξεκάθαρα το πόρισμα του ΑΣΝΑ.
Συγκεκριμένα αναφέρεται πως το ΑΓΙΑ ΖΩΝΗ ΙΙ ήταν ασφαλισμένο για αστική ευθύνη έναντι τρίτων και για αστική ευθύνη απορρύπανσης – τα συμβόλαια δε έληγαν έληγαν λίγες μέρες αργότερα (στις 30/9/2017)! Συνολικά έγιναν δεκάδες αιτήματα αποζημίωσης ύψους 135 εκατομμυρίων ευρώ προς τον διεθνή Οργανισμό IOPC FUNDS και αιτήματα ύψους 94,4 εκατομμύρια ευρώ στο Πρωτοδικείο Πειραιά.
Σημειώνεται πως ο πλοιοκτήτης δεν ανέθεσε απευθείας στις εταιρείες που τελικά έκαναν την απορρύπανση, αλλά επέλεξε την παρεμβολή της Spanopoulos Group μέσω της οποίας έγιναν υπεργολαβικά οι αναθέσεις στις εταιρείες που πραγματοποίησαν τελικά την απορρύπναση.
Όσο πιο μεγάλη ήταν η ρύπανση, τόσο περισσότερα και τα κέρδη. Για αυτό η «Σπανόπουλος Ρυμουλκά» ολοκλήρωσε τις εργασίες στεγανοποίησης και σφράγισης του ναυαγίου 53 ώρες αργότερα, χρόνος ο οποίος είναι τεράστιος και δεν δικαιολογείται. Οι εργασίες απάντλησης δε ολοκλήρωθηκαν μετά από έντονες και επανειλημμενες ειδοποιήσεις και εντολές – δηλαδή πιέσεις – των Λιμενικών Αρχών προς την εταιρεία για την επίσπευση των εργασιών, 19 ημέρες μετά τη βύθιση (29/09/2017), χρονικό διάστημα το οποίο επίσης κρίνεται υπερβολικό.
Τελικά, το πλοίο ανελκύθηκε δύο μήνες και 20 ημέρες αργότερα.
Οι υπαίτιοι σύμφωνα με το ΑΣΝΑ:
«Περιβαλλοντικό έγκλημα χωρίς τιμωρία»
Όπως ανακοίνωσε το WWF Ελλάς, στις 10 Σεπτεμβρίου συμπληρώθηκαν ήδη δύο χρόνια από το περιβαλλοντικό έγκλημα και την πετρελαιοκηλίδα που προκλήθηκε από το ναυάγιο του πετρελαιοφόρου «Αγία Ζώνη ΙΙ», μαυρίζοντας τις ακτές και τη θάλασσα του Σαρωνικού. Ωστόσο, δύο χρόνια μετά, το περιβαλλοντικό αυτό έγκλημα παραμένει ποινικά ατιμώρητο.
Η ανακοίνωση του WWF:
«Συγκεκριμένα, ακόμα δεν έχει ολοκληρωθεί η φάση της ανάκρισης, ενώ μεγάλη έκπληξη προκαλεί το γεγονός ότι για τρίτη φορά αντικαταστάθηκε ο αρμόδιος ανακριτής, προκαλώντας νέες σημαντικές καθυστερήσεις που επηρεάζουν αρνητικά την ολοκλήρωση της ανακριτικής διαδικασίας.
Υπενθυμίζεται ότι τον Σεπτέμβριο του 2017, το WWF Ελλάς υπέβαλε στην Εισαγγελία Πλημμελειοδικών Πειραιά που διερευνά τη συγκεκριμένη υπόθεση, μήνυση κατά παντός υπευθύνου για την πρόκληση θαλάσσιας ρύπανσης από πετρελοειδή στον Σαρωνικό Κόλπο. Θεωρώντας ότι πρόκειται για ένα σοβαρό περιβαλλοντικό έγκλημα που χρήζει παραδειγματικής τιμωρίας, το WWF Ελλάς, ως άμεσα ενδιαφερόμενη περιβαλλοντική οργάνωση, δήλωσε παράσταση πολιτικής αγωγής με σκοπό την υποστήριξη της κατηγορίας και την αποκατάσταση της οικολογικής ζημιάς. Η μήνυση βασίζεται στις οδηγίες 2005/35/ΕΚ «σχετικά με τη ρύπανση από τα πλοία και τη θέσπιση κυρώσεων, περιλαμβανομένων των ποινικών κυρώσεων» και 2008/99/ΕΚ «σχετικά με την προστασία του περιβάλλοντος μέσω ποινικού δικαίου».
Καθώς το αδίκημα της πρόκλησης πετρελαιοκηλίδας στον Σαρωνικό απομακρύνεται από τη συλλογική μνήμη, οι αργοί ρυθμοί απόδοσης ποινικών ευθυνών στη συγκεκριμένη υπόθεση εντείνουν το κλίμα ατιμωρησίας και δημιουργούν δικαιολογημένα την εντύπωση ότι φύση και άνθρωπος παραμένουν απροστάτευτοι απέναντι σε περιβαλλοντικές παρανομίες και εγκληματικές πράξεις που απειλούν το μέλλον του τόπου μας.
https://www.zougla.gr/greece/article/to-porisma-gia-to-eglima-ston-saroniko