Μέχρι πριν από λίγα χρόνια το multitasking είχε αναδειχθεί σε μία από τις σημαντικότερες δεξιότητες που χρειαζόταν να έχει ο σύγχρονος άνθρωπος, ώστε να είναι πιο παραγωγικός. Λογικά και εσείς όπως και εγώ βλέπατε και ακούγατε παντού για την «αξία» του multitasking.
Κι όμως, έρευνες νευρολογικές, εργασιακές, ψυχολογικές, επιχειρηματικές έρευνες κτλ. πλέον συμφωνούν και καταλήγουν στο εξής: το multitasking είναι κακό για την απόδοσή σου, την παραγωγικότητά σου και την υγεία σου! Τα «οφέλη» του multitasking δεν είναι τίποτα περισσότερο, από ένας μύθος.
Multitasking και Εγκεφαλική λειτουργία
Το multitasking είναι όταν προσπαθούμε να ασχοληθούμε ταυτόχρονα, με περισσότερες από μία δραστηριότητες. Αυτό το κάνουμε είτε αλλάζοντας συνεχώς την επίγνωσή μας από το ένα πράγμα στο άλλο, είτε βάζοντας τα δυνατά μας να να εστιάσουμε ταυτόχρονα σε πολλά πράγματα για σύντομο χρονικό διάστημα. Υπάρχει όμως ένα πρόβλημα! Ο εγκέφαλός μας δεν λειτουργεί με αυτό τον τρόπο!
Για να το περιγράψουμε με απλά λόγια, σκεφτείτε πως κάθε φορά που αλλάζουμε την εστίασή μας, ο εγκέφαλος χρειάζεται κάποιο χρόνο για να προσαρμοστεί. Αν λοιπόν περνάμε συνεχώς από το «ένα tab στο άλλο» τον υπερφορτώνουμε και τον κουράζουμε.
Επίσης είναι σχεδιασμένος για να εστιάζει σε ένα πράγμα την φορά. Όταν εμείς τον κάνουμε να εστιάσει σε πολλά πράγματα ταυτόχρονα, επί της ουσίας του ζητάμε να «πετάγεται» αστραπιαία από το ένα πράγμα στο άλλο. Είναι σαν να έχουμε έναν διακόπτη και με μεγάλη ταχύτητα περνάμε συνεχώς από το on στο off και πάλι στο on. Συνήθως όταν χρησιμοποιούμε κατ΄αυτό τον τρόπο έναν διακόπτη, το κύκλωμα καίγεται…
Μπορείτε να φανταστείτε πού οδηγεί αυτό αν γίνει καθημερινότητα; Σταδιακά η αδυναμία αποτελεσματικής συγκέντρωσης και επεξεργασίας όλο και μεγαλώνει, με αποτέλεσμα από ένα σημείο και μετά να μας είναι δύσκολο να αφοσιωθούμε σε μία δραστηριότητα. Κι αν αυτό που προσπαθούμε να καταφέρουμε μέσω του multitasking είναι να κερδίσουμε χρόνο, στην πραγματικότητα καταφέρνουμε ακριβώς το αντίθετο, κάνοντας περισσότερα λάθη ή ημιτελείς δουλειές.
Σίγουρα αυτή η κατάσταση απέχει πολύ από την «συνταγή επιτυχίας» για μεγαλύτερη απόδοση!
Πώς το multitasking σε σαμποτάρει
Μέχρι έναν βαθμό όλοι κάνουμε multitasking μέσα στην ημέρα. Για παράδειγμα μπορεί να γράφουμε ένα email ενώ μιλάμε στο τηλέφωνο. Μέχρι αυτό το σημείο τα πράγματα ίσως είναι υπό έλεγχο. Όταν όμως περνάμε τις περισσότερες ώρες την ημέρας μας κάνοντας multitasking και μάλιστα στριμώχνοντας μαζί όλο και πιο απαιτητικές δραστηριότητες, τότε θα προκύψουν επιπτώσεις στην νοητική, και όχι μόνο, υγεία μας.
Κάποιες από τις πιο συνηθισμένες είναι:
Επηρεάζεται η βραχύχρονη μνήμη .
Αυξάνεται το στρες.
Περιορίζεται η δημιουργική σκέψη η οποία θέλει χώρο για να ξεδιπλωθεί .
Εμποδίζεται η νοητική ροή. Δηλαδή εκείνη η νοητική κατάσταση όπου καταφέρνουμε να συγκεντρωθούμε σε τόσο μεγάλο βαθμό, με αποτέλεσμα η παραγωγικότητα και η επιτυχία μας όσον αφορά την συγκεκριμένη δραστηριότητα να εκτοξεύονται. Φυσικά όταν υπάρχει το multitasking, είναι αδύνατο να καταφέρουμε να έχουμε ροή. .
Αυξάνονται τα λάθη. Οι έρευνες καταλήγουν ότι όταν κάνεις multitasking έχεις υποδεέστερα αποτελέσματα, και ξοδεύεις χρόνο επιστρέφοντας ξανά και ξανά στην ίδια εργασία για να κάνεις διορθώσεις. Μάλιστα υπάρχουν έρευνες που συγκρίνουν την εν λόγω μειωμένη απόδοση, με αυτήν που έχουμε αν μείνουμε άυπνοι. .
Οδηγούμαστε στο burnout, δηλαδή στην κατάσταση όπου έχουμε «στραγγίξει» εσωτερικά από αποθέματα δυνάμεων, όρεξης και ενέργειας.
Η δύναμη του single-tasking
Ας ξεκαθαρίσουμε το εξής. Το να κάνεις ένα πράγμα την φορά δεν σημαίνει ότι είσαι αργός και μη παραγωγικός. Αντίθετα σημαίνει ότι δουλεύεις με σύστημα, μεθοδικότητα και αποτελεσματικότητα, χωρίς να πελαγώνεις.
Αν θες λοιπόν να τελειώνεις τις εργασίες κάνοντας σωστή διαχείριση του χρόνου σου και έχοντας ποιοτικά αποτελέσματα, συγκεντρώσου σε ένα πράγμα. Επίλεξε το σημαντικότερο που χρειάζεται να ασχοληθείς την δεδομένη στιγμή.
Έτσι θα καταφέρεις να:
Έχεις λιγότερο στρες και κόπωση, καθώς θα διοχετεύεις την ενέργειά σου πιο ωφέλιμα. .
Έχεις πιο ξεκάθαρη εικόνα για το ποιες υποχρεώσεις είναι σημαντικό να γίνουν. Καμιά φορά ξοδεύουμε χρόνο και δυνάμεις σε ασήμαντα πράγματα απλά και μόνο γιατί δεν μπορούμε να εστιάσουμε. .
Λειτουργείς με διαύγεια και δημιουργικότητα. .
Αισθάνεσαι ικανοποίηση ότι έφερες σε πέρας με επιτυχία την υποχρέωσή σου. Αυτές οι μικρές καθημερινές νίκες είναι τα «καύσιμα» που μας τροφοδοτούν με όρεξη και κίνητρα. .
Πώς να σταματήσεις το multitasking και να γίνεις πιο λειτουργικός
Είναι γεγονός, ότι χρειάζεται κάποια προσπάθεια για να σταματήσει κανείς το multitasking. Ειδικά από την στιγμή που η σύγχρονη ζωή και κυρίως τα εργασιακά περιβάλλοντα το ευνοούν. Μπορείς όμως να το αλλάξεις
1. Φτιάξε πρόγραμμα
Φτιάξε μία λίστα με τα πράγματα που έχεις να κάνεις και ιεραρχώντας τα ως προς την προτεραιότητά τους. Από το προηγούμενο βράδυ! Σκέψου να ξυπνάς και αντί να αγχώνεσαι να σκεφτείς τι έχεις να κάνεις να έχεις μπροστά σου τον «χάρτη» της ημέρας. Και έτσι μπορείς να ξεκινήσεις ήρεμα απολαμβάνοντας το πρωινό σου ή κάποια άλλη συνήθεια που κάνει το ξεκίνημα της ημέρας σου καλύτερο.
Προκειμένου βέβαια αυτή η λίστα να σε βοηθά αντί να σε αγχώνει ή μπερδεύει χρειάζεται να επιλέξεις αυτά που πραγματικά μπορείς να τελειώσεις μέσα στην ημέρα. Διάλεξε 3 ή 5 όχι 15. Έτσι εξασφαλίζεις την επιτυχία του προγράμματός σου. Φροντίζοντας να είναι εφικτό!
Υπολόγισε πόσο χρόνο περίπου αξίζει να αφιερώσεις για το κάθε ένα. Σου έχει τύχει να ξεκινάς να απαντάς σε email, και τελικά να ξοδέψεις την μισό σου χρόνο εργασίας εις βάρος άλλων υποχρεώσεων πιθανότατα πιο σημαντικών; Άλλα πράγματα αξίζουν δέκα λεπτά και άλλα δύο ώρες. Άλλα πρέπει να γίνουν τώρα, και άλλα μπορείς να τα αναβάλεις για άλλη φορά.
Η λίστα που περιλαμβάνει χρονοδιάγραμμα, θα σε βοηθήσει επίσης να επαναφέρεις τον εαυτό σου σε τάξη όταν συνειδητοποιείς ότι ενδίδεις στο multitasking. Κάθε πράγμα έχει τον χρόνο του και την θέση του μέσα στην ημέρα.
2. Περιόρισε τους περισπασμούς
Ζούμε σε μια εποχή με πολλή πληροφορία και πολλούς περισπασμούς που ενθαρρύνουν την νοοτροπία του multitasking. Οι ειδοποιήσεις που μας έρχονται συνεχώς από το διαδίκτυο μας αποσυντονίζουν. Επιπλέον ενθαρρύνουν και άλλη μία συμπεριφορά που σαμποτάρει την απόδοσή μας. Την αναβλητικότητα.
Χρειάζεται λοιπόν ένα καθάρισμα. Λιγότερες ειδοποιήσεις, λιγότερη περιττή πληροφορία. Χρησιμοποίησε εφαρμογές που αναβάλλουν τέτοιου είδους ενημερώσεις για άλλη στιγμή. Ο εγκέφαλός σου θα σε ευχαριστεί για αυτή την αποφόρτιση, και θα σε ανταμείψει λειτουργώντας πιο εύρυθμα. Αντίστοιχα ξεκαθάρισε τον φυσικό χώρο. Διατήρησέ τον ευχάριστο, καθαρό και λειτουργικό.
Η έλλειψη περισπασμών θα σου δώσει την δυνατότητα να δουλεύεις με μεγαλύτερη συγκέντρωση. Και αυτό είναι ένα βήμα ώστε να αποβάλεις, σταδιακά και την συνήθεια του multitasking.
3. Προγραμμάτισε διαλείμματα
Εκτός από το να προγραμματίσεις τις δουλειές σου φρόντισε καθημερινά να προγραμματίζεις τα διαλείμματά σου. Είναι καίριας σημασίας για να μπορέσεις να επαναφορτίζεις την ενέργειά σου και να αποφορτίζεις τον νου σου. Αν το αφήσεις στην τύχη το πιθανότερο είναι να μην κάνεις διάλειμμα ή να μην κάνεις ωφέλιμο διάλειμμα. Τα μικρά, τακτικά διαλείμματα ειδικά ανάμεσα στις διαφορετικές δουλειές, βοηθούν τον εγκέφαλό σου που μόλις έχει δώσει την προσοχή του σε μία υποχρέωση να «κάνει χώρο» για να εστιάσει στην επόμενη.
Σήκω και τέντωσε το σώμα σου, κάνε μία σύντομη άσκηση mindfulness, απόλαυσε σε κάποιον άλλο χώρο (όχι μπροστά στον υπολογιστή) το γεύμα σου, κάνει λίγες ενσυνείδητες αναπνοές ή ακόμα αν δουλεύεις από το σπίτι κάνε απόλαυσε ένα σύντομο power nap. Αυτού του είδους τα διαλείμματα θα δημιουργήσουν χώρο στον νου σου, θα βάλουν σε σειρά τις σκέψεις σου. Έτσι θα μπορείς να συνεχίσεις ακολουθώντας ένα αποδοτικό πλάνο αντί για το χαοτικό multitasking.
Θα ήθελα να κλείσω λέγοντας ότι όταν συγκεντρωνόμαστε μόνο σε αυτό που κάνουμε την δεδομένη στιγμή, μπορούμε να απολαύσουμε πολλά οφέλη. Είναι ο τρόπος όχι μόνο για να είμαστε πιο αποδοτικοί και εύστοχοι, αλλά και για να βιώνουμε πραγματικά την κάθε στιγμή της ζωής μας.
Η ζωή μας δεν είναι μερικές επιλεγμένες στιγμές. Είναι η κάθε μέρα και το κάθε λεπτό που περνάει. Έχει λοιπόν μεγάλη αξία αντί να θεωρούμε προκαταβολικά κάποιες ώρες, μέρες ή και εβδομάδες «χαμένες» να αξιοποιούμε με τον καλύτερο τρόπο κάθε στιγμή. Αυτό το καταφέρνουμε όταν σταματάμε να εκτελούμε μηχανικά, αφηρημένα ή σπασμωδικά τις υποχρεώσεις μας. Θυμηθείτε πως αν κάτι κάνει τον νου ή το σώμα σας να μην αισθάνεται καλά, τότε χρειάζεται να το αλλάξετε!
