Μετά τις υπερτιμολογήσεις ακόμη ένα «σκάνδαλο», άγνωστο εν πολλοίς, μέχρι σήμερα, φέρνει στο φως το πόρισμα των Ελεγκτών Δημόσιας Υγείας για τη Novartis , καταδεικνύοντας τη μεγάλη ζημία που υπέστη το ελληνικό δημόσιο από το «ενορχηστρωμένο πάρτι» στα φάρμακα.
Τα πανάκριβα φάρμακα της Novartis που έφταναν στην ελληνική αγορά σε «προνομιακά» υψηλές τιμές, είναι, όπως φαίνεται, από το πόρισμα, ένα μόνο από τα κομμάτια του «παζλ» της παρανομίας που «κατασπάραξε» τον πολύπαθο τομέα της Υγείας.
Χάρισμα στη Novartis το υποχρεωτικό rebate
Και αυτό γιατί, η Novartis όχι μόνο «απόλαυσε» την υπερκοστολόγηση των φαρμακευτικών προϊόντων της, σύμφωνα με το πολυσέλιδο πόρισμα, αλλά, παράλληλα, κέρδισε εκατομμύρια ευρώ και μέσω του αποκαλούμενου rebate. Πρόκειται για τα ποσά που κάθε φαρμακευτική εταιρεία οφείλει, μέσω της διαδικασίας επιστροφής, να αποδίδει στους δικαιούχους φορείς «με μέριμνα και ευθύνη τους» τα οποία υπολογίζονται «με βάση την ποσότητα του φαρμακευτικού ιδιοσκευάσματος που αποδεδειγμένα διατέθηκε σε ασφαλισμένους των εν λόγω φορέων κάθε μήνα».
Αμέλησε το ελληνικό δημόσιο να ζητήσει 120 εκ. ευρώ
Αν και το δημόσιο όφειλε και είχε την υποχρέωση, όπως προβλέπεται ρητά από το νόμο, να διεκδικήσει τα χρήματα αυτά από τη Novartis, «μονομερώς» με κανονιστικές υπουργικές αποφάσεις, αμέλησε, με διάφορους τρόπους, να το κάνει.
Υπολογίζεται ότι δεκάδες εκατομμύρια ευρώ χάθηκαν για τα δημόσια ταμεία από τις πρακτικές που φέρονται να ωφέλησαν τη Novartis, μέσω της υπερτιμολόγησης των φαρμάκων της αλλά και του rebate. Μόνο για κάποια έτη της περιόδου 2006-2012 η απώλεια υπολογίζεται σε πάνω από 120 εκ. ευρώ.
Πως χάθηκαν τα χρήματα που έπρεπε να επιστρέψει
Όπως προέκυψε από την έρευνα των ελεγκτών, το Ελληνικό Δημόσιο… ξέχασε να ζητήσει τα ποσά που έπρεπε να καταβάλει η Novartis , λόγω του μέτρου της υποχρεωτικής επιστροφής (rebate) και πολύ περισσότερο της « πρόσθετης κλιμακούμενης επιστροφής». Η… αφηρημάδα αυτή του δημοσίου εκφραζόταν μάλιστα με διάφορους τρόπους.
Συγκεκριμένα, αν και προβλεπόταν από το νόμο, κοινή υπουργική απόφαση για την επιστροφή των χρημάτων στο Δημόσιο, είτε αυτή δεν έβγαινε ποτέ καθόλου είτε έβγαινε μόνο από ένα υπουργείο. Άρα δεν ήταν νόμιμη και εύκολα «κατέπεφτε» η ισχύς της στο Συμβούλιο της Επικρατείας για καθαρά τυπικούς λόγους.
Η καταλυτική απόφαση του ΣτΕ
Τέλος σε οποιαδήποτε νομική αμφισβήτηση του μέτρου της υποχρεωτικής επιστροφής (rebate) έθεσε με την υπ’ αρ. 3450/2015 απόφασή του, το Δ΄ Τμήμα του Συμβουλίου της Επικρατείας απορρίπτοντας τη σχετική προσφυγή που είχε καταθέσει ο Σύνδεσμος Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος (ΣΦΕΕ).
Συνταγματικό και νόμιμο το rebate
Η απόφαση που ελήφθη κατά πλειοψηφία, έκρινε ότι για λόγους δημόσιου συμφέροντος και δεδομένης της δημοσιονομικής κρίσης, το μέτρο δεν αντιβαίνει τις συνταγματικές διατάξεις, που κατοχυρώνουν την οικονομική ελευθερία, την αναλογικότητα και τη μέριμνα του κράτους για τη φαρμακευτική περίθαλψη και την υγεία..
Σύμφωνα με τους συμβούλους Επικρατείας, σκοπός του μέτρου είναι «ο περιορισμός της δημόσιας εξωνοσοκομειακής φαρμακευτικής δαπάνης προκειμένου να τεθεί «φραγμός στην ανεξέλεγκτη επιβάρυνση» των ασφαλιστικών οργανισμών προς όφελος των ασφαλισμένων τους» αλλά και η «βελτίωση των οικονομικών των φορέων κοινωνικής ασφάλισης με τη διατήρηση του αντίστοιχου σημαντικού κύκλου εργασιών των δραστηριοποιούμενων στον χώρο αυτόν επιχειρήσεων, χωρίς να επιβαρύνουν τις λοιπές επιχειρηματικές δραστηριότητές τους στην αγορά του φαρμάκου.».
Άλλωστε οι φαρμακευτικές εταιρείες, όπως αναφέρει η απόφαση του ΣτΕ, «γνώριζαν ότι επίκειται η λήψη συμπληρωματικών μέτρων μείωσης της εξωνοσοκομειακής φαρμακευτικής δαπάνης, λόγω παρατάσεως της δημοσιονομικής κρίσεως που, κατά τα κοινώς γνωστά, αντιμετωπίζει το ελληνικό κράτος από το έτος 2010».
Ξεχάστηκε και η ποινή
Στα… αζήτητα όμως έμεινε και η «ποινή» που προβλεπόταν για τις περιπτώσεις που παραβιάζεται το μέτρο της υποχρεωτικής επιστροφής σημειώνοντας ότι « Τα φαρμακευτικά προϊόντα για τα οποία δεν αποδόθηκε το ποσό της επιστροφής διαγράφονται αυτοδίκαια από τον κατάλογο συνταγογραφούμενων φαρμάκων της παρ. 1 του άρθρου 12 του ν. 3816/2010»
Ζημία 250 εκ. ευρώ από όλες τις φαρμακευτικές
Η συγκεκριμένη πρόβλεψη το νόμου όμως φαίνεται ότι… κάπου παρέπεσε όχι μόνο στην περίπτωση της Novartis αλλά και σε άλλες φαρμακευτικές εταιρείες, από τις οποίες, εκτιμάται ότι το δημόσιο με αυτόν τον τρόπο, από το 2006 με περίπου 250 εκατομμύρια ευρώ!