Υπό ποιες προϋποθέσεις φέρει ευθύνη ο διαχειριστής ιστοσελίδας για δυσφημιστικά σχόλια επισκεπτών;
Μία σημαντική απόφαση, η οποία εναρμονίζει τη νομολογία των ελληνικών δικαστηρίων με τις προβλέψεις του δικαίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης σχετικά με το διαδίκτυο, εξέδωσε ο Άρειος Πάγος.
Ειδικότερα, με την απόφαση 1425/2017 ο Άρειος Πάγος (Α2 Πολιτικό Τμήμα) έκανε δεκτή τη σχετική αίτηση αναίρεσης και ανέτρεψε απόφαση του Εφετείου Αθηνών, σύμφωνα με την οποία διαχειριστής ιστοσελίδας έχει αντικειμενική ευθύνη για τα σχόλια που αναρτούν οι αναγνώστες.
Η υπόθεση αφορούσε σε σχόλια που υπεβλήθησαν από χρήστες με ψευδώνυμα σε άρθρο ιστοσελίδας και τα οποία κρίθηκαν ως δυσφημιστικά.
Όπως επισημαίνει ο Άρειος Πάγος, από το συνδυασμό των διατάξεων του άρθρου 13 του Προεδρικού Διατάγματος 131/2003 (προσαρμογή της ελληνικής νομοθεσίας στην Οδηγία 2000/31 για το ηλεκτρονικό εμπόριο) και του άρθρου μόνου του Νόμου 1178/1981 (περί αστικής ευθύνης του Τύπου), προκύπτει ότι η αντικειμενική ευθύνη του “φορέα παροχής υπηρεσιών” (αντίστοιχη με εκείνη του ιδιοκτήτη εντύπου) ισχύει για τις αναρτήσεις που γίνονται στο διαδικτυακό τόπο και όχι στο χώρο φιλοξενίας περιεχομένου, όπου αναρτώνται κείμενα “αποδεκτών της υπηρεσίας” (δηλαδή τρίτων χρηστών του διαδικτυακού τόπου).
Σύμφωνα με το Ανώτατο Δικαστήριο, για τις τελευταίες αυτές αναρτήσεις εφαρμόζεται η διάταξη τουάρθρου 13 παρ.1 π.δ. 131/2003, δηλαδή υπάρχει ευθύνη του φορέα παροχής υπηρεσιών όταν δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις του άρθρου αυτού.
Σύμφωνα με το άρθρο 13 του Π.Δ. 131/2013, σε περίπτωση παροχής μιας υπηρεσίας της κοινωνίας της πληροφορίας συνισταμένης στην αποθήκευση πληροφοριών παρεχομένων από ένα αποδέκτη υπηρεσίας, δεν υφίσταται ευθύνη του φορέα παροχής της υπηρεσίας για τις πληροφορίες που αποθηκεύονται μετά από αίτηση αποδέκτη της υπηρεσίας, υπό τους όρους ότι:
(α) ο φορέας παροχής της υπηρεσίας δεν γνωρίζει πραγματικά ότι πρόκειται για παράνομη δραστηριότητα ή πληροφορία και ότι, σε ό,τι αφορά αξιώσεις αποζημιώσεως , δεν γνωρίζει τα γεγονότα ή τις περιστάσεις από τις οποίες προκύπτει η παράνομη δραστηριότητα ή πληροφορία, ή
(β) ο φορέας παροχής της υπηρεσίας, μόλις αντιληφθεί τα προαναφερθέντα, αποσύρει ταχέως τις πληροφορίες ή καθιστά την πρόσβαση σε αυτές αδύνατη.
Όπως αναφέρεται στην απόφαση, το Εφετείο απέρριψε την έφεση του αναιρεσείοντος κατά της πρωτόδικης απόφασης, η οποία είχε δεχθεί εν μέρει την κατ’ αυτού αγωγή και τον είχε υποχρεώσει να καταβάλει για την ίδια αιτία σε κάθε αναιρεσίβλητο το αυτό ως άνω χρηματικό ποσό των 7.000 ευρώ, με το νόμιμο τόκο από της επιδόσεως της αγωγής έως εξοφλήσεως.
«Έτσι που έκρινε το Εφετείο παραβίασε τις ουσιαστικού δικαίου διατάξεις του άρθρου μόνου του ν.1178/1981, τις οποίες εφήρμοσε ενώ δεν ήταν εφαρμοστέες εν προκειμένω, καθώς επίσης και τις διατάξεις του άρθρου 13 του π.δ. 131/2003, τις οποίες δεν εφήρμοσε, με την αιτιολογία ότι ο αναιρεσείων δεν είναι φορέας παροχής υπηρεσιών της κοινωνίας, ενώ οι διατάξεις αυτές ήταν εφαρμοστέες στην ένδικη υπόθεση. Ειδικότερα δέχθηκε ότι υπάρχει ευθύνη του αναιρεσείοντος ο οποίος είχε τη διεύθυνση ιστοσελίδας (δηλαδή είχε την ιδιότητα του “φορέα παροχής υπηρεσιών”) από κείμενα τα οποία αναρτήθηκαν στο χώρο φιλοξενίας της ιστοσελίδας από χρήστες αυτής (δηλαδή από πρόσωπα που είχαν την ιδιότητα των “αποδεκτών της υπηρεσίας”), χωρίς να αναφέρει αν συνέτρεχαν ή όχι οι προϋποθέσεις του άρθρου 13 π.δ. 131/2003, υπό την ρυθμιστική εμβέλεια του οποίου έπρεπε να κριθεί η ένδικη διαφορά».
Όπως αναφέρει ο δικηγόρος που χειρίστηκε την υπόθεση, κ. Βασίλης Σωτηρόπουλος, ο διαχειριστής της ιστοσελίδας δεν νοείται να έχει προληπτική ευθύνη για τα σχόλια των χρηστών, καθώς ως προς το πεδίο φιλοξενίας σχολιασμού είναι “φορέας παροχής υπηρεσίας Κοινωνίας της Πληροφορίας” και όχι ιδιοκτήτης μέσου ενημέρωσης ώστε να ευθύνεται αντικειμενικά για όλο το περιεχόμενο που φιλοξενεί σαν να το είχε επιλέξει.
Τα κατώτερα δικαστήρια απέρριψαν αυτό τον ισχυρισμό και υποχρέωσαν τον διαχειριστή της ιστοσελίδας να πληρώσει αποζημιώσεις για τα σχόλια των χρηστών, τελικά όμως ο Άρειος Πάγος έκρινε ότι δεν εφαρμόζεται ο Νόμος Περί Τύπου ως προς την φιλοξενία σχολίων ώστε να ευθύνεται γι΄αυτά ο ιδιοκτήτης του ιστοτόπου, καθώς και ότι ο ιδιοκτήτης του ιστοτόπου είναι “φορέας παροχής υπηρεσίας κοινωνίας της πληροφορίας”, ο οποίος δεν ευθύνεται προληπτικά για τις πληροφορίες που αναρτούν οι ενδιαφερόμενοι, αλλά μόνο εφόσον του επισημανθεί ότι υπάρχουν παράνομες πληροφορίες και δεν τις αποσύρει ταχέως.
Δείτε αναλυτικά την απόφαση στο areiospagos.gr