Στο Υπουργείο Δικαιοσύνης συστήνεται «Υπηρεσία Δικαστικής Αστυνομίας», η οποία διαιρείται σε πολιτικό και αστυνομικό τομέα – Ποιες οι αρμοδιόττηες
Σε δημόσια διαβούλευση τέθηκε η νομοθετική πρωτοβουλία του Υπουργείου Δικαιοσύνης για τη «Δικαστική Αστυνομία».
Σύμφωνα με το αρμόδιο Υπουργείο, με την προτεινόμενη ρύθμιση αντιμετωπίζεται, κυρίως, το ζήτημα της εκτέλεσης δικαστικών αποφάσεων, της ευταξίας των δικαστικών συνεδριάσεων, της φύλαξης των δικαστικών καταστημάτων, της υποστήριξης των δικαστικών και εισαγγελικών λειτουργών κατά τη διενέργεια ανακριτικών πράξεων, καθώς και της παροχής προς αυτούς συνδρομής για την επίλυση περίπλοκων νομικών και πραγματικών ζητημάτων, τα οποία απαιτούν εξειδικευμένες επιστημονικές ή τεχνικές γνώσεις.
Συγκεκριμένα, με τη σύσταση της Δικαστικής Αστυνομίας, ως μιας εξειδικευμένης υπηρεσίας του Υπουργείου Δικαιοσύνης, επιδιώκονται η αποτελεσματική άσκηση των καθηκόντων του προσωπικού που πρόκειται να τη στελεχώσει, η λειτουργική κατανομή των αρμοδιοτήτων μεταξύ των τομέων της, η ύπαρξη της αναγκαίας υπηρεσιακής συνοχής για την εκπλήρωση των σκοπών της και η επιτάχυνση των διαδικασιών απονομής δικαιοσύνης.
Για την αντιμετώπιση των ζητημάτων, που περιγράφονται παραπάνω, η Δικαστική Αστυνομία διαιρείται σε πολιτικό και αστυνομικό τομέα.
Με την προτεινόμενη ρύθμιση ενισχύεται το έργο των δικαστικών και εισαγγελικών αρχών και διασφαλίζεται η εύρυθμη λειτουργία των δικαστικών υπηρεσιών με την ανάθεση σε εξειδικευμένο προσωπικό του Υπουργείου Δικαιοσύνης αστυνομικών καθηκόντων, καθώς και καθηκόντων που απαιτούν ειδικές επιστημονικές γνώσεις, τα οποία, κατά το υφιστάμενο κανονιστικό πλαίσιο, ασκούνται κυρίως από το προσωπικό της ΕΛ.ΑΣ. και ιδιώτες, αντιστοίχως, με αποτέλεσμα την εμφάνιση πρακτικών δυσχερειών ή δυσλειτουργιών και την καθυστέρηση στην απονομή της δικαιοσύνης.
Μεταξύ άλλων προβλέπεται:
Σύσταση – Εποπτεία
1. Στο Υπουργείο Δικαιοσύνης συστήνεται «Υπηρεσία Δικαστικής Αστυνομίας», η οποία διαιρείται σε πολιτικό και αστυνομικό τομέα.
2. Η Υπηρεσία Δικαστικής Αστυνομίας αποτελείται από:
α) τη Διεύθυνση Δικαστικής Αστυνομίας, η οποία εδρεύει στο Υπουργείο Δικαιοσύνης, υπάγεται στη Γενική Γραμματεία Δικαιοσύνης και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και διαιρείται σε Τμήμα Πολιτικού Τομέα και Τμήμα Αστυνομικού Τομέα.
β) τις περιφερειακές υπηρεσίες, καθεμία από τις οποίες εδρεύει σε δικαστήριο ή γενική επιτροπεία. Οι περιφερειακές υπηρεσίες δύνανται να εδρεύουν και σε δικαστικά μέγαρα όπου στεγάζονται περισσότερα δικαστήρια, εισαγγελίες και επιτροπείες. Οι περιφερειακές υπηρεσίες διαιρούνται σε πολιτικό και αστυνομικό τομέα.
4. Ο διευθύνων το δικαστήριο ή τη γενική επιτροπεία εποπτεύει την αντίστοιχη περιφερειακή υπηρεσία της Δικαστικής Αστυνομίας. Αν η περιφερειακή υπηρεσία εδρεύει σε δικαστικό μέγαρο, την εποπτεία ασκεί ο αρχαιότερος από τους διευθύνοντες δικαστικούς λειτουργούς.
Αρμοδιότητες Διεύθυνσης και περιφερειακών υπηρεσιών Δικαστικής Αστυνομίας
1. Η Διεύθυνση Δικαστικής Αστυνομίας είναι αρμόδια για τη διεύθυνση και τη διοικητική υποστήριξη των περιφερειακών υπηρεσιών.
2. Οι περιφερειακές υπηρεσίες έχουν τις αρμοδιότητες της παρούσας.
α. Ο πολιτικός τομέας είναι αρμόδιος για:
αα) τη διενέργεια προκαταρκτικής εξέτασης, προανάκρισης και ανακριτικών πράξεων κατόπιν εισαγγελικής παραγγελίας ή παραγγελίας του ανακριτή. Την αρμοδιότητα αυτή ασκούν αποκλειστικά υπάλληλοι κλάδου Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης (ΠΕ), απόφοιτοι Νομικών Τμημάτων ή Νομικών Σχολών, οι οποίοι είναι ειδικοί ανακριτικοί υπάλληλοι κατά την έννοια του άρθρου 31 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας [ν. 4620/2019, (Α’ 96), ΚΠΔ],
αβ) την παροχή επιστημονικής και τεχνικής συνδρομής στους δικαστικούς και εισαγγελικούς λειτουργούς επί θεμάτων των οποίων η μελέτη και ανάλυση απαιτεί ειδικές γνώσεις. Ειδικότερα, κατόπιν σχετικών γραπτών αιτημάτων από δικαστικές ή εισαγγελικές αρχές ή προδικαστικών αποφάσεων ή διατάξεων δικαστηρίων, οι υπάλληλοι του πολιτικού τομέα της Δικαστικής Αστυνομίας συντάσσουν γραπτές εκθέσεις επί επιστημονικών ή τεχνικών θεμάτων. Αναφορικά με τη φύση τους και την αποδεικτική τους δύναμη, οι εκθέσεις του προηγουμένου εδαφίου αποτελούν, ανάλογα με τη φύση των διαφορών, αποδεικτικά μέσα κατά την έννοια των άρθρων 178 ΚΠΔ, 339 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας [π.δ. 503/1985, (Α’ 182), ΚΠολΔ] και 147 του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας [ν. 2717/1999, (Α’ 97),ΚΔΔ], τα οποία εκτιμώνται ελεύθερα. Οι δικαστικές και εισαγγελικές αρχές δύνανται να διατάξουν, είτε κατόπιν αιτήματος των διαδίκων είτε αυτεπάγγελτα, τη διενέργεια πραγματογνωμοσύνης επί των επιστημονικών ή τεχνικών θεμάτων, για τα οποία προηγήθηκε γραπτή επιστημονική ή τεχνική έκθεση της Δικαστικής Αστυνομίας. Οι εκθέσεις που συντάσσονται από υπαλλήλους του πολιτικού τομέα της Δικαστικής Αστυνομίας είναι πλήρως αιτιολογημένες.
αγ) την υποβοήθηση των αρμοδίων δικαστικών και εισαγγελικών αρχών στην εκτέλεση αιτημάτων δικαστικής συνδρομής.
β) Ο αστυνομικός τομέας είναι αρμόδιος για:
βα) την επίδοση δικογράφων και διαδικαστικών εγγράφων,
ββ) την εκτέλεση των αποφάσεων των ποινικών δικαστηρίων,
βγ) την ευταξία των δικαστικών συνεδριάσεων και τη φύλαξη των δικαστικών καταστημάτων,
βδ) τη συνδρομή προς τους δικαστικούς και εισαγγελικούς λειτουργούς κατά τη διενέργεια ανακριτικών πράξεων ή κατά την εκτέλεση αιτημάτων δικαστικής συνδρομής, καθώς και προς τους υπαλλήλους του πολιτικού τομέα της Δικαστικής Αστυνομίας, όταν αυτοί διενεργούν προκαταρκτική εξέταση ή προανάκριση,
βε) την εντός και εκτός δικαστηρίων φύλαξη δικαστικών και εισαγγελικών λειτουργών, όταν κρίνεται από τον εποπτεύοντα την περιφερειακή υπηρεσία ότι συντρέχουν λόγοι ασφαλείας που συνδέονται με την άσκηση των καθηκόντων τους.
γ. Oι υπάλληλοι του πολιτικού και του αστυνομικού τομέα της Δικαστικής Αστυνομίας υποχρεούνται να ανακοινώνουν αξιόποινες πράξεις στον αρμόδιο εισαγγελέα σύμφωνα με το άρθρο 38 ΚΠΔ.
δ. Οι υπηρετούντες στις περιφερειακές υπηρεσίες των δικαστηρίων παρέχουν τις υπηρεσίες τους και στις αντίστοιχες εισαγγελίες.
3. Οι αρμοδιότητες της παρ. 2 ασκούνται από υπαλλήλους της περιφερειακής υπηρεσίας του πολιτικού τομέα της Δικαστικής Αστυνομίας που ορίζονται από τον εποπτεύοντα την οικεία περιφερειακή υπηρεσία και από υπαλλήλους του αστυνομικού τομέα της περιφερειακής υπηρεσίας που ορίζονται από τον Προϊστάμενο της Διεύθυνσης ή του Τμήματος του Αστυνομικού Τομέα της οικείας περιφερειακής υπηρεσίας.
4. Η αρμοδιότητα των υπαλλήλων της Δικαστικής Αστυνομίας να διενεργούν προκαταρκτική εξέταση ή προανάκριση επί αξιοποίνων πράξεων, πλην των αυτόφωρα καταλαμβανομένων, αρχίζει από τον χρόνο έκδοσης σχετικής παραγγελίας του αρμόδιου εισαγγελέα.
5. Η παρ. 2 δεν καταργεί τις διατάξεις, που αναθέτουν όμοιες ή αντίστοιχες αρμοδιότητες στην ΕΛ. ΑΣ. και στα λοιπά δημόσια όργανα και ρυθμίζουν τη σχέση τους με τις δικαστικές ή εισαγγελικές αρχές.
6. Οι δημόσιες αρχές και ιδίως οι φορολογικές, ελεγκτικές, λιμενικές και προξενικές, καθώς και οι ανεξάρτητες αρχές συνδράμουν τα όργανα της Δικαστικής Αστυνομίας, όταν αυτό ζητείται είτε από τα ίδια είτε από τις αρμόδιες δικαστικές και εισαγγελικές Αρχές. Ειδικά, η ΕΛ.ΑΣ. συνδράμει επικουρικά τη Δικαστική Αστυνομία, όταν τούτο απαιτείται και μετά από αιτιολογημένο αίτημα του Διευθυντή της Δικαστικής Αστυνομίας, σύμφωνα με το άρθρο 161 του π.δ. 141/1991 (Α’ 58).
7. Κατά την εκτέλεση της υπηρεσίας του το προσωπικό του αστυνομικού τομέα της Δικαστικής Αστυνομίας φέρει στολή και οπλισμό.
Δείτε αναλυτικά το σχέδιο νόμου.